URGENCLI
Buysanjym
Eziz türkmen halkym, ömür
manym siz!
Baryñyz bagryma basasym
gelyär!
Sizin yüzünizde owsun atyan
bagt
Menin serim aylap, sermest
eyleyär!
...
Aksakgal gojalar - eziz atam siz,
Ak sacly eneler - eziz enem siz!
Uçar ganatym siz, altyn
bagtym siz,
Hydyrym siz, Y...
Eje
Eje e$idyärmin oglun sesini
Gamsyz gezip yörün A$gabatda
men
Yandak bilen yakyp demir pejini
Dulunga duwlanyp oturansyng
sen
~
Ya jorapjyk örüp, ya yamag
yamap
Unutjak bolyansyng gaygy-
gamyngy
Cyranyng peltesin galdyryp käte
Ding salyp uludan alyansyng
demi<...
Alym paty$anyñ zalym ogly
Emir Teymir Leñiñ agtygy
Ulugbek 1394-nji milady
ýylynda dogulyar. 1409-njy
ýylda ýagny 15 ýa$ynda ol
kakasy tarapyndan
samarkanda häkim bellenyar. Ol
40 ýyl tagtda oturyar. Ylyma,
parahatcylyga uly uns beryär.
Öz döwrunde dünyade deñi-
taýsyz obserwatoriýa guryar
we älemi .asman...
Materiya ilkinjimi ya payhas
Filosofiyanyn bu esasy sowaly indi gör näce münýyllyklardan bäri jedelli mesele bolup gelyar. Dogrudanam bularyn haýsy ilkinjikä? Materiyasyz añ ýa$ap bilermi? Meselem adam bedeni ölende beyni i$lemegini bes edyar. Materiya ilkinji diyip ykrar etsek onda ol nadip döredi, bar boldy diyen sorag yuze cykyar. Dogrudanam materiya nadip yok yerden öz.özi...
Ahmediye musulman dini sektasy
AHMEDILER SEKTASY hindistanyn Penjap welayatynda MURZE GULAM AHMET KADIYANY tarapyndan 1889.njy ýylda döredildi. Murze Gulam Ahmet Kadiyany özuni 14.nji (hijri) asyryn reformatory diyip yglan edyar we AHMEDIYE dini jemgyetini esaslandyryar. Ol 1891.nji ýylda taze pyhamber diyip ykrar edilyar. We yzyna eyerijiler tarapyndan musulman mätisi, hristia...
Behayi ynanjy we onuñ dörey$inin gysgaça taryhy
Aly Muhammet $irazy 1819.njy ýylda dogulyar. Ol 1844.nji yylda yagny 25 ýa$ynda özuni BAB (halasgärin derwezesi) diyip, sonra bolsa taze eyyamy açyjy HALASGÄR MÄTI diyip yglan edyar. Ol gurhanyn yerini tutyar diyip BEYAN atly kitabyny döretdi. Eyran $aýylary tarapyndan ol tersa hökmunde tussag edilyar we sonra 1850.nji ýylda 31 ýa$ynda dardan asyly...
Aral deñzi häzirki wagtda nahili ýagdaýdaka?
Aral deñzi häzirki gunlerde nahili yagdaydaka? Guramagy dowam edyarmikä ya Amyderýañ suwy baryarmyka? Aral deñziniñ hazirki ýagdaýy hakda bilýanleriñizi ýazsañyz ho$al bolardym hormatly ýolda$lar!
