Türkmenler we Merkezi Aziýanyñ halklary (Öwez Gündogdyýew) -2
Öz gezeginde, türkmenlerde nesilbaşy Salyr Gazanyñ garagalpak baýynyñ gyzyna öýlenendigi barada rowaýat bar. Şeýlelikde A. Jykyýewiñ ýazyşy ýaly, häzirki salyrlar ene tarapdan garyndaş bolup, özlerini garagalpaklaryñ ýegenleri hasap edýärler(61).
Türkmenleriñ etnik täsiri tatarlarda we başgyrlarda hem duşýar. Eýýäm IX asyrda Aralyñ kenarynd...
Türkmenler we Merkezi Aziýanyñ halklary (Öwez Gündogdyýew)
Türkmenler we Merkezi Aziýanyñ halklary
Merkezi Aziýa giñişlik ㅡ geografiýa babatda ýeterlik derejede birmeñzeş sebit bolmak bilen, Aziýanyñ we Ýewropanyñ arasynda baglanyşdyryjy halkanyñ hyzmatyny ýerine ýetirýär.
Merkezi Aziýanyñ müñýyllyklaryñ dowamynda öwrenilýän ykballarynyñ umumylygy, diñe bir çäkleriniñ ýakynlygy we öz...
Türkmenler we Günorta-Günbatar Aziýanyñ (Owganystanyñ) halklary (Ö. Gündogdyýew)
Türkmenler we Günorta-Günbatar Aziýanyñ (Owganystanyñ) halklary
Arheologlar has gadymy döwürde Günorta we Günorta-Gündogar Türkmenistanyñ we Demirgazyk Owganystanyñ çäklerinde biri-birine garyndaş taýpalaryñ ýaşandygyny birwagt subut etdiler(1).
Esasan hem iki ýurduñ arasynda berk gatnaşyk bürünç döwründe (b.e....
Orta asyr türkmenleriniñ arasynda añtawçylyk ulgamy we onuñ ýola goýluşy (Ö. Gündogdyýew)
ORTA ASYR TÜRKMENLERINIÑ ARASYNDA AÑTAWÇYLYK ULGAMY WE ONUÑ ÝOLA GOÝLUŞY
Ýüz gezek söweşip, ýüzüsinde-de ýeñiş gazanmak iñ ýokarky dereje däl-dir, has gowusy keseki goşunyny söweşmän boýun egdirmekdir(1).
Türkmenler müñlerçe ýyllaryñ dowamynda özleriniñ söweş tälimlerini kämilleşdirip gelipdirler. Bu i...
Günbatar Ýewropada feodal gatnaşyklarynyň ýüze çykmagy
Günbatar Ýewropada feodal gatnaşyklarynyň ýüze çykmagy
Rim imperiýasynda gul eýeçilik gurluşynyň dargap baş lamagy. Rim imperiýasynda ekerançylyk, senetçilik we söwda ösen- di. Iri gul eýeçilik hojalygy önüm öndürmäge ukyplydy. Ortaýer deňzinde daşary söwda gatnaşyklary ösen derejelere ýetipdi. Emma eýýäm III asyrda imperiýa...
Gadymy Eýran Jahan taryhynda onuň orny we ähmiýeti
Gadymy Eýran Jahan taryhynda onuň orny we ähmiýeti
Eýran ýeriniň üstüni esasan daglar eýeleyär. Ýurduň demirgazyk bölegni Elbrus dag ulgamy tutýar. Ondan gündogara türkmen Horasan (Köpetdag) daglary uzalyp gidýär. Demirgazyk- günbatardan, günorta – gündogara Zagros dag gerişeri ýaýlyp ýatyr. Ýurduň merkezinde ägirt uly meýdany ekeran...
Türkmenler imperializm zamanynda (Mehmet Saraý)
Türkmenler imperializm zamanynda
Türkmen halkynyñ we onuñ Russiýa imperiýasyna birikdirilişiniñ taryhy
Türkmenistan, onuñ ýurdy we ilaty(1)
Türkmen halky, onunjy we on birinji asyrlarda yslam dinini kabul etmezinden öñ, ''oguz'' ady bilen tanalyp, Amyderýanyñ, Kaspi deñziniñ, Owgan Türküs...
Çagalykda jyns agzalarynyň ösüşi we jyns taýdan ýetişýän döwrüniň fziologiýasy
Çagalykda jyns agzalarynyň ösüşi we jyns taýdan ýetişýän döwrüniň fziologiýasy
Ýaş döwürleri. Halkara simpoziumy (Moskwa, 1965) gyzjagazlaryň ösüşinde indiki döwürleri tapawutlandyrmagy hödürledi: bäbeklik döwri (1-10 gün), süýt emýän döwri (10 gün – 1 ýaş), irki çagalyk (1-3 ýaş), ilkinji çagalyk (4-7 ýaş), ikinji çagalyk (8-11 ýaş)...
Türkmenistanda gyzjagazlara we ýetginjeklere berilýän ginekologiki kömegiň gurnalyşy
Türkmenistanda gyzjagazlara we ýetginjeklere berilýän ginekologiki kömegiň gurnalyşy
2008 ýylyň ýanwar aýynyň 14-ne TSG we DS Ministri „Türkmenistanyň saglygy goraýyş ulgamynda ýetginjekleriň gullugyny kämilleşdirmek barada“ № 10 buýruk çykardy. Bu buýrukdan ugur alyp, çagalara we ýetginjeklere ginekologiki kömek bermeginde dispanser...
Gündogar Arabystanda gurulan döwletler
Gündogar Arabystanda gurulan döwletler.
