Ak gar
Çagajyklar oýnamana çykdylar
Çykdylar hezillik gar ýagýar diýip
Şatlandylar ,oýnadylar,bökdiler
Asmandan zemine nur ýagýar diýip
Saňa ýaş kalbymda gyzgyn söýgi bar
Ak gar adamlara paýlaýar bagty
Ýagsana ,ýagsana ,ýagsana ak gar
Ýene -de ýagsana ýagmaly wagty
Akja ýelek...
Agşam ara çagy
Gör inhä ýene -de Gün ýaşyp gelýär
Gör inhä ýene -de garalýar asman
Agşam ara çagy ajaýyp bolýar
Synlaýan dünýäni ýüregim gysman
Ýyldyzlar görinýär ýuwaş _ý uwaşdan
Hanha Aý hem Ýere şöhlesin saçýar
Ajaýyp wakalar geçip dur başdan
Nüçin gowy günler howlugyp geçýär
Gündog...
Undulmajak eken mekdep ýyllary
Undulmajak eken mekdep ýyllary Gel,men saňa goşgy okap bereýin Türkmenlerde çaga at dakma dessury Ýadymda Maşgala agzalarynyň özara gatnaşyklary TÜRKMENLERDE EGIN-EŞIKLER WE OLARYŇ GÖRNÜŞLERI. OMAR HAÝÝAM (1048 – 1131 ý.) TAGAM (hekaýa) UGRADYŞ (hekaýa) OJAK (Osman Öde) Mýaw-mýaw edip, misli bogazlaryna pyçak goýlan dek bolşup mawlaşýan pişikleriň zenzenelesinden ýaňa Nepes aga bütin gije çirim edip bilmän çykdy. “Mýaw-mýaw! Mýaw-mýaw!” “Eý-ho, Beýle-de bir goh bor oguşýa!” diýip, Nepes aga janynyň ýangynyna eýlesine bir agdarylyp, beýlesine bir agdarylyp ýatyşyna, ýorganyň içinde özbaşyna hüňürdedi. “Gygyryp-gygy... Razwedçikleriň ýaryşy geçirilýärmiş. Ýaryşyň şerti nähili köseseler hem berlen paroly aýtmaly däl eken. Finala amerikan, rus, türkmen galýar. Ilkinji gezek 1940-njy ýylda ýaýlyma goýberilen “Tom we Jerri” multfilmi häzire çenli dürli dillere terjime edilip, dünýäniň çar künjündäki körpe tomaşaçylara ýetirildi. William Hanna we Josef Barberanyň döreden animasiýa eserini “Warner Bros” kompaniýasy taýýarlapdy. Geçen ýyl “NetEase” şereketi bu multfilmiň oýnuny döredip, satuwa çykardy. Häzirk... Çoz-ha-çozluk boldy. Aýnagözel tüýs Aýyň bölegidi. Onuň ak gaýmak kimin näzik ýüzüne bir zat degse, saralyp-solaýjak ýalydy. Egnine geýen lybasy derek boýuna şaplaşyp durdy. Dünýä ak-gara düşünip ugraly bäri, bir arzuw bilen ýaşaýardy. Mugallym bolup, obanyň çagalaryny okadasy gelýärdi. Obadan uly okuwa gidip, mugallym bolup dolanyp gelýänlere onuň gözi gidýärdi. Orta mekdebe gatnalmaly ýyllar, aýlar, günler azaldygyça, gyzyň ýüreginiň bükgüldisi artýardy. Özüne mugallym bolmak bagtynyň miýesser etjek-etmejegini serind... Bu gün Hangulynyň keýpi diýseň kökdi. Süňňi ýeňil gopýardy. Birsyhly ýylgyrasy gelip durdy. Mydama ukudan galan ýaly pökgerip duran gabaklaryň arasyndan ýyldyrap görünýän gyýak gözleriň şöhlesi ýitidi. Ol öňler işden geldigi kürşerip duran ýüzüni barha gamaşdyryp, töweregine ser hem salman, jaýa girip giderdi. Goltugyndaky gazete dolangy depderleri... Hommadyň gyzy Bägül şeýle bir gyz bolup ýetişdi, ony görmäge göz gerekdi, synlamaga gaýrat. Ol Bägül diýseň bägüldi. Onuň gabadyndan gyza nazar salman geçýän ýokdy. «Perileriň görkem Hommadyň gyzy Bägüliňkiçe ýa bolandyr, ýa bolan däldir» diýşip, gyz babatda gürrüň çykan ýerde aýdýardylar.
Oýnap -ýaýnap geçirerdik günleri
Partadaşa gowşurardyk gülleri
Ah çagalyk ýyllary
Ýürejikden dolar ýaşlyk depderi
Iki arada gatnar söýgi hatlary
Gijelerne bolsa alagalmalar
Goňşylaryny ýatyrmazdy itleri
Gündizlerne ogrun -ogryn seredip
Gel,men saňa goşgy okap bereýin
Söýgi hakda-aşyk ýigdiň nalasyn
Gowy dälmi göwnüň biraz güýmesem
Ýöne haýyş-soňlananda setirim
«Aý,munyň-a erteki-le!» diýme sen
Syna-da göräý!
-----
Gel,men saňa goşgy okap bereýin
Gaýgy hakda-Leýlisine zar bolan
Aşyk ýigdiň kalba salan agysyn
Özü...
