Örän gadymy geçmişde merkezi aziyada yaşan we soňra b.e başynda (2-nji, 4-nji asyrlar) ural töwereklerine göçüp, şol yerde kuwwatly halka öwrülen ‘’gunlar’’ (hun) ençeme turki halklaryň, şol sanda turkmenleriň ata- babalary hasaplanyar. Oguz han hem gunlardan bolupdyr. Onuň uly oglunyň adynyň Gun han bolandygy hem muny tassyklayar. Oguzlar, turkmenler we gunlar bir halkdyr . mysallar; 1 tekeleriň togtamyş bolumindäki gunny diyen tiräň adynda gun sozi saklanyp galypdyr. 2 gunlaryň harby-administratiw düzgün-tertibi : goşunyň ilki çep we sag ganata, öz gezeginde olaryň hem 3 – 4 –den jemi 24 topara bolünmegi turkmen tire-taypa bolünşiginde uytgewsiz diyen ýaly gaytalanyar Gunlar b.e başlarynda gündogardan günbatara kopçülikleyin süyşüp ugrayarlar we taryhda halklaryň beyik göçe-göçlügi diyip at alan eyyamyň başyny başlayarlar. Gunlar ilki kawkazda yaşayan alan halkyny, soňra don deryasyndan geçip (375-nji ýylda) Gara deňziň demirgazygynda yaşayan gotlary boyun egdiryärler. 394-nji , 395-nji ýyllarda gunlar kawkazyň üstünden geçip Siriyany we Kappadokiyany eyeleyärler. Soňra birnäçe gezek beyik rim imperiyasynyň üstüne çozyarlar. Şol döwurlerde gunlar ostgot, gerul, gepid başga-da ençeme german we german däl taypalary ozlerine boyun egdiryärler. Ine şeydip gun imperiyasy doreyär. Bu imperiyanyň iň kuwwatly döwri Atillanyň hoküm suren yyllarydyr (434-453). Gunlaryň basyp alan yerlerinde garşylygyň güyçlenmegi, Galliyanyň ‘’kattalaun’’ meydanynda rimlileriň, westgotlaryň, we franklaryň birleşen güyçlerinden yeňilmegi netijesinde gunlar has pese gaçyarlar. Atilla ölenden soň bolsa (453) has gowşap, 469-njy ýylda olar halk hokmünde yaşamaklaryny bes edyärler. Gunlar – turki halk, onuň etnik ady hem gadymy turkleriň ‘’il’’ , ‘’halk’’ manysyndaky gun (gün) sözünden emele gelipdir. Bu sözüň şol manysy turkmenleriň il-gün diyen söz düzüminde saklanyp galypdyr. Oguz han hasaplanyan mete han gun hokümdary bolupdyr ol b. e ozalky 174-nji ýylda aradan çykypdyr.
GUN HALKY
-
nlo
12 years ago
- bu senin yokarky yazan zadyn hun lardyr dogry olara gun hem diylenidr.bu önki mete hanyn atastynyn döreden beyik hun imperiyasynyn yykylmagyndan sonra günbatara köp hunlar günbatara süyşyar we ol yerde yurt tutunyarlar atilla hem aslynda türkmendir.sebabi ol hem hun bolan
-
Kamilligetarap
12 years ago
- at'laryng anglatyan manylary yalngysh bolmagy mumkin .
URGENCLI 12 years ago- ................