arapreyhan
Hudaýyň nahara çagyrylyşy
Ysraýyl ogullary bir gün Musa ýüzlenip şeý diýipdirler: “Eý Musa, biz öz Taňrymyzy nahara çagyrmak isleýäris. Taňry bilen gürleş, ol biziň çakylygymyzy kabul etsin!”
Musanyň bu gürrüňe gahary gelipdir: “Siziň edýän gürrňiňiz näteňet, siz näme Hudaýyň azyk-suwluk zerurlygynyň ýokdugyny bileňzokmy?”
Ýöne bir gün Sinaý da...
Berdimyrat Han
Berdimyrat Han Nurberdi Hanyñ birinji aýaly Nurgözelden bolan oguldyr.Ol juda ýaşka wepat bolupdyr we onuñ terjimehaly,bitiren isleri barada saklanyp galan ullakan ýazuw ýädigärligi ýok.
1879nji ýylda Nurberdi Han Marydaky hanlygyna maslahata gidende,wagtlaynça Berdimyrat Hany eýrine Ahala Han saýlapdyr.Ýöne ol entek ýaş bolan soñ,Nueberdi H...
HAJYGOLAK
Bir gün Allaguly han ir ikindinler ,ýaňy garaňky gatlaşanda ukudan oýandy.Bimahal ýatyp, bimahal turany üçinemi, ýa-da şeraby aşa köp içeni üçinmi, garaz hanyň haly teňdi.Ỳüzünden gar ýagýardy.Hanyň keýpini , onuň daşyna hozanak bolýardylar.
Öňüne çaý getirildi.Han “ Ỳok ediň “ diýen manyda elini salgady.Gyzlar öňünde oýnap başlady.Han birne...
Dykma serdar
1860nji ýylda Ahal hany Nurberdi hanyň häkimligi yokary göterilýär.Häli-şyndy çozup, Türkmeni talap duran alamançylaryň aýagy kesilýär.çünki Türkmeni talamak üçin uly güýç bilen gelmeseň, indi ol ýüz atla, iki ýüz atla eýgertjek däldi.Şonuň üçin bolsa gerek,Eýranyň Bejnurt hanlygynyň häkimi Ybraýym han hem Nurberdi han bilen birek-biregiň üstüne d...
MÖWLANA JELALEDDIN RUMYDAN SETIRLER...
Ýa bolşuň ýaly görün – ýa-da görnüşiň ýaly bol !
Umytsyzlykda-da umyt kändir.
Men dünýäden ötemsoň mazarymy toprakdan gözlemäň ony öz köňlüňizden tapyň..
Bilimli adam älemlere rehmetdir bütin älemjesetdir bilim-jandyr.Söýgi bilimiň netijesidir.
Men –menlikden gutulanlara gögem sejde eder...
Türkmen Aýdym-saz rowaýatlaryndan..
Men bu gün enäni gördüm,bo-eý
Gadym zamanlarda Ahal topragynyň günorta-günbatar çetinde bir oba bardy.Onuň ilersi daglyk gaýrasy giden düzlikdi.ýaz çykyp, toprak janlananda,adamlar mal-garal
aryny sürüp,ýazlyga giderdiler.
Ol obanyň ýaşulusynyň gyzyna Ene diýerdiler.Ol özüniň owadanlygy bilen beýleki obalarda b...
Ene ýüregi barada rowaýat
Ene barada ýüzlerçe-müňlerçe rowaýatlar bar. Adam ogly kemakyl bolsa-da bilýär: dünýäde eneden beýik keramat ýok. Emma, barybir, ol dana rowaýatlary bilen eneleriň hormatyny beýgeltjek bolýar.
Gadym zamanda bir aşyk-magşuk bolupdyr. Magşuk gyz öz aşygynyň söýgüsiniň nä derejededigini anyklap görmek üçin:
— Meni söýýäni...
Rowaýat.
