Metafizika 4. Hakyda hakykaty
Metafizika 4. Hakyda hakykaty
«Bu dünýäde adam galmaz, at gezer».At gezer – dünýäde adamdan galan ýagşy işler we hakydadyr. Dünýäden öten adam barasyndaky hakyda möhüm zatlaryň biridir. Adamzat hakydasy ömürden soňky ýaşaýşyň bir görnüşidir. Men muny adamzadyň paýyna düşen bakylygyň bir mümkinçiligi diýip hasaplaýaryn. Özem bu şu dün...
Metafizika 3. Iman hakykaty
Metafizika 3. Iman hakykaty
Iman – ajal ýeli bilen öçürilen ömür çyragynyň deregine ýakylan gaýyplyk çyragydyr.Ömür berilýär, şonuň üçinem ol alynýaram.Iman gazanylýar, şol sebäpli ol alynmaýar.Iman meselesi diňe diniň çägindäki mesele däldir. Ol dünýäüze meseledir. Iman fiziki hem durmuşy ýaşaýyşdan ýokary galan, öz mazmuny we gurlu...
Metafizika 2. Gaýyplyk hakykaty
Metafizika -2:
Gaýyplyk hakykaty
Aýralyk derdinden, ajal şumlugyndan zor gelmek üçin adama kämillik gerekdir. Eýsem kämillik näme?!Kämillik hakykata paýhas gözi bilen seredip bilmekdir. Bikemal ýa-da gögele adam diňe jan gözi bilen seretmäge we görmäge ukyplydyr. Jan gözüne bolsa diňe hakykatyň ýary, özem deslapky ýary...
Metafizika 1. Aýralyk hakykaty
Metafizika: -1:
Aýralyk hakykaty
Adam Zeminde ýeke-täk başy ölümli jandardyr, çünki diňe adam ölümiň hakykylygyny bilýär, oňa akyl ýetirýär, diňe adam ölümiň bardygyny bilip ýaşaýar. Islendik aňlanylan zat hakykatdyr. Aňlanylmadyk zadyň hakykylygy ýokdur. Munuň özi, başgaça aýdylanda, ýaşaýşy bilýän ýeke-täk jandar adamdyr diý...
Metafizika
Metafizika
Içki-daşky barlyklaryň o tarapyndaky hakykatlarÄlemiň wagt-giňişliginde Zeminiň aýratyn orny we ähmiýeti bar. Munuň özi Zeminiň öňünde goýlan aýratyn wezipeler bilen baglanyşyklydyr. Bize häzirlikçe mälim bolan älemleriň içinde diňe Zeminde ýaşaýyş diýilýän zat bar. Eýse bu nämäni aňladýar? Bu sözüň pelsepe manysyn...
Injiliñ stili
Injiliñ stili
Mahal-mahal oýlanýarsyň, oýlaryň çöl ýodalary ýaly aýlanyp-aýlanyp çolalygyň, ýalňyzlygyň hem gam-gussanyň girdabyna alyp gidenini soň bilip galýarsyň. Aslynda, oýlanmak diýen närsede gam-gussanyň ysy bar. Hawa-da, Taňrynyň dünýäsinde ynsanyň diýeni bolup baranok. Munuň Taňrynyň dünýäsidigine-de kyrk ýaşap akyl ýetirdik...
Akgoýunly türkmenleriniñ soltanlygy
Akgoýunly türkmenleriñ soltanlygy (1350 – 1502 ý.)
Akgoýunly türkmenleriň döwleti 1350-nji ýylda akgoýunlylar tarapyndan bina edildi. Akgoýunlylaryň ýurdy Anadoludaky Diýarbekir we onuň töweregi bolupdyr. Akgoýunlylar Oguz han Türkmeniň agtygy Baýyndyrdan gaýdýan neberedir. Akgoýunlylardan Gara Ýülük Osman beg merkezi Amid bolan döwl...
Osmanly türkmenleriniñ rowaçly ýörişi
Osmanly türkmenleriniñ rowaçly ýörişi
5. Osmanly türkmenleriň rowaçly ýörişi
600 ýyldan hem uzak wagtlap dowam eden şu beýik döwletiň başlangyç döwri hakynda Saparmyrat Türkmenbaşy şeýle ýazýar: «1277-nji ýylda Söwütde, Anadolyda mesgen tutan türkmen toparlary özleriniň daşary ýurt duşmanlary tarapyndan her hili horluklara sez...
Osman türkmenleriniñ soltanlygy
Osman türkmenleriniñ soltanlygy (1299 – 1922 ý.)
1. Türkmen göçi Türkmenleriň seljuk türkmenleri döwründäki Kiçi Aziýa ýörişini ilkinji ýöriş hasaplamak nädogrudyr. Kiçi Aziýa Oguz han eýýamyndan bäri türkmenleriň ata Watanyna girýär. Gypjak çöli hem türkmenleriň ata watanydyr. Gypjak çöli bolsa Aral deňzi bilen Gara deňziň aralygynd...
Ronaldo hakynda hakykat
Kriştiano Ronaldo 1985-nji ýylyň 5-nji fewralynda Funçal Madeiroda eneden bolýar. Ol Doloris Dos Santos we Hose Denis Aweironyň in kiçi çagasydyr.
Doly ady Kriştiano Ronaldo dos Santos bolup, Ronaldo onuň ikinji adydyr. Kakasy Ronald Reganyň muşdagy bolany üçin oňa şol ady dakypdyr. Onuň Hugo atly agasy hem-de Katio we Elma atly aýal...
