Mete han
Mete han
Oguz türkmenleriniň Beýik Hun döwleti baradaOguz türkmenleriniň Beýik Hun döwleti we onuň edenli hökümdary Mete han hakynda dürli ýurtlaryň taryhçylary köp sanly ýazgylary galdyrypdyrlar. Emma şol ýazgylaryň hiç biri-de özüniň ähmiýeti boýunça Hun döwleti bilen goňşuçylykda ýerleşen Hytaý taryhçylarynyň ýazgylary bilen deňl...
Professor Çary Baýryýew
Professor Çary Baýryýew
«Adam başy daşdan gaty» diýipdir könelerimiz. Onuň başyna inen harasada, belki, başga biri bolan bolsady, döz gelmän ýaýaplardy, bükülerdi. Ykbalyň ters oýnuna gije-gündiz hesret çekip, dady-perýat ederdi. Ýöne biziň söhbetdeşimiz şol gara güýjüň öňünde ýaýaplamadam, bükülmedem, hesret çekip, dady-perý...
Legendar jandarlar
Legendar jandarlar
1. Döw
Döw näme ?
Döw ㅡ bu dünýäniñ ençeme halklarynyñ medeniýetinde, rowaýatlarynda, folklorynda we mifologiýasynda, ertekilerinde duş gelýän adatdan daşary mahluklaryñ biridir.Döw barada söz açylanda, häzir siziñ köpüñiziñ ýadyna heniz çagajykkañyz köp gezekler garry eneñizden diñ...
Ertekiler eýýamy
Ertekiler eýýamy
Gadym-gadym zamanlar ertekiler eýýamy tamamlanyp, Nuh döwründen bäri gan hem der bilen owkadyňy gazanmaly eýýam başlanypdyr. Emma adam oglunyň kalbynda çagalygynyň galyşy ýaly, biz mydama ertekiler eýýamynyň erteki däl-de, çyn bolmagyny isleýäris. Hernäçe aldasa-da, biz, gudratly kişileriň bardygyna ynanýary...
Nuhuñ eýýamy
Nuhuñ eýýamy...
Biz Allatagalanyň eradasy bilen dünýä giç geldik. Taýyn aşyň üstüne geldik. Magtymguly atamyz aýtmyşlaýyn, «çeşmesi içilmiş laýa sataşdyk». Birentek alymlaryň diýeni bolanynda bize çenli eýýäm dünýäde ahyrzaman bolup geçmelidi. Ýadyňyzda bolsa, hut geçen ýyl hem Ukrainada dünýäniň žurnalistlerini ýygnap bir ä...
Adam 8. Kämillik
Adam 8. Kämillik
Ynsanyň kämillik ölçegi gaýybylyga barabarlykdyr. Gaýybylyk belli bir medeniýetiň müňlerçe ýyllaryň dowamynda döreden, ol medeniýetiň çuňluklarynda ýatan gymmatlyklary – ýaşaýyş ukyplylyklarydyr. Bulara Günbatar pelsepeçisi K.Ýung nusgawynlar (arhetipler) diýip at beripdir. Nusgawynlar ruhy ewolýusiýanyň bütin çuňlug...
Adam 7. Aşyklyk
Adam 7. Aşyklyk
Aşyklyk menzili adamyň içki ruhy gymmatlyklarynyň içinde aýratyn orun tutýar. Yşka düşmek, aşyklyk beýik öwrülişikdir. Yşk ýöne bir ruhy-fiziologik ahwalat däldir. Yşk hatda ýöne bir ruhy-ahlak dereje hem däldir. Biziň milli ruhyýetimiziň we milli aňyýetimiziň gymmatlygy, ata-babalarymyzyň ruhy-aň gazanany hök...
Adam 6. Bagtyýarlyk
Adam 6. Bagtyýarlyk
Bagtyýarlyk menzili gapma-garşylyklaryň gutarnykly sökülýän hem-de diňe ajaýyp sypatlaryň ýüze çykýan, diňe gözellikleriň ýaşaýan menzilidir. Hut şu menzilde şahsyýet pes sypatlardan doly azat hala gelýär, kämillige tarap göni ýol başlanýar.Bagtyýarlyk bagtlylyk bilen edil bir zat däldir. Bagtlylyk – az ýa köp, ýö...
Adam 5. Azatlyk
Adam 5. Azatlyk
Azatlyk ahlak pelsepesiniň baş meselesidir. Çünki bu mesele adamyň özge jandarlardan tapawutlanýan tebigatyndan gelip çykýar. Mukaddes dini kitaplardaky Adam atanyň ýaradylyşyny gürrüň berýän rowaýat hemmäňize tanyşdyr. Men bu rowaýata tymsal hökmünde garaýaryn. Tymsal – rowaýatyň tutuş süňňünden gelip çykýan...
Adam 4. Takwalyk
Adam 4. Takwalyk
Takwalyk menzili – öz-özüň bilen ýüzbe-ýüzleşmek menzilidir. Özüň bilen ýüzbe-ýüzleşmek şahsyýetiň ruhy ösüşinde möhüm hem hökmany döwürdir. Ikiçäkligiň bu hili adamyň her bir janly-jandar ýaly ikileýinlik tebigatyndan gelip çykýar. Umumanam, dünýä akyldarlarynyň baryp örän gadymy wagtlarda akyl ýetirişlerine görä, k...
