Salam agzalar! Soñky döwür shu rep (rap) hakynda köp gürrüñler edilýär, menem rep-iñ taryhy hakynda gysgajyk tanyshdyrmagy makul bildim. Eýsem rep (rap) diýlende her kim bu sungaty herhili göz öñüne getirýär, biri halaýar ýene biri halamaýar. Eýsem rep sungaty näme, nireden gelip çykypdyr...? Geliñ shu hakda pikir alshalyñ! Rep, muny ilki-ilkiler dashary ýurt köçelerinde öýsüz-öwzarsyz, garyp ýashaýan adamlar tarapyndan aýdylypdyr. Olar eleshan eshikde gamgyn goshgudyr-sanawaçlar aýdyp köçelerde öz günlerinden nalap durmushlaryny beýan eder ekenler. Görýän bolsañyz shu wagt hem rep aýdýan repçiler eshiklerini sallam-sajak edip aýdýandyr, aslyýetinde ol garyp durmushy beýan edipdir. Ol sanawaç ýaly edilip gamgyn aýdylýan goshgulañ haýsy döwürlerden bize geleni belli däl. Ýöne geçen 20 asyryñ 70-nji ýyllarynda hip-pop aýdym-sazlañ ösmegi bilen shol garyp halklañ ýüreginden dömüp-ýaryp çykan çykan sanawaçlardan aýdym görnüshinde rep döredilip ugralýar. Bu sungat gysga döwrüñ içinde uly meshurlyga eýe bolýar. Soñ-soñlar bu sungat gitdigiçe dünýä ýurtlaryna ýaýrap, ösüp-örñäp halkyñ içine aralashýar. Rep sungatyny ters, bolgusyz bir zat hökmünde göz öñüne getirmek asla nädogrudyr. Ýöne shu taryha göz ýetirmän muny bir ýöne rep hökmünde aýdyp ýören repçilerem gyt däl. Munda halklañ ahy-nalasy ýatyr, halk shu sungatyñ üsti bilen öz durmushyny, söýgüsini, gynanjyny, buýsanjyny beýan edipdir. Rep sungaty bize dashary ýurtlardan gelen sungat däldir, onuñ diñe aýdylysh ritmi gelendir. Biziñ halk döredijiligimiz bilen gös-göni baglanyshyklydyr. Ine mysal: sanawaçlar, köp sanawaçlary okan-eshden bolsañyz aýdylsh heñi deñdir. Munda halkyñ öz içinden dömüp-ýaryp çykan täsin görnushli üýtgeshik bir heñi bar. Ýöne rep aýdýan repçiler bu taryh hakda gyzyklanman, aýtmalymyka diýip ýöne aýdyp ýörenlerem gyt däl. Bu bolsa repe bolan islegi azaldýar, repiñ gadyr-gymmatyny gaçyrýar. Içinde manyly rep aýdymlaram bar, olar ýöne sanaýmaly. Rep sungatyna esasy zat saza dälde dil çeperçiligine uly üns bermeli, many taýdan ýiti seretmeli. Yone meñ özümä dutar, halk aýdym, estrada, rep bolsun tapawudy ýok, esasy shol aýdym many taýdan özüne çekse halaýan. Dogry, repi uly ýashly adamlardan diñleýäni asla az bolsa gerek, bolsa 25-30 ýashdan kiçiler diñleýär. Nämüçin beýle: rep ýurda ýañy-ýañylar geldi, uly ýashly adamlar oña öwrenshen däl, öwrenshibem bilmez. Olar wagtynda öz döwrüniñ aýdymlaryny diñläp ulaldylar. Olara repi indi näçe diñledeýin diýseñem diñledip bilmersiñ. Shu wagtky repi diñleýän ýashlar ulalyp ýashy 40-50 bolsada diñlär, sebäbi ýashlykda olar bu sungata belet. Galanynam özüñiz seljeriberiñ, esasy zat aýdymyñ görnüshi many we saz taýdan ýerine düshse diñlemejek adam bolmaz. Meñ özüm üçinä tapawudy ýok manyly sözli, shirin sazly aýdym bolsa haýsy sungata degishlem bolsa, diñläp lezzet alýan. Agzalar rep taryhy hakynda bilýänjelemmi siz bilen paýlashaýyn diýdim. Ýaltanman okanyñyz üçin öñünden sag bolsun aýdýan!

Köneler, Yegen tarapyndan 12 years ago
Teswir ýazmak üçin Içeri gir