Dolan aýyñ döwleti
Dolan aýyñ döwleti
Tulunylar nesilşalygynyň irki döwürleri barada köp zat bilinmeýär. Diňe hanedana at beren Tulun begiň Merkezi Aziýanyň hökümdarlarynyň köşginde gulluk eden oguz esgeridigi bilinýär. Ol IX asyryň 20-nji ýyllarynda köşkde özüni edermen esger hökmünde tanadypdyr. Gullugyna saklygy we gözsüz batyrlygy üçin ony...
Heññam hasraty
Heññam hasraty
XX asyryň 20-30-njy ýyllarynda bolşewizmiň Türkmenistanda geçiren zorlukly syýasaty barada
Taryha öwrülen XX asyr, aýratyn hem onuň birinji ýarymy, dünýä halklarynyň köpüsi, şol sanda türkmenler üçin hem ýowuz synaglaryň, gazaply wakalaryň döwri boldy. Ýurdumyz kesekiler tarapyndan basylyp alnandan soň,...
Üç ýyldyz
Üç ýyldyz
Ibn Sina, Mäne Baba we Seljuklar barada edebi söhbetXI asyrynyň birinji ýarymy türkmen topragynda möhüm wakalaryň bolup geçen, dünýä belli şahslaryň ýaşap öten döwri. Bu döwür garahanlylar, gaznalylar, seljuklar ýaly meşhur türkmen hanedanlarynyň halkymyzyň taryhyna şöhratly sahypalary ýazan ýyllary. Bu asyrda ederm...
Ýedi derýañ añyrsyna syýahat
Ýedi derýañ añyrsyna syýahat
Türkmen taryhçysy we diplomaty … Don Huanyň XVII asyryň başlarynda Günbatar Ýewropa sapary baradaTürkmen halkynyň XVI asyrda döreden Sefewi döwleti musulman dünýäsiniň Osmanly, Beýik Mogollaryň we Şeýbanylaryň döwletleri ýaly öz döwrüniň kuwwatly döwletleriň biridi. Bu ýurtlaryň dördisi hem musulm...
Gadymy golýazma sungatymyz
Gadymy golýazma sungatymyz
Orta asyrlarda türkmenleriň Beýik Seljuk, Osmanly, Garagoýunly, Akgoýunly we Sefewi döwletlerinde medeniýetiň ösmegi, dünýewi edebiýata we sungata gyzyklanmanyň güýjemegi bilen Türkmenistanda we türkmenleriň döwlet guran musulman Gündogarynda bezegli golýazma kitaplaryna bolan isleg artypdyr we ol kem-kemde...
Bumyn han
Bumyn han
Göktürkmenleriň döwleti baradaMete han tarapyndan esaslandyrylan oguz-türkmenleriniň Beýik Hun döwleti ýykylandan soň ata-babalarymyz birnäçe asyrlaryň dowamynda dagynyklyk ýagdaýynda ýaşapdyrlar we keseki döwletleriň ýapjasyna öwrüpdirler. Ýöne, VI asyryň ortalarynda oguzlara gaýtadan ýygnanmaga we özbaşdak döwlet...
Mete han
Mete han
Oguz türkmenleriniň Beýik Hun döwleti baradaOguz türkmenleriniň Beýik Hun döwleti we onuň edenli hökümdary Mete han hakynda dürli ýurtlaryň taryhçylary köp sanly ýazgylary galdyrypdyrlar. Emma şol ýazgylaryň hiç biri-de özüniň ähmiýeti boýunça Hun döwleti bilen goňşuçylykda ýerleşen Hytaý taryhçylarynyň ýazgylary bilen deňl...
Professor Çary Baýryýew
Professor Çary Baýryýew
«Adam başy daşdan gaty» diýipdir könelerimiz. Onuň başyna inen harasada, belki, başga biri bolan bolsady, döz gelmän ýaýaplardy, bükülerdi. Ykbalyň ters oýnuna gije-gündiz hesret çekip, dady-perýat ederdi. Ýöne biziň söhbetdeşimiz şol gara güýjüň öňünde ýaýaplamadam, bükülmedem, hesret çekip, dady-perý...
Legendar jandarlar
Legendar jandarlar
1. Döw
Döw näme ?
Döw ㅡ bu dünýäniñ ençeme halklarynyñ medeniýetinde, rowaýatlarynda, folklorynda we mifologiýasynda, ertekilerinde duş gelýän adatdan daşary mahluklaryñ biridir.Döw barada söz açylanda, häzir siziñ köpüñiziñ ýadyna heniz çagajykkañyz köp gezekler garry eneñizden diñ...
Ertekiler eýýamy
Ertekiler eýýamy
Gadym-gadym zamanlar ertekiler eýýamy tamamlanyp, Nuh döwründen bäri gan hem der bilen owkadyňy gazanmaly eýýam başlanypdyr. Emma adam oglunyň kalbynda çagalygynyň galyşy ýaly, biz mydama ertekiler eýýamynyň erteki däl-de, çyn bolmagyny isleýäris. Hernäçe aldasa-da, biz, gudratly kişileriň bardygyna ynanýary...
Nuhuñ eýýamy
Nuhuñ eýýamy...
