Türk dünýäsiniň edebiýatyndaky ilkinjiler
Ilkinji elibiýimiz Göktürk (men) elipbiýi.
Ilkinji Türk sözi agzalýan we ilkinji ýazuw ýadygärligi: Orhon ýazgylary.
Ilkinji Türk hatdady - ýazyjysy: Ýolly Tegin.
Mälim bolan ilkinji Türk şahyry: Aprynçur Tegin.
Ilkinji mesnewi, aruz ölçegli, didaktik we syýasatnama eseri: Ýusup Has Hajyp...
Peýdaly maslahatlar
Emeli gaýyşdan bolan önümleriň ýüzündäki tegmilleri diňe sabynly ýyly suw bilen aýyrmaly. Aşyr Salyh ogly Salam dostlar, Bu ashakdaky hikmetli ayatda Allah bize bir temany beyan edyar. Bu tema yashayysh we ölüm syry, yashayysh we ölüm hakykaty nämeligi barada. Bu ayat - Bakara süresinin 258-nji ayaty. Saglyk ýoly 2000-nji ÿylyñ 2-nji ýanwarynda Türkmenistanyñ ilkinji prezidenti Saparmyrat Nyýazowyñ gatnaşmagynda dabaraly ýagdayda açylyp ulanmaga berildi. Saparmyrat Nyýazow saglyk ýoluny hödürlenen kömege ýagny ýoluñ ýarty bölegini dik uçarda geçmek teklibine garamazdan ilkinji bolup saglyk ýoluny pyýada geçdi we saglyk ýoluny ýene-de 28 km çenli... Asma ýoly Köýtendagyň ýene-de bir ajaýyp ýadygärlikleriniň biri – bu dinozawrlarynyň yzlarydyr. Bu yzlar Köýtendagyň demirgazyk-günbatar eňňiginde, Hojapil obasynyň golaýyndan 1980-nji ýylda tapyldy. Ýerli ilata bu yzlar irden bäri belli bolup, olar yzlara Isgender Zülkarneýniň pilleriniň yzlarydyr öýdüpdirler. Şonuň üçin obanyň adyny Hojapil diýip atlandyry... Aşgabadyň günorta-günbatar tarapynda dag eteginiň gözel künjegi bolan Gökderede ýurdumyzda ilkinji zoologiýa toplumynyň — Janly tebigatyň milli muzeýi gapylaryny giňden açdy. Tizaniýa Agrippina kebelegi Jahyl adam bar özi bir belent derejä yetip adamlar ona boyun bolsa özüni Huday yaly hasap ediberyar. Hatda adamlaryn pikrinem dolandyryan diyyar. Haýsy jogap dogry? Begenmek. 100 ýyldan hem köp wagtdan bäri ylymda, edebiýatda adamzat üçin peýdaly bolan işleri bitiren adamlar Nobel Baýraklary bilen sylaglanyp gelinýär. Nobel Parahatçylyk Baýragy bolsa Halklaryň agzybirligi üçin dürli kynçylyklardan geçip göreşen, goşunlary azaltmak üçin elinden gelenini gaýgyrman işler ýöredenlere berilýär. Ýöne Alfred Nobeliň we Nobel b... Türkmen nusgawy edebiýatynyñ belli wekili Mollanepes şahyryñ "Ner gezgin" atly goşgusyndaky şu setirlere ünsi çekmek isledim: "Dogmaz togsan dört ýylda, bogaz bolsa är-ärden" Täçmahal örän owadan binalaryň biridir.Göreni haýrana goýan bu kümmetiň düýbi 1630-njy ýylda Babyr imperiýasynyň Teýmirogullary dinasiýasynyň 5-nji hökümdary Şah Jahan tarapyndan tutulýar.Kümmet Agra şäherinde, Ýamuna derýasynyň kenarynda ýerleşýär. Ol söýginiň hormatyna dikeldilen iň uly we iň naýbaşy bina hasap edilýär.Ony Şah Jahan biçak eý görý... Çarwalar haýsydyr bir kişini magtanlarynda, galapyn, ony gorküýzä meňzetmegi halaýarlar. Meselem, «Görküýze kimin lebzi päk», «Görküýze deýin halal», «Görküýze zeýilli süňňi arassa» we ýene-ýeneler. Sebäbi görküýze düýedarlaryň içeňde gaňşyrawugyňy kükedýän, müň bir derdiň dermany düýe çalynyň agaranyny kemala getirýän ak bulak, mukaddes gözbaş. Beýik türkmen akyldarlarynyň, keramatly öwlüýäleriniň biri Nejmeddin Kubra Abuljennap Ahmet ibn Omar Hywaky Horezmi, taryhy maglumatlara görä, 1141-nji ýylda gadymy Köneürgençde dogulýar. Şyh Nejmeddin Kubra ýaşlygyndan birnäçe ylymlary çuňňur özleşdirip başlaýar. Hususanda, hadys ylmy, fykh, tefsir we ýene birnäçe ugurlary ymykly özleşdirýär. Sopu... Gülküli sahnalaryň ussady Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky döwlet baýragynyň eýesi AKMYRAT BÄŞIMOWY ýatlap! Ilki bilen hemmäňize salam. Men bu gün talyplar.coma täze agza boldum we ilki bilen şu taryhy gyzykly faktlary size ýetirmek isledim.
