Edgar Allan Po barada
(1809-1849)
Amerikan edebiýatynyň iň görnükli romantik şahyry we nowellisti Edgar Allan Po dünýä edebiýatynda öçmejek yz galdyrýar. Edgar Po F.Kuper, N.Gotorn, G.Loňfellow ýaly ýazyjylara goldaw berip, amerikan edebiýatynyň ösmeginde uly rol oýnaýar. Edgar Po Amerikada Şekspiriň, Miltonyň, Defonyň eserlerini ýaýradyjylaryň biri bolup...
Genrik Geýne barada
(1797-1856)
Germaniýanyň beýik şahyrlarynyň biri bolan Genrih Geýnäniň eserleri nemes edebiýatynyň romantizmden realizme geçiş döwrüni aňladýar.
Geýne 1797-nji ýylyň dekabrynda Dýusseldorf şäherinde onçakly baý bolmadyk ýewreý maşgalasynda eneden dogulýar. Onuň kakasy Samson Geýne tekstil harytlaryny satmak bilen meşgullanypd...
Balzagyň Gorio kaka romany (1834)
1834-nji ýylda ýazylan «Gorio kaka» romany Balzagyň döredijiliginde wajyp orun tutýar. Bu onuň «Adamzat komediýasyna» girýän ilkinji romanydyr. Bu romana gatnaşýan köp gahrymanlar Balzagyň ondan soňky eserlerinde-de görkezilýär. Bu eserde Balzak tankydy realizmiň esasy talaplaryny kemala getirýär we öňki fransuz edebiýatynyň realistik däplerini dow...
Balzagyň Şagren derisi 1 (1831) romany
Balzak özüniň «Şagren derisi» atly romanyny «Meniň ähli işimiň başlangyjy» diýip häsiýetlendirýär. Romanyň baş gahrymany Rafael de Walanten iň soňky puluny kart oýnap utdurýar. Ol Sena derýasynyň köprüsiniň ortasyna ýetende, gamgyn halda derýanyň suwuna seredýär. Onuň kellesinde özüni derýa taşlap gark bolmak pikiri döreýär. Şonda eginbaşy sal-sal...
Balzagyň Gobsek powesti (1830)
«Gobsek» powesti Balzagyň «Adamzat komediýasy» eserler toplumynyň iň gowy eserleriniň biridir. Bu eserde ýazyjy biri-birine meňzemeýän dürli-dürli adamlar barada gürrüň berýär. Eserde wikontessa 1 de Granlýeniň öýünde bir gyş gijesi onuň gyzy Kamillanyň we graf de Restonyň ogly Ernest de Restonyň arasyndaky söýgi duýgulary barada gürrüň berilýär. A...
Onore de Balzak barada
(1799-1850)
Onore de Balzak we Stendal fransuz edebiýatynda tankydy realizmiň düýbüni tutujylar bolup, fransuz jemgyýetiniň durmuşynyň dürli meselelerini görkezýän romanlaryň ajaýyp nusgalaryny döreden ýazyjylardyr.
Onore de Balzak 1799-njy ýylyň 20‑nji maýynda Tur şäherinde eneden dogulýar. Ýazyjynyň kakasy Bernar Fransua Ba...
Hajymuhammet han
HAJYMUHAtMMET HAN
(1520-1602)
Hajymuhammet han (Hajym han) 1520- nji ýylda häzirki Köneürgenç töwereginde eneden bolýar. Ol, arakesmeler bilen 1558-1602-nji ýyllarda Horezmde hanlyk edýär. İňlis syýahatçysy A.Jonjkinson ony: Türkmenleriň Patyşasy, diýip atlandyrypdyr. Hajymuhammet han ilki Wezirde (Döwkesende), 1565-n...
Stendalyň Gyzyl we gara romany (1830)
Stendalyň iň uly we meşhur eserleriniň biri onuň “Gyzyl we gara” romany 1830-njy ýylda çykýar. Ýazyjynyň bu romananyň adynyň yzyndan ‘‘XIX asyryň taryhy ýazgylary“ diýip, ýene bir at bermeginiň sebäbi bu eserde Restawrasiýa1 döwrüniň (1815-1830) durmuşy görkezilýär. Täze jemgyýetiň rewolýusion güýçleri gyzyl, köne gurluşyň feodalizmiň güýçleri gara...
Stendalyň ‘‘Wanina Wanini“nowellasy (1829)
Italiýada 1821-nji ýylda karbonariýleriň1gozgalaňy bolup geçýär. Stendal Italiýada bolanda şol gozgalaňçylara duýgudaşlyk bildirendigine günä ýöňkelip oňa Italiýadan gitmeklik buýrulýar. Ýazyjynyň Italiýada bolmagy onuň döredijiliginde çuňňur yz galdyrýar. Onuň ‘‘Wanina Wanini“ nowellasynda karbonariýleriň rewolýusion hereketi bilen baglanyşykly wa...
Stendal (Mari-Anri Beýl)
(1783-1842)
Görnükli fransuz ýazyjysy Stendal, öz hakyky ady Anri Beýl Fransiýanyň Grenobl şäherinde baý aklawçynyň maşgalasynda eneden bolýar. (Stendal nemes şäheriniň ady. Ol ýerde Winkelman atly belli sungat öwreniji bir alym ýaşapdyr. Dostlarynyň aýtmaklaryna görä Stendalyň ençeme edebi lakamlary bolupdyr, emma ahyrsoňy ‘‘Stendal...