Adam 3. Kanagat
Adam 3. Kanagat
Söhbedi bir rowaýaty gürrüň bermekden başlaýyn.Gadymy döwürde iki dogan bir baýyň mülküni kärendesine alyp, gije-gündiz işläpdir, bugdaý ýetişdiripdir, özlerine degişli gallany doganlar deň iki paýlaşypdyrlar.Hasyl iki paýlanylan gününiň gijesi kiçi dogan ýarygijeler oýanypdyr: «Meniň doganym öýlenen, çagalary bar. Me...
Adam 2. Töwekgellik
Adam 2. Töwekgellik
Meniň gürrüň edýän menzillerim ruhy menzillerdir. Bular ruhy giňişlikdäki aralyklardyr, bu menzilleri geçmek hem sap ruhy hadysa, ruhy hereketdir. Ruhy giňişligiň tebigaty tebigy, maddy giňişlikdäki hadysalaryňkydan düýpgöter tapawutlydyr. Maddy giňişlige mahsus bolan ölçegler, maddy giňişlikdäki kanunlar...
Adam 1. Toba
Adam 1. Toba
Mukaddes Injilde hezreti Isanyň taglymatynyň – hristiançylygyň maňyz manysyny çugdamlaýan şeýle bir rowaýat getirilýär. Dogrusy, rowaýatam däl, hezreti Isanyň durmuşyndan bir pursat bu. «Men Musanyň yzy bilen geldim, emma meniň ýolum Musanyňkydan başgarakdyr» diýip wagyz edýän Isanyň ýanyna bir topar kişi gelýär. Olar bi...
Adam (Owwalky söz)
Adam (içki gymmatlyklar)
Owwalky söz
Pelsepeçillik hemişe meniň şahsyýet ýasawymyň esasy bir aýratynlygy boldy, pelsepe gözlegleri bütin ömrüme meniň täzeçillige we terlige ymtylyjy kalbymyň, meseleleri kesgitleýji we çözgütleri agtaryjy paýhasymyň hemişelik işi bolup geldi. Meniň ahlaky aňym kalbymyň bu ümmülmez ýaşaý...
Ýaşaýyş 8. Pelsepe
Ýaşaýyş 8. Pelsepe
Sungat – ruhuň howalalylygydyr.Ylym – paýhasyň zeminiligidir.Din – iki dünýäniň köprüsidir.Pelsepe – sungatyň, ylmyň, diniň özeninde ýatýan maňyzdyr.Pelsepe barlygyň düýp manylaryny teswirlemek bilen meşgullanýar.Pelsepesizem sungat mümkindir, emma bu hakyky sungat bolmaz.Pelsepesiz hem ylym mümkindir, emma bu uly...
Ýaşaýyş 7. Edep kämilligi
Ýaşaýyş 7. Edep kämilligi
Edebiýat Medeniýetiň esasy ýüze çykmalarynyň biri edebiýatdyr. Edebiýat sungatyň bir görnüşi, söz sungaty hasap edilýär. Ýewropada soňky dört ýüz ýylyň dowamynda edebiýat aň görnüşleriniň içinden saýlanyp, sungatyň hataryna geçdi. Munuň özi Günbatarda buržuaz jemgyýetiniň döremeginiň, Günbatar ruhunyň dünýe...
Ýaşaýyş 6. Ruhubelentligiñ akyl esasy
Ýaşaýyş 6. Ruhubelentligiñ akyl esasy
Ylym, ilkinji nobatda, bilimdir. Çünki ylym bilmegiň, akyl ýetirmegiň netijesinde kemala gelýär. Emma islendik bilim entek ylym däldir. Ylym – nazary bilimleriň ulgamydyr. Nazary bilim bolsa adamyň durmuş tejribesinden kemala gelmeýär. Durmuş tejribesi bolanda zatlaryň we hadysalaryň daşky ýüze ç...
Ýaşaýyş 5. Sungatyñ mazmuny - Ruh, maksady ruhubelentlik
Ýaşaýyş 5. Sungatyñ mazmuny - ruh, maksady - ruhubelentlik
Sungat birinji hatar barlyk bolan adatylygyň üstünde gurnalýan ikinji hatar barlyklaryň biridir. Onuň çig maly-da adatylykdyr. Emma sungatyň gözbaşy başga barlykdandyr.Sungatyň çig maly Ýerden, çeşmesi – Asmandandyr.«Sungat» sözüniň gelip çykyşynyň özi eýýäm bu barlygyň, adam...
Ýaşaýyş 4. Ýaşamak lezzeti
Ýaşaýyş 4. Ýaşamak lezzeti
Adatylyk panydandyr. Ýöne panysyz bakyýa ýokdur. Edil şonuň ýaly, adatysyz medeniýet hem mümkin däldir.Ýasawymyň aýratynlygyndandyr-da, men mahal-mahal pelsepewi hüýlenmä ýa-da pelsepe heserlenmesine düşýärin. Akyl ýetiriş nukdaýnazaryndan munuň özi şertdir. Diňe pelsepe heserlenmesine düşüp, pelsep...
Ýaşaýyş 3. Adamzat barlygy
Ýaşaýyş 3. Adamzat barlygy
Günbatarda täze dörän «Sosiobiologiýa» diýilýän ylmyň wekili amerikan alymy E.O.Uilson şeýle bir hyýaly tejribäni teklip edýär. Aýdaly, başga bir planetadan haýsydyr bir zoolog Zeminde ýaşaýan haýwanlaryň görkezgijini düzmäge gelenmiş. Şunuň bilen baglanyşyklylykda, ol aýratyn biologik görnüş bolan adamzady...