Astronomiýa älemindäki täsinlikler
Aý bize örän uly ,ýyldyzlar bolsa kiçi bolup görünýär.Aslynda ýyldyzlar örän uludyr,ýöne olar biçak uzakda bolandygy üçin bize kiçi ýaly görünýär.Diňe biziň galaktikamyzda 200 milliard töweregi ýyldyz bar.Olaryň ýer şarymyza iň golaý bolany bizden 4 ýagtylyk ýyl uzaklygyndadyr.Ýagny,Ýer bilen Aýyň arasyndaky uzaklykdan 100 million esse has uzak. 1.Garynjanyň beýnisi Ýer ýüzündäki janly-jandarlaryň içinde ,göwresine garanyňda,iň ulusydyr. Alymlar okalan kitaplaryň, şeýle-de maglumatlaryň manysyna düşünmegiň diňe çalt okamaklygyň netijesinde amala aşýandygyny aýdýarlar. Çalt okamaklyk diňe bir wagtymyzy tygşytlaman, eýsem, okaýan kitabymyzyň manysyny ýitirip bilmekligimize we beýnimizi has işjeň ýagdaýda saklamaklygymyza ýardam edýär. Beýnimiziň maglumatlar bilen yzygiderli üstüniň... Som balyklary köplenç derýalarda we derýalaryň gözbaşlarynda işbillerden çykýar.Soňra olar gidip ummanlarda ýaşaýarlar. Uzynlygy 130 santimetre we agramy 30 kilograma çenli baryp ýetýän som balyklary birnäçe ýyldan soň ,tohum taşlama wagtlary gelende ähli päsgelçiliklere döz gelip,takmynan 1500 km ýol söküp,şol özleriniň işbilden çykan ýerlerine ge... Aşgabatda täze «Gülzemin» söwda-dynç alyş merkezi peýda boldy 1. Aldawçylyk we görüpçilik diýen iki bela adamynyň hemme eden ýagşylyklaryny gemrip ýok eder. Misli oduň odunlary ýakyp ýok edişi ýaly. Tigriň ilkinji çyzgylary 1493-nji ýylda Leonardo Dawinçi tarapyndan çyzylandyr. ( Kazyýet tarapyndan iş kesilendigi sebäpli mugallymçylyk kärinde işlemäge bolan hukuk barada düşündiriş) ( Türkmenistanyň prezidentiniň permany bilen günäsi geçilip,jenaýat jogapkärçiliginden boşadylan adamlaryň kazyýet edilenlik aýbynyň aýrylýan pursaty barada düşündiriş). Uçup barýan durnalar barada birnäçe goşgyny okan bolsaňyz gerek. Hatar gurap barýan göçegçi guşlar gadym eýýamlardan bäri köpleriň ünsüni özüne çekipdir. Adatça guşlar güýzüne günorta, ýazyna günbatara, baýyrlyklaryň üsti bilen belent daglara ýa-da materigiň jümmüşinden deňiz ýakalaryna göçýärler. Ýaşaýan ýerini täzeleýän guşlaryň dürli görnüşi bol... Adam bedenindäki öýjükler her 7 ýylda bir gezek bütinleý täzelenýär. Böwürslen bägüller maşgalasyna degişli gyrymsy agaç.Onuň miwesiniň glýukoza,fruktoza ýaly gantlary ,alma kislotasy,aşgarly we hoşroý maddalar,witaminler,flawonlar,kaliý,magniý,marganes duzlary bolýar. Pil holtumy bilen iýmitlenýär. Ýer togalagynda garynjalar beýleki jandarlardan has köpdür. Kyrkbogun gaýnadylan suwdan 3 wagtyna 1 stakandan içmeli.Bejerişi 40 gün dowam etmeli.Bu em bedeni arassalaýar.Organizimdäki sowuklamany aýyrýar.Derini tämizleýär. Güýz paslynyň gelmegi bilen agaçlaryň we ösümlikleriň ýapraklary saralyp, ýere düşýär. Ýaz we tomus pasyllarynda ter ýapraklar agaç üçin gyşda gerek bolan iýmiti toplaýarlar. Güýzde Güneşiň az düşmegi netijesinde bolsa, onuň iýmit ýygnamak, ýagny fotosintez hadysasy tamamlaýar. Ösümlikleriň iýmit ýygnamaklary edil käbir jandarlaryň gyş ukusyna meňz... Aşgazanyň sagdynlygy üçin iýmitiň gyzgynlygyna ýa-da sowuklygyna,gurak ýa-da suwuklygyna esewançylyk möhüm.Nahar iýilýärkä arasynda suw içmeli däl.Yssyda ýa-da sowukda daşarynyň howasyna laýyklykda naharlanmaly.Ony işdäň açylanda iýmeli.Aşa köp iýip,aşgazana agram salmazlyk üçin beter doýmankaň,saçagyň başyndan turmaly. Diňe çepbekeýler hakynda Synag gaýgysy Günüň Ýer togalagyndan uzaklegy 149,6 millon kilometre deňdir.
Täsinlikler
2.Baýkal kölündäki suw Demirgazyk Amerikanyň iň uly köllerindäki suwlaryň bilelikde alynandakysyndan hem köpdür,özi-de dünýädäki süýji suwuň 5-den 1-i şu köldedir.
3.Antarktidanyň buzunyň galyňlygynyň 4 kilometre ýetýän ýerleri hem bar.