Walter Skott barada
(1771–1832)
Iňlis edebiýatynyň taryhynda Walter Skottuň döredijiligi, onuň eserleri edebiýatyň kem-kemden romantizmden realizme geçiş döwrüni aňladýar.
Walter Skott iňlis edebiýatynda taryhy roman žanrynyň atasy hasaplanýar. Emma ol öz döredijiliginiň başlangyç döwründe şahyr hökmünde meşhurlyk gazanýar. Ol özüniň ilkinji «Ue...
Jorj Noel Gordon Baýron
(1788-1824)
Jorj Noel Gordon Baýron 1788-nji ýylyň 22-nji ýanwarynda London şäherinde aristokrat maşgalasynda eneden dogulýar. Onuň kakasy öz aýalynyň baýlygyny ýele sowrup, aýalyny we kiçijik ogluny taşlap, Fransiýa gidýär we ol ýerde näbelli ýagdaýda ir aradan çykýar. Şol sebäpli Baýron ýaşlygynda ejesiniň elinde terbiýelenýär. Ol...
Zýul Wern barada
(1828-1905)
XIX asyrda ýasap geçen meşhur fransuz ýazyjysy Žýul Wern ‘‘On bäs ýaşly kapitan“, ‘‘Kapitan Grantyň çagalary“, ‘‘Syrly ada“ ýaly romanlary bilen giňden tanalýar. Onuň dünýä edebiýatynda iň meşhur eserleriniň biri hem ‘‘Kapitan Grantyň çagalary“ atly romanydyr. Ol 1936-nj ýylda türkmen diline-de geçirilipdi. Köp okamaklyg...
Arhiwden
Ýüp bilen çekýärin her kanikuly,
Münýän uçarymyñ ugry Aşgabat.
Gelip Paýtagtyma gözümi dikýän,
Üýtgemändir, binalardan başga zat.
Tiýatrlar, barlar, mermer binalar,
Ünwersitetler, muna öñem görüpdüm,
Elli müñ dollarmyñ bolmany üçin,
Kän gezekler gapysyndan dönüpdim.
Köçeden bir...
Pariždäki Meýrem enäniň buthanasy" (1831)
Romanyň wakalary söýgi temasynyň daşynda jemlenip görkezilýär. Romanda W. Gýugo XV asyryň soňunda bolup geçen taryhy wakalary görkezýär, ýöne Gýugo şol taryhy wakalary takyk, bolşy ýaly, jikme-jik görkezjek bolman, ol şol döwrüň ruhy keşbini, halkyň gözýetimini, adamlaryň duýgularyny görkezmek isläpdir. Şeýle hem, romanda, diňe duýgy we söýgi, adam...
Wiktor Mari Gýugo
(1802-1885)
W.M. Gýugo 26-njy fewralda Bezanson şäherinde eneden dogulupdyr. W. Gýugonyň kakasy Napoleonyň döwründe general derejesini alypdyr we ol Napoleonyň tarapdary bolupdyr. Ýazyjynyň ejesi, tersine Napoleony ýigrenipdir we ol patyşa düzgüniniň tarapdary bolupdyr.
Geljekki ýazyjynyň doglan wagtyna çenli onuň hossarlary...
Aleksandr Dýuma barada
(1802-1870)
Aleksandr Dýuma 1802-nji ýylyň 24-nji iýulynda Parižden onçakly daş bolmadyk Wille-Kottre şäherinde Toma-Aleksandr Dýuma atly generalyň maşgalasynda eneden dogulýar. Aleksandr Dýumanyň kakasy Gaiti adasynda (öňki ady San-Domingo) 1762-nji ýylda markiz 1 Dawi de lýa Paýetriniň garaýagyz aýalyndan eneden doglupdyr. Gaiti şo...
Žermena de Stal
(1766-1817)
Žermena de Stal fransuz romantizminiň nazaryýetiniň düýbüni tutujydyr.Ýaşlygynda ol Ž.Ž.Russonyň eserlerini köp okapdyr we Russonyň eserleri we döredijilik aýratynlyklary hakynda ‘‘Hatlar“(1788) atly eser ýazypdyr.Onuň ‘‘Edebiýat hakynda“(1800) atly kitaby romantizmiň teoriýasyny esaslandyrmakda uly rol oýnapdyr.Bu eserd...
Umumy
Hormatly
Saytyn agzalary sizden bir hayyst kim harri potter kitaplari we filmleri hakda maglumat bilyan bolsa habar berayin
Gyrylan ganatlar
GYRYLAN GANATLAR
Ýigrimi ýaşymdakam ejem maňa şeýle diýipdi:
- Manastire girenligimde, hem-ä özüm, hemem töweregimdäkiler üçin gowy boljak eken...
- Eger manastire giren bolsaň, men dünýä inmezdim—diýdim.
- Dünýä inmegiň has öň ýazylypdy, oglum—diýdi.
- Howwa, ýöne men dünýä gelmänk...