Mowzugumyzyň başynda häzirki Saud Arabystanda we ýemeniň teretoriýasynda gurlan gadymy döwletler barada durup geçeris. Şeýle hem şol döwletleriň edara edilşi we halkyň hal-ýagdaýy, beýleki döwletler bilen gatnaşyklary barada gürrüň ederis. Şeýle hem şol döwletleriň syýasy-ykdysady we durmuş gur...
Arap ýurtlary barada dürli çeşmeler
Arap ýurtlary barada dürli çeşmeler.
Sapagyň wezipesi talyplara araplar barada ýagny Arabystan we araplar barada olaryň gadymy çeşmeleri; yslamdan öňki we soňky çeşmeler barada, yslamyň döreşi, Halyfatyň döreýşi, XIII-IX asyrlarda bagdat halyfaty we halyfatlar döwründe edilen ýörüşler barada talyplara giňden gürrüň bermekden...
Arap ýurtlarynyñ taryhyna giriş
Arap ýurtlarynyň taryhyna giriş.
Islendik halkyň taryhy öwrenilende onuň gadymy döwürden başlap şu günki güne çenli taryhyny doly we anyk maglumatlar esasynda öwrenmeklik zerurdyr. Şonuň üçin Araplaryň taryhy dersini okatmagyň esasy maksady hem Arap ýurtlarynyň iň gadymy döwürden başlap tä halyflyk döwrüne çenli bolan taryhyn...
Öwez Gündogdyýew
Öwez Gündogdy (1966 - 15.04.2013) Milletine buýsanýan, Watanyny jandan söýýän, ýaş arheolog alym, ýaşynyñ baharynda bimahal aramyzdan gitdi. Öwez Gündogdyew 1966-njy ýylda Aşgabatda dogulýar. Türkmen Döwlet Uniwersitetiniň taryh fakultetinde okaýar. Okuwy tamamlandan soň Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Taryh institutynda ylmy işler alyp başl...
Seljuknama (dowamy -6)
SELJUK NEBERESINIŇ SOLTANLARYNYŇ BEÝANY Bular sansyz-sajaksyz leşgerdiler we çensiz-çaksyz taýpadylar. Bularyň içinde Oguzyň her boýundan, sag gol begleri: gaýy, baýat; sol gol begleri: baýyndyr, bijene (beçene), çawnydyr, şeýle-de bulara goşulşan beýleki boýlar bardy. Olaryň köp mallary, sürüleri, nygmat we şöwketleri bardy. Mydama agzybirdiler....
Seljuknama (dowamy -3)
ÜÇÜSI BOZUK WE ÜÇÜSI ÜÇ OK ATLANDYRYLAN OGUZYŇ ALTY PERZENDINIŇ, ATLARY WE LAKAMLARY HEM-DE OLARYŇ TAGMA WE OŇAN EDILEN JANAWERLERI, BELLI EDILEN ET SÜÝEKLERI WE ENDAMLARY Bu Ýaňykentlu Yrkyl Hoja tarapyndan belli edilip, oguz [ili] begenip doga etdi. Bu şol esasda beýan ediler. HANLAR HANY Muňa kagan (han) diýýärler. Süýegi baş we uja. BOZ...
Seljuknama (Ýazyjy ogly Aly)
BAGYŞLAÝJY WE MÄHRIBAN ALLANYŇ ADY BILEN Mülkleriň eýesi, beýikligi beýgelmiş we bereketi hemmä ýetmiş Allatagala sansyz alkyş we çensiz-çäksiz öwgi we minnetdarlyk bolsun. Çünki Ol müňlerçe-müňlerçe adamy pynhan ýoklukdan barlyk sährasyna getirip, her biriniň perzentleriniň ýaýylmagy üçin olara älem etraplaryndan bir yklymy menzil we mekan etdi....
Mahmyt Gaznalynyñ döreden dili
Mahmyt Gaznalynyñ döreden dili
Hindistanda we Päkistanda ýaýran urdu diliniň döreýiş we ösüş taryhy barada
Dilçi alymlar Hindistany dilleriň «muzeýi» diýip atlandyrýarlar. Onuňam özüne ýetesi sebäbi bar. Iňlis alymy J.A.Grirsonyň hasaplamalaryna görä, Hindistanyň ilaty 179 dilde we 544 sany şiwe dillerinde gür...
Mertler meýdan içinde
Mertler meýdan içinde
Türkmenistanda sowet hökümetine garşy turan 1931-nji ýylyň gozgalaňy barada
Milletiň ykbalynda baknalykdan ýaman dert ýok. Baknalyk milletiň aslyny ýok edýär, onuň müň ýyllyk taryhy köküne palta urýar. Bu hakykata halkymyz bir asyrdan–da gowrak wagt dowam eden baknalyk döwründe magat göz ýetirdi....
Türkmeniñ tylla tagty
Türkmeniñ tylla tagty
Türkmenlerde tagty miras almak dessury barada
Türkmeni dörediji millet hökmünde tanadýan gymmatlyklaryň, nusgawy dessurlaryň ählisi, gözbaşyny nesilbaşymyz Oguz han Türkmenden alyp gaýdýar. Oguz han atamyzyň döreden, soňra adamzat nesline nusga bolan gymmatlyklarymyzyň – dessurlarymyzyň b...
Synmaz galanyñ syndyrylmagy
Synmaz galanyñ syndyrylmagy
Wizantiýanyň paýtagty Konstantinopolyň türkmenler tarapyndan eýelenilmeginiň taryhy barada
Ýer ýüzünde taryhy ýigrimi bäş asyrdan köp bolan şäherleri barmak büküp sanaýmaly. Geçmiş ykbaly köp halklaryň we döwletleriň taryhy bilen aýrylmaz bagly bolan gadymy merkezler has hem az. Şeýle merkez...