Paýtagtyň demirgazygynyň iň çetinde ýerleşýän, ilat arasynda «Çoganly gonamçylygy» bilen tanalýan gonamçylyk eýýäm dolup gelýär. Gonamçylygyň müjewüriniň aýtmagyna görä, ýene-de 3-4 aýdan bu ýeri doly biter. Gonamçylygyň müjewüriniň mälim etmegine görä, bu ýerde ortaça, bir günüň dowamynda 7-8 adam jaýlanýar. Käwagt ondan-da köp adam ýerlenýär. Bu gonamçylyk ýurduň öňki prezidenti Saparmyrat Nyýazowyň görkezmesi boýunça 2000-nji ýylda açyldy. Şol ýylyň maý aýynda Aşgabadyň etegindäki we Ahal welaýatyndaky öwlüýälerde merhumlary jaýlamak gadagan edilipdi. Saparmyrat Nyýazowyň görkezmesi esasynda merhumlary gumuň eteginde, Çoganly obasynda açylan täze öwlüýäde ýerlemek karary çykaryldy. Adamlar muňa bialaç razy bolan hem bolsalar, olaryň hossarlary soňky deminde özlerini öňden bar bolan öwlüýälerde, ata-babalarynyň gapdalynda ýere bermegi haýyş edýärdiler. Häzirki wagtda paýtagtyň merkezinde ýerleşýän birnäçe öwlüýäler bar. Olaryň ep-eslisi 1948-nji ýylda aýylganç Aşgabat ýer titremesinde wepat bolanlaryň gonamçylygydyr. Ýurduň öňki prezidenti S.Nyýazow 2002-nji ýylyň noýabrynda özüne garşy terrorçylykly hereketiň amala aşyrylmagy bilen bagly waka sebäpli, her bir kişä özüne howp salyp biljek adam hökmünde garap başlapdy. Ol hatda haýatyň aňyrsynda-da özüne tüpeň çenäp duran kişini göz öňüne getirip başlapdy. Paranoýýa derejesine ýeten S.Nyýazow howly jaýlarynyň ählisiniň haýatlaryny ýykmagy buýurdy. Netijede şäherdäki hem-de şähere golaý bolan Ruhabat, Änew, Abadan şäherlerindäki howly jaýlarynyň ählisiniň jaýlarynyň haýatlary ýykyldy. Bu meselede paýtagtyň çäginde ýerleşýän 1948-nji ýylyň Aşgabat ýer titremesinde şehit bolanlaryň gonamçylyklaryna hem ýürek awama bolmady. S.Nyýazowyň görkezmesi bilen ähli gonamçylyklaryň haýatlary ýykyldy. Haýatlary ýykylan gonamçylyga hemmeler daşyndan gynanýardylar. Sebäbi haýatlary ýykylan ol gonamçylyklar harabalyklary ýatladýardy. Ýöne 2008-nji ýyldan Berdimuhamedowyň görkezmesi bilen, haýatlary ýykylan bu gonamçylyklaryň daşyna täzeden haýat aýlamak işleri geçirildi. Paýtagtdaky gonamçylyklar durkuna getirildi. Çoganly gonamçylygynyň dolup gelmegi ýaşuly nesli alada goýýar. Häzirki wagtda resmi taýdan bu gonamçylygyň deregine täze gonamçylygyň nireden bellenjekdigi barada habar ýok. Ýöne ýaşuly nesil soňky günde öz ýatan mazarlarynyň ýene 10-15 ýyldan ýerinden süýşmezliginiň aladasynda bolýar. Munuň üçin sebäpler hem bar. 2006-njy ýylyň awgust aýynda täze jaýlar gurulýar bahanasy bilen Saparmyrat Nyýazow Garadamak gonamçylygyny doly sürmek we onuň ýerinde beýik ymaratlary galdyrmak hakyndaky karary çykarypdy. Şol kararyň çykan gününiň ertesi esgerler merhumlaryň mazarlaryny gazyp, olaryň süňklerini daşyna çykaryp zyňypdylar. Bu aýylganç waka aşgabatlylaryň heniz hem ýadyndan çykanok. Şu sebäpden täze gonamçylygyň nirede peýda boljakdygy ýaşuly aşgabatlylary alada goýýar. Чешме http://www.chrono-tm.org/tm/archives/239