Dünýede
Ötegçidir bu ömür, ýaş başymdan duýdum men
Öz öňümde borç edip beýik maksat goýdum men
Hiç kim mejbur etmedi, bir hudaýa uýdum men
Dünýe maly ne derkar, at-abraýy söýdüm men
Tenim garylsyn guma, adym galsyn dünýede
Bu ümmülmez äleme ynsan akly çatmazmy
Ýyldyzlara göç gurap, onda mesgen tutmazmy
Ogullar
Enegne tuy cykan yetginjek oglan ilkinji turkmen meteoriti GABAKLY 1968-nji yylda turkmenabat shaherinden 100 km cemesi gunbatardan tapyldy. yere gacyan meteroitler duzumi boyunca dashdan, demirden we guyrukly yyldyzlaryn yenil jisimlerinden ybaratdyr. meteoritler baradaky maglumatlar Moskwadaky yoriteleshdirilen halkara komitet tarapyndan we beyleki yurtlaryn birnacesinde toplanylyar. yere gacmak yagdaylary (ugry, tizligi, yagtylygy), doreden cukurynyn hasiyetnamalary hasaba alynyar we... Ymam Ahmet ibn Hanbalyň dini-hukuk mekdebine eyerijiler. Halyfatda agalyk süren Mutazililer taglymaty inkär edilensoň aralaşan ideya reaksiyasy Hanbalylar mezhebiniň yayramagyna yardam etdi. Tä 14-nji asyra çenli hanbalylar tutuş musulman dünyäsine giňden ýaýrady we jemgiyetçilik durmuşda uly rol oynadylar. 10-njy asyrda hanbalylar Eyranda köpdi.... Käte mert hem ýagşylyga garaşýar Mälikiler – Ymam Mälik ibn Anasyň dini-hukuk mekdebine eyerijiler. Eyyäm 9-njy asyrda Mälikiler mezhebi Medine we Hyjazdan daşary Tunisde, Aljirde, Marokkada,Afrikanyň musulman rayonlarynda yayrapdyr. Arap Ispaniyasynda Mälikiler mezhebi döwlet dini diylip yglan edildi. Hemmeler sylaýar kiçigöwüni Uly turkmen taypalarynyň biri teke taypasydyr. Bu taypa hakda 16-njy asyra çenli yazuw çeşmelerinde hiç-hili mglumat duş gelmeyär. Gunlaryň ýörişlerinden soň gundogar yewropada örän güýçli döwleti – beyik hazar imperiyasyny (kaganlyk) döreden, öz döwründe wolga deryasynyň aşak akymyny, demirgazyk kawkazyň kop bolegini, azow yakalaryny, krymy, gundogar yewropanyň hem dnepre (wengriya) çenli ýaýylyp yatan giň sähralaryny şu döwletiň garamagyna geçiren turki dilli hazarlar taryhd... hormatly agzalar bir haýyşym bar. men syýasat diyen zada düşünemak. näme zat ol? nähili ylym? Turkmenleriň uly taypalarynyň birine yomut diylip, bu taypa gunbatar hem demirgazyk ya-da şagadam hem daşoguz yomutlary diyen iki topara bolunyar. Yomutlaryň uly topary eyrandaky turkmensähra welayatymyzyň ilatynyň esasy bolegini düzyär. Yomutlar owganystanda we garagalpakda hem bar Örän gadymy geçmişde merkezi aziyada yaşan we soňra b.e başynda (2-nji, 4-nji asyrlar) ural töwereklerine göçüp, şol yerde kuwwatly halka öwrülen ‘’gunlar’’ (hun) ençeme turki halklaryň, şol sanda turkmenleriň ata- babalary hasaplanyar. Turkmenlerin gadymy ata-babalary bolan ‘’dahlar’’ sak halkynyň bir bölegi bolup b.e öňki 2-nji müňýyllykdan tä arap basybalyşlaryna çenli uly halk bolup kaspi kenarlarynda gyzyletrek, gyzylarbat, nebitdag etraplarynda yaşapdyr. Alan taypasy 2-nji, 9-njy asyrlarda demirgazyk kawkazda yaşapdyrlar. 9-njy, 10-njy asyrlarda olaryň bir bolegi horezm döwletine degişli bolan sarygamyş kölüniň töwereklerinde yaşapdyrlar. Türkmenleriň we beyleki ençeme turki halklaryň gadymy ata-babalary bolan ‘’saklar’’ b.e öňki müňýyllyklarda kopsanly göçme taypalaryň birleşmesinden emele gelip, uly we güýçli halk derejesine yetipdir. Olar b.e öňki 8-nji, 6-njy asyrlarda orta we merkezi aziyanyň giň sähralarynda yaşapdyrlar. ylymda saklaryň (skifleriň) uly bir bölümleriniň biri hasaplanyan we ençeme turki halklaryň, şol sanda turkmenleriň iňňän gadymy ata-babalarynyň biri bolan ''massagetler'' biziň eramyzdan ozalky 8-nji, 6-njy asyrlarda syrderya we amyderyaň aşak akymlarynda yaşapdyrlar.