...
Kitap nädip çalt okamaly?
Geň galaýmaly
«Gülzemin» söwda-dynç alyş merkezi açyldy
Aşgabady ösdürmegiň 16-njy tapgyrynyň çäklerinde «Gülzemin» söwda-dynç alyş merkezi bina edildi. 3,8 gektar meýdany eýeleýän 43 müň 560 inedördül metr ýerde 3 gatly bina guruldy.
«Watan» habarlar gepleşiginde bellenilişi ýaly, söwda-dynç alyş merkezinde jemgyýetçili...
Hadyslar
2.Şumanlyk şirkdir. ýagny itiň uwlamagy, baýguşyň gygyrmagy sebäpli bela geler diýip gaýgy gam çekmek dinden çykmakdyr.
3. Uly günäler istygraf (çyn toba) bilen aýrylar, kiçi günäler yzygiderli edi...
Tigriň taryhy
Ilkinji tigir bolsa,1790-njy ýylda fransuz alymy Sirwaç tarapyndan ýasalypdyr.Ol tigir häzirki tigirlerden gaty tapawutly bolupdyr.Ýagny ol tigir tagtadan bolupdyr.Pedallary,roly bolmandyr.Diňe aýagyň bilen itip hereket etdirmeli eken.
1818-nji ýylda tigir...
Siziň hukuk maslahatçyňyz (2)
Türkmenistanyň "Türkmenistanda bilim hakyndaky"Kanunynyň 23-nji maddasyna laýyklykda,pedagogik kär bilen meşgullanýan adamyň hünärlik derejesiniň ýeterlik däldigi ýa-da saglyk ýagdaýynyň pedagogik we terbiýeçilik işlerini ýerine...
Siziň hukuk maslahatçyňyz (1)
Türkmenistanyň Jenaýat kodeksiniň 81-nji maddasyna ylaýyklykda , kazyýet edilenlik aýby şeýle ýagdaýlarda öz- özünden aýrylýar: şertli kazyýet edilen...
Guşlar näme üçin göçýärler?
Bulary bilýärmisiňiz?! (1)
* * *
Ilkinji gezek surata düşürilende 8 sagat gerek bolupdyr.Şonda tebigaty surata düşüripdirler.
* * *
Biriniň ýüzüni ýada salmak üçin beýniniň sag tarapy ulanylýar.
* * *
Bedenimizdäki iň güýçli myşsa dilimizdir.
* *...
Böwürsleniň dermanlyk häsiýeti
Böwürsleniň dermanlyk häsiýeti ir wagtlardan bäri bellidir.Grek tebibi Dioskorid onuň ýapragyny gaýnadyp,iriňlän ýara ýapypdyr,demrewe,süýjiba...
Haýwanat dünýäsindäki täsinlikler (7)
* * *
Galiaf atly tomzak mör-möjekleriň arasynda iň agyry hasaplanýar.Ol ,esasan-da,Afrikada duş gelýär.Onuň agramy 100 gram töweregidir.
* * *
Çarlaklar aýaklary bilen diňleýärler.Injiginde ýerleşýän agymtyl tegmiljik olaryň gulaklarydyr.
* * *
Gök kitiň ýüregi bir m...
Haýwanat dünýäsindäki täsinlikler (6)
* * *
Käkilikler topar bolup ýaşamagy gowy görýärler.
* * *
Arylarda 9000 sany çylşyrymly göz bölejigi bardyr.Her göz bölejigi jisimiň bir parçasyny görýär.
* * *
Itler we balyklar örän duýgur jandarlar hasaplanýar.Olar hatda ýeriň titirej...
Peýdaly maslahatlar (2)
* * *
2 nahar çemçe tüwüni üç gezek ýagsyz,duzsuz gaýnadyp (her gaýnadaňda suwuny täzelemeli) ajöze iýmeli.Soňundan 4 sagatlap hiç zat iýip-içmeli däl.Bu em dürli içki k...
Ýapraklar näme üçin düşýär
Gündogaryň tebipçilik tärleri
Beýnini aýamakda ýa...
Çepbekeýler hakynda
Bütindünýä çepbekeýleriň günüdir. Bu baýram 1992-nji ýyldan bäri bellenilýär.
Geçirilen barlaglar netijesinde, beýleki adamlara garanda çepbekeýleriň has zehinlidigi ýüze çykaryldy.
Dogumly wagtyndan biraz öňräk ýa-da soňrak doglanlaryň çepbekeý bolmak ähtimallygy bar.
Dü...
Synag gaýgysy
Synagyň boljak güni golaýladygyça ony gaýgy etmeýän, synagyň nähili geçjekdigi barada aladalanmaýan, soraglaryň bilýän temalaryndan düşmegini dilemeýän, eliniň aýalarynyň içi derläp, uludan-uludan dem almaýan, öz-özüne “Synagdan geçip bilermikäm ýa-da ýykylaýarmykam? Geçip bilmesem näme diýerkäler? Sorag soralanynda aljyrap dur...
Muny bilmek gyzykly (5)
* * *
Çaý dünýede iň giň ýaýeran içgidir. Çaýy adamzadyň üçden iki bölegi içýär.
* * *
Gadymy Hytaý diwarynyň gurluşygynda 1 million 800 müň adam işläpdir.
* * *
Garagum çölüniň çägeleriniň düzümindäki dürli mineral bölejikleri mikro...