Ilkinji sagat
Taryhda ilkinji sagady miladydan öňki 4000-3500-nji ýyllarda müsürliler oýlap tapypdyr. Olar ilkinji ulanan sagatlaryny “güneş sagady” diýip atlandyrypdyr. Günüň süýşüşine görä dik duran jisimiň emele gelýän kölegesine seredip, olar wagty hasaplapdyrlar. Bu sagadyň kemçiligi: ol gijelerine garaňky bolansoň işlemeýärdi. Şonuň üçinem, wagtyň geçmegi...
Ilkinji äýnek
Taryhda Ilkinji äýnek 1280-nji ýylda Armati adyndaky italýan (wenesiýaly) fizik tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Bu äýnek jisimleri ulaldyp, aňsat görmek mümkinçiligini döredipdir. Ol tegelek we aýry jübüt böleklerden ybarat bolupdyr.
Häzirki zaman äýnegiň ilkinji görnüşini Rojer Bekon oýlap tapypdyr. Ilki bu äýnek el bilen tutulýan «l...
Ilkinji şokolad
Taryhda ilkinji şokolad takmynan VI asyrda Amerika topraklarynda ýaşan Aztek we Maýa halklary tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Olar kakao agajynyň noýba şekilli dänejiklerinden ýokumly hem-de tagamly ajy içki ýasapdyrlar. Bu içgä «xcoatl» diýip at dakypdyrlar. Ýerli halk bu içgini 1519-njy ýylda Amerikany basyp almaga gelen ispan goşunyndaky syýahatç...
Ilkinji sirk binasy
Taryhda bize mälim bolan ilkinji sirk binasy b.e.öňki VI asyrda gadymy Rimde gurlan «Sirkus Maksimus» binasydyr. Bu sirk binasy beýik diwarly, stadiona meňzeş U şekilli gippodrom bolupdyr. Bu ýerde araba tirkegli atlaryň ýaryşy geçirilipdir. Şondan esli wagt soň Ýuliý Sezar tarapyndan b.e.öňki I asyrda bir wagtda 150 müň tomaşaçy ýerleşer ýaly, sir...
Ilkinji ensiklopediýa
Taryhda ilkinji ensiklopediýa Platonyň ýegeni Spewsipp (b.e.öňki 407-339 ý.ý.) tarapyndan b.e.öňki 348-nji ýylda taýýarlanypdyr. Onuň taýýarlan ensiklopediýasynda Platonyň taryh, pelsepe, matematika baradaky pikirleri beýan edilipdir. Spewsipp öz ensiklopediýasyna Aristoteliň hem belliklerini girizipdir.
Çeşme: Trewor Gomer, «Ilkinji...
Taryhda ilkinji tozan sorujy
Ilkinji tozan sorujy
Taryhda ilkinji tozan sorujy 1901-nji ýylda angliýaly inžener H. Cecil Booth tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Emma onuň ýasan tozan sorujysy öý üçin däl-de, önümçilik ýerlerini arassalamak üçin niýetlenen uly awtomaşyn görnüşinde bolupdyr. Bu tozan sorujynyň ýene-de bir aýratynlygy ýangyç bilen işlemegi, önümçilige...
Ilkinji kitap çap edýän enjam
Taryhda ilkinji kitap çap edýän enjamy biziň eýýamymyzyň 200-nji ýylynda hytaýlylar oýlap tapypdyr. Onuň ilkinji görnüşi bilen sahypalary diňe bir-birden köpeldip bolýan eken. Ilkinji elde çalt-çaltdan yzygyderli kitap çap edýän enjamy bolsa biziň eýýamymyzyň 1401-1408-nji ýyllarynda hytaýly Pi Şeng ýasapdyr.
Taryhda ilkinji gezek hä...
Ilkinji kanun
Adamzat siwilizasiýasynyň iň gadymy ojaklarynyň biri hasaplanýan Şumer-akkad medeniýeti ilkinji kanunyň hem dörän ýeridir. Taryhda ilkinji kanun Mesopotamiýada (Tigr bilen Ýefrat derýasynyň aralygy) ýaşap geçen şumerler tarapyndan miladydan öňki 2100-2050-nji ýyllarda ýazylypdyr. Bu kanunlar Şumer-akkad patyşasy Ur-Nammu tarapyndan döredilipdir. Bu...
Ilkinji pul
Taryhda ilkinji metal puly miladydan öňki VII asyrda günbatar Anadolyda (häzirki Türkiýäniň çäklerinde) ýaşan midiýalylaryň koroly Alýattes oýlap tapypdyr. Bu pul teňňe görnüşinde bolupdyr. Ol mis, kümüş we altyn garyşdyrylyp ýasalypdyr.
Taryhda ilkinji kagyz puly biziň eramyzyň 806-njy ýylynda hytaýlylar ulanyşa girizipdirler. Ýewro...
Ilkinji radio
Taryhda ilkinji radio 1901-nji ýylda Guglielmo Markoni (1874-1937) tarapyndan oýlanyp tapylypdyr. Ol Atlantik ummanynyň üstünden «mors» elipbiýi bilen iberen signallarynyň esasynda bu günki radiony oýlap tapypdyr. Ol 1904-nji ýylda «radiony oýlap tapan» diýip patent alýar. Ýöne G. Markoniniň nazaryýetiniň üstünde işläp, serbiýaly Nikola Tesla 1893-...