: atasy ýogalandan soň, ýalňyz gyzy Törebeg hanym tagta çykýar. Törebeg hanym owadan hem tekepbir gyz eken. Köp ýerlerden sawçylar gelipdir, ýöne Törebeg hanymyň hiç bir ýigide, şazada göwni ýetmändir. Onuň owadanlygy hakdaky gürrüňler men-men diýen ýigitleri heýjana salypdyr. Elinden dür dökülýän bir ussa ýigit Törebeg hanyma aşyk bolupdyr. Ol Tör...
Sorag..
bahanam akja babek,
bildir bolsa bolmayarmi.
bildir=nace yila dendir ?
Ruhnama..
Halk arasynda: «Ýeliň piri — Mirhaýdar, ýagyş-ýagmyryň piri — Burkut, sygryň piri — Zeňňibaba, ekiniň piri — Babadaýhan, oduň piri — Oraz, düýäniň piri — Weýis baba, demriň piri — Dawut, goýnuň piri — Musa» diýen düşünjeleriň bolmagy hem türkmenleriň dürli ynançlarynyň bolandygyny aňladýar.
Rowaýat..
Husyt kişi we rysky açylan garyp oglan barada rowaýat..
Günlerde bir gün ýagşyzadalaryň birine: «Pylan köçede pylany atly bir husyt kişi bardyr, şonuň mülküne bar, hikmet bar» diýilýär. Ýagşyzada iňrik garalyberende, şol husydyň howlusyna barýar, gapyny kakýar. Husyt kişi:
— Kimsiň? — diýip soraýar.
— Taňry myhm...
BEYK SAPARMYRAT TURKMENBASHY.
MIRAS
SSSR ýok!
Syndy ýetmiş ýyldan soň,
Emma weli näletsiňmiş ýetmişde
Gör, ençe mahlugy dünýä berdi ol,
Beýle mahluk bolan däldir geçmişde.
Sapak alyp hyz-haramy-hyrsyndan
Sapak alyp iblisleriň dersinden,
Beletdir ol
dünýäň ähli deşigne,
Göýä gelen ýaly dünýäň t...
MAGTYMGULY PYRAGY.
EKIP GEÇDI
Owwal Adam indi dünýä,
Bu dünýäni ekip geçdi.
Her pygamber bir kesp açdy,
Kesbin mydam edip geçdi.
Bela geldi lenber-lenber,
Doga kyldy anbar-anbar,
Öz döwründe Nuh pygamber
Nejjar işin turup geçdi.
Ezraýyla janyn beren,
Anyň bilen söhbet gura...
Ibo soragina jogap..
Magtymgulynyň ejesiniň ady,Orazgül bolup, şahyryň goşgularynda onuň hakyky ady tutulmaýar. Onuň ýerine “Walydym, Mekge-Medinäm, Mähribanym, Käbäm, Enem”ýaly aňlatmalar ulanylypdyr.
Ejesine dizen gosgisi:
KAÝDA SEN
Badaraga, neýlerem men, mähribanym, kaýdasen?
İki dünýä ýoldaşym, şähri-imanym, ka...
BEYK SAPARMYRAT TURKMENBASHY.
ALAMAT
I
Çagajyksyň,
ylgaýansyň at salyp,
Arzuwlaň yzyndan eňip barýansyň.
Günleriň bir güni geler hassalyk,
Bir-de ýanyp barýansyň,
Bir-de doňup barýansyň.
Şonda dertli başyň sypasa ejeň,
Ähli ýowuz derdiň güm bolýar eken!
Ene eli — beýik em bolýar eken!
<...
Sorag..
bahanam akja babek,
bildir bolsa bolmayarmi.
bildir=nace yila dendir ?
Gorkut ata.
Gadymy türkmen eposy
("Türkmenistan" neşriýaty, Aşgabat 1990ý)
Giriş (sah. 24,25)
Eseriň başynda Gorkut atanyň aýdan sözlerinden käbir mysallar:
... Ölen adam dirilmez. Çykan jan yzyna gaýdyp gelmez. Bir ýigidiň Gara dagyň
ýumrusyça maly bolsa, ýygar, düýrer, talap eýlär, emma nesibesinden artygyny...