Türkmenlerde çaga at dakmak dessury
Türkmenler çaga at goýanda, haýsydyr bir zady niýet edinýärler. Ogullarynyň batyr, edermen adam ýetişdirmek arzuwy olara güýçli, çalasyn haýwanlaryň, berdaşly, çydamly ösümlikleriň, metallaryň, ýaraglaryň adyny dakan bolsalar, abraýly, mertebeli adam ýetişdirmek maksady bilen halkyň, taýpanyň at-abr...
Dostluk we söýgi
Şol gün gara saçlaryňy penjeläp
Gözleriňe gan öýdürip,ýürekden
Ýakyp giden ilki söýgiň barada
Gürrüň beripdiň…
-----
Gahar jemlenipdi göreçleriňe
Ýigrençden dodagyň titredi durdy
Bilseň, şol gün duýgularym gorjalap
Ýüregmiň burçuny pytradyberdi.
-----
Söýmek hakda...
Maşgala agzalarynyñ özara gatnaşyklary (H. Gurbanow, A. Gurbangulyýewa)
Türkmenlerde maşgala mukaddes ojak hasaplanýar. ―Maşgalam, baş galam diýip ýöne ýere aýtmandyrlar. Maşgala türkmen jemgyýetiniň kiçijik özenidir. Ol jemgyýetde möhüm sosial we terbiýeçilik orny eýeleýär. Şeýlelikde maşgala ykdysady we sosial ösüşiň tizleşmegine täsir edýär. Sebäbi millet...
Türkmenlerde egin-eşikler we olaryñ görnüşleri (H. Gurbanow, A. Gurbangulyýewa)
Türkmenleriň milli egin-eşikleri we olaryň taryhy. Türkmen halky müňýyllyklaryň taryhynda özüniň milli däp-dessuryny, edebini ýtirmän gelipdir. Şol däp-dessurlaryň we edepleriň biri hem göze gelimli geýinmek edebidir. Adamzat özünuň ýaşaýan dürli döwürlerinde egnine eşik geýmek düzgünini kämill...
Omar Haýýam (Osman Öde)
Ýüzlerçe ýyllyk taryhynda gündogar-yslam edebiýaty biri-birine meňzemeýän, «hersi bir deräniň şiri» bolan beýik läheňleri öňe çykardy. Olar adamzat kowmuna berlip bilinjek şahyrana söz ukybynyň iň beýik derejesine ýetdiler. Adamzat üçin şol derejeden aňyrda, dogrudanam, entek hiç bir belentlik...
Tagam (Osman Öde)
Göwnüme bolmasa, şol öňki bag birneme gojalan ýaly. Gum-gukluk. Kakabaş oglanlygymyň geçen ýeriniň beýle ümsümligine ram etmändirin. Ol meniň aňyma mydama galagoply, şowhun-gykylykly bolup siňipdir. Jübimizi, köýneklerimiziň içini erikden dolduryp düwdenekläp gaçyşymyz, Aýjemal ejäniň uzyn syrykly yzymyzdan kowuşy şuş-...
Ugradyş (Osman Öde)
Ogulmaral ejäniň külçe bişirip ýörşüne howsalasy artdy. Bir ýerde durup karary ýetmedi. Oglunyň ýanyndan aýrylmady. Oňa sargyt etdi. Agşamlaryna gezip ýörmeli däldigi, diňe okamalydygy, puldan kösençlik çekjek bolsa, dessine öýe hat ýazmalydygy barada oglunyň gulagyna guýdy. Onuň agşam gözüne uky gelmedi. Per...
Ojak (Osman Öde)
Ene oglunyň äkitjek gününe sabyrsyz garaşdy. Indi onuň garaşyp ýörenine bir aýdan gowrak wagt geçdi. Her sapar «Şu ýekşenbede gideris» diýip, ogly söz berýär. Ýöne dynç alyş güni bolsa-da, onuň işi çykaýýar. Soňky wagtlar-a gitmek baradaky gürrüňler selçeňleşdi. Sebäbi her gün diýen ýaly ogluna gitmek barada ýatladyp...
Guýrugy kesilen gara pišik (Ogulsenem Taññyýewa)
Degişmeler
Birinji rus gelýär. Her dürli gynap başlaýar, 4 sagat ýaly çydaýar. Ahyry paroly aýdýar.
Ikinji amerikan gelýär. Ony hem gynap başlaýarlar, 8 sagat ýaly gynaýarlar welin olam aýdýar paroly.
Tom we Jerri oýny 100 milliona ýetdi
Şaýly Gelin (Ogulsenem Taññyýewa)
«Şu zady sen almaly» diýip, türkmene görkezäýmeli eken» diýip, bu alan-aldylyga agzyny açan Pendiguly töwereginde bolup geçýän hadysalaryň haýsy birine syn saljagyny bilmän, haýran galyp, içini gepledýärdi. Bolsa-da, çozuş edilip, eýelenilen meýdandan özüne-de ýer ýetenine begenip, iki bolup bilenokdy. Şäheriň içinde ho...
Kötel Ýoda (Ogulsenem Taññyýewa)
Gyz özüniň owadanlygyna diýseň buýsanýardy. Dogrusy, onuň näz-kereşme bilen süýnüp-sarkyp ýörşüni görmäge göz gerekdi.
Aýnagözel täk özi galyp, göwün ýüwürtmäni halaýardy. Hyýalynda...
Dünýä (Ogulsenem Taññyýewa)
Heleý Belasy (Ogulsenem Taññyýewa)
Hommadyñ Gyzy (Ogulsenem Taññyýewa)
Hommadyň gyzy Bägüliň görk-görmegine obanyň diňe bi...