Gartashan atasyn gysaja gysyp
Onun mekirligin, yalancylygyn
Il-gunden gizleman yuzune basyp
Kabir adamlaryn aydyshlaryca
'' anryk gecip gecilmeli serhetden''
Atanyn hem hormatyny gacyrdy
ozuni hem mahrum etdi hormatdan
Enegne tuy cykan yene bir oglan
TURKMEN METEORITLERI
massasy 4,1 kg bolan BOKURDAK atly ikinji meteorit 1978-nji yylyn sentyabrynda bokurdak shahercesinden 50 km uzaklykda tapyldy.
3-nji we 4-nji meteoritler garagum colunin merkezinde ishlan hunarmenlerin oylerinden tapyldy. 3...
Meteoritler
Hanbali mezhebi
Shafiler mezhebi
Ilkibaşda şafiler Bagdat we Kayirde hereket edipdirler. 9-njy, 10-njy asyrlarda Mekge we Medine şafileriň merkezi boldy.
Hanafi we Mälikileriň arasyndaky ylalaşyga ýakyn bir taglymatdyr. Mälikilere has ýakyndyr.
Şafiler raýy we kyýasy çäklendiryär
Al-Aşari (...-935), Al-Mawardi (....-1058), Al-Gazali (....-1111) we ba...
Yene-de goşgy
Elden gelen ýagşylygy eçil sen
Oňat işler oňatlara ýaraşar
Rowayaty saçak kimin açyl sen
Yöne eden ýagşylygyň iru-giç
Gaytargysyn talap edäyseň eger
Unudayma soňky demine deňiç
Seniň haýryň yigdiň bogazyn bogar
Beydeniňden goyber maňlaýyndan ok<...
Mälikiler mezhebi hakda
Barlyşyksyz, rowayata pugta eyeryärler. Gurhana payhas arkaly düşünmäge...
Gurbannazar eziz
Ol bolsa sylagdan humardyr, humar
Öwülse
Keyp bilen süzüp gözüni
Diyer ‘’yok, adamlar, kemçiligim bar!’’
Onsoň gussa bilen saňa garar-da
Kemçiligin sanar
Okan dey ayat
Onuň kiçigöwünligi barada
Dörär şeydip yene-de bir rowayat
Öwüleni üçin
Teke taýpasy
Turkmen sowet ensiklopediyasynyň 8-nji tomunyň 2-nji babynda bu taypa bagyşlanyp yazylan makalada agzeki maglumatlara esaslanyp, 12-nji, 13-nji asyrlarda tekeleriň syrderyaň aşak akymlarynda yaşandygy, soňra ola...
Hazarystan
Syýasat näme?!
özbaşdak nähili owrenip bolya? haýsy kitaplary okamaly?
has dogrusy men syýasaty öwrenesim gelyä.komek etseňiz minnetdar bolardym
YOMUT TAÝPASY
Yomutlar taypa derejesine giçki orta asyrlarda mong...
GUN HALKY
Oguz han hem gunlardan bolupdyr. Onuň uly oglunyň adynyň Gun han bolandygy hem muny tassyklayar....
DAHYSTAN
Bu halkyň gadymy paytagtynyň galyndylary dehistan (yagny dahystan – dahlaryn yurdy) diyen at bilen gyzyletr...
Alan ya-da as taypasy
Sarmat massaget taypalar toplumyna degişli bolan ‘’alanlar’’ b.e 1-nji asyrynda azow denzinden tä aral denzine çenli giň teritoriyada yayrap , turkmenista...
SAK HALKY
Gadymy grek alymy Gerodotyň yazmagyna gör...
Massagetler
olaryň etniki adynyň manysy barada ylymda dürli çaklamalar duş g...