Biz Allatagalanyň eradasy bilen dünýä giç geldik. Taýyn aşyň üstüne geldik. Magtymguly atamyz aýtmyşlaýyn, «çeşmesi içilmiş laýa sataşdyk». Birentek alymlaryň diýeni bolanynda bize çenli eýýäm dünýäde ahyrzaman bolup geçmelidi. Ýadyňyzda bolsa, hut geçen ýyl hem Ukrainada dünýäniň žurnalistlerini ýygnap bir ä...
Adam 8. Kämillik
Adam 8. Kämillik
Ynsanyň kämillik ölçegi gaýybylyga barabarlykdyr. Gaýybylyk belli bir medeniýetiň müňlerçe ýyllaryň dowamynda döreden, ol medeniýetiň çuňluklarynda ýatan gymmatlyklary – ýaşaýyş ukyplylyklarydyr. Bulara Günbatar pelsepeçisi K.Ýung nusgawynlar (arhetipler) diýip at beripdir. Nusgawynlar ruhy ewolýusiýanyň bütin çuňlug...
Adam 7. Aşyklyk
Adam 7. Aşyklyk
Aşyklyk menzili adamyň içki ruhy gymmatlyklarynyň içinde aýratyn orun tutýar. Yşka düşmek, aşyklyk beýik öwrülişikdir. Yşk ýöne bir ruhy-fiziologik ahwalat däldir. Yşk hatda ýöne bir ruhy-ahlak dereje hem däldir. Biziň milli ruhyýetimiziň we milli aňyýetimiziň gymmatlygy, ata-babalarymyzyň ruhy-aň gazanany hök...
Adam 6. Bagtyýarlyk
Adam 6. Bagtyýarlyk
Bagtyýarlyk menzili gapma-garşylyklaryň gutarnykly sökülýän hem-de diňe ajaýyp sypatlaryň ýüze çykýan, diňe gözellikleriň ýaşaýan menzilidir. Hut şu menzilde şahsyýet pes sypatlardan doly azat hala gelýär, kämillige tarap göni ýol başlanýar.Bagtyýarlyk bagtlylyk bilen edil bir zat däldir. Bagtlylyk – az ýa köp, ýö...
Adam 5. Azatlyk
Adam 5. Azatlyk
Azatlyk ahlak pelsepesiniň baş meselesidir. Çünki bu mesele adamyň özge jandarlardan tapawutlanýan tebigatyndan gelip çykýar. Mukaddes dini kitaplardaky Adam atanyň ýaradylyşyny gürrüň berýän rowaýat hemmäňize tanyşdyr. Men bu rowaýata tymsal hökmünde garaýaryn. Tymsal – rowaýatyň tutuş süňňünden gelip çykýan...
Adam 4. Takwalyk
Adam 4. Takwalyk
Takwalyk menzili – öz-özüň bilen ýüzbe-ýüzleşmek menzilidir. Özüň bilen ýüzbe-ýüzleşmek şahsyýetiň ruhy ösüşinde möhüm hem hökmany döwürdir. Ikiçäkligiň bu hili adamyň her bir janly-jandar ýaly ikileýinlik tebigatyndan gelip çykýar. Umumanam, dünýä akyldarlarynyň baryp örän gadymy wagtlarda akyl ýetirişlerine görä, k...
Adam 3. Kanagat
Adam 3. Kanagat
Söhbedi bir rowaýaty gürrüň bermekden başlaýyn.Gadymy döwürde iki dogan bir baýyň mülküni kärendesine alyp, gije-gündiz işläpdir, bugdaý ýetişdiripdir, özlerine degişli gallany doganlar deň iki paýlaşypdyrlar.Hasyl iki paýlanylan gününiň gijesi kiçi dogan ýarygijeler oýanypdyr: «Meniň doganym öýlenen, çagalary bar. Me...
Adam 2. Töwekgellik
Adam 2. Töwekgellik
Meniň gürrüň edýän menzillerim ruhy menzillerdir. Bular ruhy giňişlikdäki aralyklardyr, bu menzilleri geçmek hem sap ruhy hadysa, ruhy hereketdir. Ruhy giňişligiň tebigaty tebigy, maddy giňişlikdäki hadysalaryňkydan düýpgöter tapawutlydyr. Maddy giňişlige mahsus bolan ölçegler, maddy giňişlikdäki kanunlar...
Adam 1. Toba
Adam 1. Toba
Mukaddes Injilde hezreti Isanyň taglymatynyň – hristiançylygyň maňyz manysyny çugdamlaýan şeýle bir rowaýat getirilýär. Dogrusy, rowaýatam däl, hezreti Isanyň durmuşyndan bir pursat bu. «Men Musanyň yzy bilen geldim, emma meniň ýolum Musanyňkydan başgarakdyr» diýip wagyz edýän Isanyň ýanyna bir topar kişi gelýär. Olar bi...
Adam (Owwalky söz)
Adam (içki gymmatlyklar)
Owwalky söz
Pelsepeçillik hemişe meniň şahsyýet ýasawymyň esasy bir aýratynlygy boldy, pelsepe gözlegleri bütin ömrüme meniň täzeçillige we terlige ymtylyjy kalbymyň, meseleleri kesgitleýji we çözgütleri agtaryjy paýhasymyň hemişelik işi bolup geldi. Meniň ahlaky aňym kalbymyň bu ümmülmez ýaşaý...