* * *
Egin-eşikdäki köne tegmilleri gyzdyrylan limon şiresi bilen aýyrmak bolar.
* * *
Kofeden,kakaodan,çaýdan galan tegmilleri gliserin garylan sowuk suw bilen aýyrmak mümkindir (bir litr suwa bir çaý çemçesi gliserin garmaly).
Pikirlen
Adamyñ beden agzalarynyñ türkmen dilinde atlandyrlanda agzalañ birnäçesiniñ soñy "K" sesi bilen tamamlanyar. Bu sanaglar türkmen dilini we edebiýatyny, kök sözleri öwrenmekde talyplara goldaw bolar diýen umyt bilen hödürläýin.
Aşakda olaryñ sanawy:
Dyrnak, barmak, ýumruk, tirsek goltuk, aýak, to...
Ertirki güne näme tayynladyn?
Barde yazyljak ayat hemmämize ybratly yatlama.
Allah tagala Kuranda mominlere yagny iman edenlere yüzlenip:
O те, которые уверовали! Бойтесь Аллаха, и пусть душа посмотрит, что она приготовила на завтрашний день. Бойтесь Аллаха, ведь Аллах ведает о том, что вы совершаете.
E...
Ybrayym aleyhissalam bilen patysha
Не знаешь ли ты о том, кто спорил с Ибрахимом [Авраамом] относительно его Господа, поскольку Аллах даровал ему царство?
Bu ayat Ybrayym...
Saglyk ýoly
Asma ýoly
Köpetdagyñ dag gerişlerinde deñiz derejesinden 1270 metr belentlikde ýerleşýän asma ýoly 2006-njy ýylyñ 18-nji oktýabrynda Türkmenistanyñ ilkinji prezidenti Saparmyrat Nyýazowyñ we bu desgany guran "Bouýgues" fransuz kompaniýasynyñ başlygy Martin Bouýguesyñ gatnaşmagynda dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berildi. Bu desga...
Köýtendagyň paleontalogik ýadygärlikleri.
Janly muzeý
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen gurlan bu toplum türkmenistanlylar we ýurdumyza gelýän daşary ýurtly myhmanlar üçin ajaýyp...
Dünýädäki iň uly kebelek
Bu kebelekler Günorta Amerika yklymyndaky Breziliýada we Peruda ýaşaýar. Ol dünýäde bar bolan kebelekleriň içinde iň ulusy hasaplanýar.
Tizaniýalar ganatyny ýaýanlarynda kompýuter monitoryny ýapyp bilýär.
Özüni Hudaylashdyrmak.
Allah hemme zady basharyar we islän zadyny yaradyar.
Ynsan ach bolsa iymese bolanok Allah ryzkyny bermese edip biljek zady yok. Suwsasa suw ichmese bolanok nirde suw bar bols...
Test çözmekde mekirlik(ýa etmelsem şumy?)
a)23 b)17 ç)-45 d)10 e)-17
Bu soragy çözmäne diňe test babatda tejribejik we zehinjagaz gerek!
Ine çözlüşem.
a)1% b)50% ç)1% d)1% e)47%
Dogry bolma mümkinçilikleri. Matematikada köplenç amallar (minus/pilýus) ýalňyşyp gidýä mesele işenilende we dogry jogabyň...
Çagadan öwrenmeli
Çaga ýaly begenip bilmek. Megerem, iň gerek zatdyr.
Daş-töweregiňizde çaga barmy? Şoňa bir süýji ýa-da kiçiräjik jäjek äberiň. Diriň-diriň böküşini görersiňiz. Biz bolsa...Allatagallanyň bize beren şeýle uly peşgeşleri gözümize az görünip, ondan närazy bolýarys. ”Onda maşyn bar,oň öýi meňkiden gowy...” Eýsem biz nä...
Nobel Ylym we Parahatçylyk Baýraklary näme üçin berilýär?
"Dogmaz togsan dört ýylda, bogaz bolsa är-ärden"
Ine, şu setirleri anyklamak üçin ilki bilen türkmen dilinde "Bogaz" diýen sözüñ añladýan manylaryna syn bereliñ.
BOGAZ [boğoz] 1 Gyzylödegiň we d...
Hidistandaky Täçmahal kümmeti haçan we kim tarapyndan guruldy?
Gorküýze
« NEJMEDDIN KUBRA (Üç ýüz altmyş pirli Köneürgenjiň welisi)
Öz işiniň ussatlary #1
Guýmagursak zehin, gülküli keşpleriň ussady Akmyrat Bäşimow 1937-nji ýylyň 11-nji Oktýabr Ahal welaýatynyň Kaka etrabynyň Gowşut obasynda dünýä inýär. Ol orta mekdebi tamamlap, 1955-57-nji ýyllar aralygy Marynyň lukmançylyk o...
Gyzykly taryhy wakalarymyz
Lomakiniň birinji Ahalteke ekspedisiýasyna gatnaşyjy W. A.Tugan-Mürze-Baranowskiý türkmenleriň batyrlygy, gylyç işletmäge ezberligi hakda gaty köp faktlary mysal getirýär. Meselem:...