Adam (Owwalky söz)
Adam (içki gymmatlyklar)
Owwalky söz
Pelsepeçillik hemişe meniň şahsyýet ýasawymyň esasy bir aýratynlygy boldy, pelsepe gözlegleri bütin ömrüme meniň täzeçillige we terlige ymtylyjy kalbymyň, meseleleri kesgitleýji we çözgütleri agtaryjy paýhasymyň hemişelik işi bolup geldi. Meniň ahlaky aňym kalbymyň bu ümmülmez ýaşaý...
Ýaşaýyş 8. Pelsepe
Ýaşaýyş 8. Pelsepe
Sungat – ruhuň howalalylygydyr.Ylym – paýhasyň zeminiligidir.Din – iki dünýäniň köprüsidir.Pelsepe – sungatyň, ylmyň, diniň özeninde ýatýan maňyzdyr.Pelsepe barlygyň düýp manylaryny teswirlemek bilen meşgullanýar.Pelsepesizem sungat mümkindir, emma bu hakyky sungat bolmaz.Pelsepesiz hem ylym mümkindir, emma bu uly...
Ýaşaýyş 7. Edep kämilligi
Ýaşaýyş 7. Edep kämilligi
Edebiýat Medeniýetiň esasy ýüze çykmalarynyň biri edebiýatdyr. Edebiýat sungatyň bir görnüşi, söz sungaty hasap edilýär. Ýewropada soňky dört ýüz ýylyň dowamynda edebiýat aň görnüşleriniň içinden saýlanyp, sungatyň hataryna geçdi. Munuň özi Günbatarda buržuaz jemgyýetiniň döremeginiň, Günbatar ruhunyň dünýe...
Ýaşaýyş 6. Ruhubelentligiñ akyl esasy
Ýaşaýyş 6. Ruhubelentligiñ akyl esasy
Ylym, ilkinji nobatda, bilimdir. Çünki ylym bilmegiň, akyl ýetirmegiň netijesinde kemala gelýär. Emma islendik bilim entek ylym däldir. Ylym – nazary bilimleriň ulgamydyr. Nazary bilim bolsa adamyň durmuş tejribesinden kemala gelmeýär. Durmuş tejribesi bolanda zatlaryň we hadysalaryň daşky ýüze ç...
Ýaşaýyş 5. Sungatyñ mazmuny - Ruh, maksady ruhubelentlik
Ýaşaýyş 5. Sungatyñ mazmuny - ruh, maksady - ruhubelentlik
Sungat birinji hatar barlyk bolan adatylygyň üstünde gurnalýan ikinji hatar barlyklaryň biridir. Onuň çig maly-da adatylykdyr. Emma sungatyň gözbaşy başga barlykdandyr.Sungatyň çig maly Ýerden, çeşmesi – Asmandandyr.«Sungat» sözüniň gelip çykyşynyň özi eýýäm bu barlygyň, adam...
Ýaşaýyş 4. Ýaşamak lezzeti
Ýaşaýyş 4. Ýaşamak lezzeti
Adatylyk panydandyr. Ýöne panysyz bakyýa ýokdur. Edil şonuň ýaly, adatysyz medeniýet hem mümkin däldir.Ýasawymyň aýratynlygyndandyr-da, men mahal-mahal pelsepewi hüýlenmä ýa-da pelsepe heserlenmesine düşýärin. Akyl ýetiriş nukdaýnazaryndan munuň özi şertdir. Diňe pelsepe heserlenmesine düşüp, pelsep...
Ýaşaýyş 3. Adamzat barlygy
Ýaşaýyş 3. Adamzat barlygy
Günbatarda täze dörän «Sosiobiologiýa» diýilýän ylmyň wekili amerikan alymy E.O.Uilson şeýle bir hyýaly tejribäni teklip edýär. Aýdaly, başga bir planetadan haýsydyr bir zoolog Zeminde ýaşaýan haýwanlaryň görkezgijini düzmäge gelenmiş. Şunuň bilen baglanyşyklylykda, ol aýratyn biologik görnüş bolan adamzady...
Ýaşaýyş 2. Tebigat barlygy
Ýaşaýyş 2. Tebigat barlygy
Adamyň jisimi tebigatdandyr, şonuň üçinem ahyrsoňunda ol tebigata-da siňip gidýär. Ruh üçin jisim menzildir, ýagny wagtlaýyn duralgadyr. Ýöne ruh şu dünýäde şeýle menzilsiz ýaşap bilmeýär. Jisim ýa-da beden ruhuň ýaşamagy üçin zerur görnüşdir.Biziň her birimiz entek ýagty jahana gelmänkäk jisimimizi ata-ene...
Ýaşaýyş 1. Älem barlygy
Ýaşaýyş 1. Älem barlygy
Biziň milli pelsepe medeniýetimizde älem meselesi aýratyn orun eýeleýär. Bu meseläniň çäginde adamyň dünýä bolan gatnaşygy özüniň bütin pelsepe çuňňurlygynda beýan edilipdir. Älem ýa-da Dünýä mowzugynyň pelsepe manysy hem-de ähmiýeti şundan ybaratdyr: munda adamyň bütin daşky barlyga bolan pelsepe gatn...
Ýaşaýyş (daşky derwaýyslyklar)
Ýaşaýyş (daşky derwaýyslyklar)
Indi-indiler, geçen günlerimi hakyda elegimden geçirip, bir zada göz ýetirýärin: içki ruhy gymmatlyklar bilen deň hatarda daşky derwaýyslyklar hem meni çagalykdan özüne çekýän alyslyk bolupdy. Ýadyma düşýär, tomus gijelerinde daşarda sekiniň üstünde arkan ýatyp düýpsüz hem alys ýyldyzly asmany synlamak...