BEYK SAPARMYRAT TURKMENBASHY.
ALAMAT
I
Çagajyksyň,
ylgaýansyň at salyp,
Arzuwlaň yzyndan eňip barýansyň.
Günleriň bir güni geler hassalyk,
Bir-de ýanyp barýansyň,
Bir-de doňup barýansyň.
Şonda dertli başyň sypasa ejeň,
Ähli ýowuz derdiň güm bolýar eken!
Ene eli — beýik em bolýar eken!
<...
Ussat ,Halypa
Abu Aly Ibn Sinanyn golunda talim almak ona shagirt bolmak hasaplanypdyr. Gunlerde bir gun uly bay bilen kemakyl bir adam oz ogullaryny Ibn Sina shagirtlige bermekci bolyarlar.
-Ey uly tebip huzurnyza cagalarynyzy alyp geldik. Terbiyelemage alyp shagirtlige Kabul etseniz Size menzap tebip bolup yetishayseler gowy boljak- diyipdirler
I...
Lukman hekim..
Bir gun Hemadanyn patyshasy galanyn belent diwaryna cykyp, durbi bilen dash-toweregini synlap durka, onun yanyna Ibn Sina gelipdir. Ol shadan:
-Shahym, uns berip seredyaniz welin, bu towerekde hey gorunyan zat barmy? –diyip sorapdyr.
- Shol anyrdan biri gelya , shonun kimdigini biljek bolyan.
- Ay gelyanin kimdigini bilmez yaly...
Yslam Alymlarynyň Käbir Umumy Goşantlary
Günorta Orsiýet, Hindistan we Anatoliýa barada ilkinji giňişleýin materiallar musulman geograflary tarapyndan taýýynlandy. Hytaýyň ilkinji resmi kartasyny 14-nji asyrda musulman kartaçylary çyzdy.
9-njy asyrda Günbatar dermanhana barada pikri ýokka, Bagdatda 60 dermançylar tebipleriň beren reseptine görä derman berýärdi.
9-njy asyrd...
Ylym dünýäsine uly goşant goşan türkmen we dünýä alymlary.
Harizmi (780-850)
“El-Jebr we’l-Mukabele” atly eser bilen günümizdäki matematikanyň algebrasyny ýüze çykaran alymdyr. “Kitap el-Suret el-Ard” atly kitabynda 9-njy asyrda günbatarlylylaryň göni diýip kabul edýän ýeriň togalakdygyny subut edendir.
Akşemseddin
Mikroplaryň kesel ediji we ýokançlydygyny hiçhili mikroskobiki...
Amerikany Kim Açdy ?
Bir fransuz admiralyň “Deňizji Kolumba Garaýyşlar” atly eserinde ýer alan Kristofor Kolumbyň gündeliginden alynan şeýle bir bölek ýazylypdyr:
“Rodrigo ýöne ýerden deňizçi däldi. Ol Osmanly Imperiýasyna hyzmat edýärdi. Ol dinini gizlemäne mejburdy. Onuň musulmandygy menden başga hiçkim bilenokdy. Az uklaýardy we mydama hesa-hesip we k...
Lukman hekim in doreyshi hakynda..
Yurdun patyshasy duysh goryar. Duyshunde onun gulagyna “Her gun pylan yerdaki guya bir sacak corek okla” diyen owaz eshidilyardi. Ol tisginip oyanyar we sargydy berjay etmegin ugruna cykyar Aradan ep esli wagt gecyar/ Bir gun ol “Her gun guya bir sacak corek oklandyryn Gel shol guya girip goreyin getiryan coreklarim nama yal bolyaka.” Diyen netija...
Saz
Umuman, türkmen saz-sungatynyň öz gözbaşyny irki döwürlerden alyp gaýdýandygy türkmen klassik şahyry Mahmyt Gaýybynyň Buhara emiriniň huzurynda aýdan “Gelende bardyr” atly şygyrynda şeýle teswirlenýär:
Saz bilen söhbeti ýaman diýmäňler,
...