Metafizika 7. Hakyñ nury
Metafizika 7. Hakyñ nury
Bu bölümde aýtmak isleýän pikirlerimi, söhbedimi rowaýat bilen başlamak isleýärin. Çünki rowaýat nygtamakçy, bolýan pikiriňe öwüşgin berýär, pikiriňi has düşnükli edýär.Rabiýa hatyn hakynda çuň manyly bir rowaýat bar.Bir gezek agşam çagty onuň ýol üstünde bir zatlary gözläp, başagaý bolup oturanyny görüpdirle...
Metafizika 6. Hakyñ dergähi
Metafizika 6. Hakyñ dergähi
Haka golaýlaşmagyň ikinji menzili Hakyň dergähinde bolmakdyr. Munuň özi Haka barmagyň täze bir dialektiki öwrümidir. Hak ýadynda adam fiziki hem ruhy taýdan özüni Haka laýyklaşdyrýar. Munuň özi deslapky ädimdir. Hakyň dergähinde bolsa ol şu dünýäniň çäklerinden çykyp, özüni duýşy, dünýäni duýşy ta...
Metafizika 5. Hak ýady
Metafizika 5. Hak ýady
Beýik türkmen şahyry Nesiminiň çagalygy hakynda owadan hem manyly rowaýat bar. Owadanlyk taýdan ol akyl ýetirişiň esasy meseleleriniň birini çürt-kesik edýänligi bilen tapawutlanýar, manylylyk tarapdan bolsa Ylah hem adam gatnaşygyny gutarnykly açyp görkezýänligi bilen ähmiýetlidir. Aslynda bu sopuçylyk rowaýat...
Metafizika 4. Hakyda hakykaty
Metafizika 4. Hakyda hakykaty
«Bu dünýäde adam galmaz, at gezer».At gezer – dünýäde adamdan galan ýagşy işler we hakydadyr. Dünýäden öten adam barasyndaky hakyda möhüm zatlaryň biridir. Adamzat hakydasy ömürden soňky ýaşaýşyň bir görnüşidir. Men muny adamzadyň paýyna düşen bakylygyň bir mümkinçiligi diýip hasaplaýaryn. Özem bu şu dün...
Metafizika 3. Iman hakykaty
Metafizika 3. Iman hakykaty
Iman – ajal ýeli bilen öçürilen ömür çyragynyň deregine ýakylan gaýyplyk çyragydyr.Ömür berilýär, şonuň üçinem ol alynýaram.Iman gazanylýar, şol sebäpli ol alynmaýar.Iman meselesi diňe diniň çägindäki mesele däldir. Ol dünýäüze meseledir. Iman fiziki hem durmuşy ýaşaýyşdan ýokary galan, öz mazmuny we gurlu...
Metafizika 2. Gaýyplyk hakykaty
Metafizika -2:
Gaýyplyk hakykaty
Aýralyk derdinden, ajal şumlugyndan zor gelmek üçin adama kämillik gerekdir. Eýsem kämillik näme?!Kämillik hakykata paýhas gözi bilen seredip bilmekdir. Bikemal ýa-da gögele adam diňe jan gözi bilen seretmäge we görmäge ukyplydyr. Jan gözüne bolsa diňe hakykatyň ýary, özem deslapky ýary...
Metafizika 1. Aýralyk hakykaty
Metafizika: -1:
Aýralyk hakykaty
Adam Zeminde ýeke-täk başy ölümli jandardyr, çünki diňe adam ölümiň hakykylygyny bilýär, oňa akyl ýetirýär, diňe adam ölümiň bardygyny bilip ýaşaýar. Islendik aňlanylan zat hakykatdyr. Aňlanylmadyk zadyň hakykylygy ýokdur. Munuň özi, başgaça aýdylanda, ýaşaýşy bilýän ýeke-täk jandar adamdyr diý...
Metafizika
Metafizika
Içki-daşky barlyklaryň o tarapyndaky hakykatlarÄlemiň wagt-giňişliginde Zeminiň aýratyn orny we ähmiýeti bar. Munuň özi Zeminiň öňünde goýlan aýratyn wezipeler bilen baglanyşyklydyr. Bize häzirlikçe mälim bolan älemleriň içinde diňe Zeminde ýaşaýyş diýilýän zat bar. Eýse bu nämäni aňladýar? Bu sözüň pelsepe manysyn...
Injiliñ stili
Injiliñ stili
Mahal-mahal oýlanýarsyň, oýlaryň çöl ýodalary ýaly aýlanyp-aýlanyp çolalygyň, ýalňyzlygyň hem gam-gussanyň girdabyna alyp gidenini soň bilip galýarsyň. Aslynda, oýlanmak diýen närsede gam-gussanyň ysy bar. Hawa-da, Taňrynyň dünýäsinde ynsanyň diýeni bolup baranok. Munuň Taňrynyň dünýäsidigine-de kyrk ýaşap akyl ýetirdik...
Akgoýunly türkmenleriniñ soltanlygy
Akgoýunly türkmenleriñ soltanlygy (1350 – 1502 ý.)
Akgoýunly türkmenleriň döwleti 1350-nji ýylda akgoýunlylar tarapyndan bina edildi. Akgoýunlylaryň ýurdy Anadoludaky Diýarbekir we onuň töweregi bolupdyr. Akgoýunlylar Oguz han Türkmeniň agtygy Baýyndyrdan gaýdýan neberedir. Akgoýunlylardan Gara Ýülük Osman beg merkezi Amid bolan döwl...