Hawa bizin ne gozel turkmen dilimiz birhili gun geldigiche bulashyp baryar.beyik Azadynyn ,Magtymgulynyn, Mollanepesin, Seydinin ,Zelilinin, Keminanin sozlan shirin dilleri sonky dowurlerde nahili yagdaylara dushdi.Bizin sozlerimizin arasynda ulanylyan, bashga dillerden giren agramsyz sozleri arassalamak bashardarmyka?Mysal wsyorawno-woobshe-mojet byt-prosto-ya-da turkmen dilini birhili godeksiledyan "how " goshulmasy, aynadyan "lay"-"daray"-goshulmalary gerekmejek yerlerde ulanylyp turkmen dilinin osushine dal-de tesishine alyp baryar. Dilimizin medeniyeti hakda osushi hakda maslahatlashalyn. Onunden sizden otunch sorayam menin turkmen dilinde yazyan fontum yoklugy sebapli men muny inlis harplary bilen yazyan. Ine,size taze mowzuk - "chekishmedik-bekeshmez" - pikirinizi aydyn talyplar!
Turkmen dili durushda dondi
-
saylanan
16 years ago
- dogry bol-bol sozi bar emma ulanylyshy we yeri barad many taydan gabat gelishi turkmen diline bap gelenok.Emma gelishmanem duranok .Turk dili hem kokuni turkmen dilinden alyp gaydyar-a
-
mekkash
16 years ago
- turkmen dili kop siweli dil bolanlygy sebapli turkmenistanyn her yerinde ayri sekilde ulanylyar. meselem men lebapda yasayan men basda tm'nin basga yerinden gelen oglanlar bilen geplesenimde olaryn gepleyisi mana bir hili godek geldi. olar icinem menim gepleyisim godek bolupdyr. eger turkmen dilini asyl ulanylysy yaly ulansak (yagny kitaplardaki yaly) bu hem turkmen dilini has da nazik bolmagyna yol acar. in bolmanda sunun yaly saytlarda hakiki ene dilimizi ulanyp yazalyn.men saylanana gosulyan "lay", "daray" yaly gosulmalary gosman ulanjak bolalyn!
-
bond
16 years ago
- sheydin turkmenchani gowy owrenin siz bn son geplesherin.
-
galam
16 years ago
- men ilki bilen dil temasynyng gozgalanyny tüys yüregimden makullayan.
gynansagam songky 10-15 yylyng içinde ne halk derejesinde, ne-de döwlet derejesinde bu mesela üns berilyar. aslyyetinde dil bir milleting esasy sütünlerining biri ahyryn.dili kamil bolmadyk halk hem doly bahaly halk daldir.
garşsyzlyk zamanasynyng dilçileri bolsa dilimizi masgaralamakdan başga iş etmediler diymage bizde doly esas bar. mysal üçin galamgar,pulhana,müngzek diyen yaly many taydan düybünden başga manyny angladyan sözleri jurnalist,kassa(gazna), tank sözlerining yerine girizmage çalyşdylar ya-da bolmasa programa,plan,matematyka we ş.m dilimize ymykly ornaşan sölering yerine göya ol sözler gayry dillerden gelen sözler diyagede özleri arap-pars dillering hasabyna maksatnama,meyilnama,hasabyyet sözlerini girizdiler. "plan" sözi başga dilden gelen bir söz bolsa onung yerine başga dilden iki sözi "meyil we nama" sözlerini aldylar. munga başga-da mysallar kan. bular döwlet derejesinde görülen çareler.
indi jemgyyetçilik barada aydylmaly bolsa, halkymyz okamak endiginden mahrum edilenden song gepleşikde gaty çakli söz baylygyna eye boldular. onsong her bir türkmen töwegindakining hasabyna öz gepleşik dilini ösdürmage mejbur boldy. türküng golayynda bolanlar türk sözlerini ulandy,orsung yanyndakylar orsung sözüni, hyrsyng yanyndakylaram hyrsyngkyny.
indi name etmeli, mening pikirimçe edebi eserlerimizi gaty gingden propaganda etmeli. sebabi sowet klassik yazyjylarymyz türkmen dilini gaty çeper ulanmagy başarypdyrlar. ("aygytly adim" romanyny okanlar mening bu diyyanim bilen yüz ugra ylalaşsalar gerek)
ikinji propaganda menden, eger-de kim-de kim berdi kerbabanyng,ata gowşudyng,nurmyrat saryhanyng,beki seyteging (we başgalar) eserlerini okamadyk bolsalar tapyp okamagyny maslahat beryan. şu maslahatymyng üstüne şuny tüys yüregimden goşyan: GORKMANG KOMUNİST BOLMARSYNGYZ. tersine dilimiz kamilleşer,taryhymyzy öwreneris. yagday bizing hazirki ideologlarymyzyng diyişleri yaly dal.tersine ol yazyjylarymyz gyytaklayyn milliligi hem ussatlerça berip bilipdirler. hazirkiler şonam başaranoklar.
aydylmaly zat kan, yzyny yene-de bir öwrümde yazaryn!
-
Lider
16 years ago
- Galamyn aydan sözlerine düypli goşulyan!
Ol yazyjylar özlerini komunistik ideyany mahabatlandyryan yaly edip görkezseler hem türkmen dilini türkmençiligi görkezmegi diysen gowy başarypdyrlar.
Nargylyç Hojageldiyewi hem yatdan çykarmalyn!
Onyn 'Ene' romanyny hemmelere okamagy maslahat beryan!
Endamyn tikeneklap gityar.Haysy ene öz baş oglynyn ölüşini çekip biler.
Bu duygyny berip bilen yazyja mun tagzym.ol isle komunist bolsun ilse Türkmençi bolsyn.
Onsonom Türkmenden doly Komunist dal.Dövrebap Türkmenist döredi diysek yalnyşmarys:)
-
coolguy
16 years ago
- men öz pikirimi aýtsam biziň halkymyz türkmen dilinde kitap okanok ...
elimizde gowy hokman okaymaly eserler bar şol eserleri tazeldenden çap edip çykarylsa bizin dilimiz şonda goranaymasa başga gaty kyn bolar öytyan. men özim barada aýtsam şu wagta çenli türkmençe okan kitaplarym 10 barmagymy geçmeya . emma ruşça turkçe inglisçe okanlarym kop...
-
coolguy
16 years ago
- ayroplan mena senin diyenlerine goşulyan
taze blok açalyn yada şu yerde paylaşalyn kim haysy kitaby boyyn alyp biljek...
men ozum hakda aytsam ata gowşudowyn dordepelini men boyyn alyp bilejk
-
coolguy
16 years ago
- yok bir sayt açalyn şol yere goyalyn dineje biz okamalyn hemmeler okasyn
-
saylanan
16 years ago
- Men dil baradaky yazgylarynyzdan gaty minnetdar.Diymek bizin dilimiz hazir hazirler yitmez. Onrak internetde yitip baryan dillerin arasynda yagny sonky 50 yylda yitjek 100 dilin arasynda bizin turkmen dilimiz hem bardy.Munun sebabini nameden goryaniz.Yokarda galamyn aydyshy yaly ``okamaklykdan mahrum edilmeklik`` munun esasy sebabidir.Soz baylygymyz shu kesel sebapli guraksylashyp baryar.sizin gelen netijeleriniz dogry munun uchin hokman okamaly .
Berdi Kerbabanyn-Ata Gowshudyn-Beki Seytakowyn-Hydyr Deryayewin-Tirkish Jumageldinin-Nargylych Hojageldinin-Rahym Esenowyn-K Gurbannepesowyn-Kekilowlaryn(Aman-Shaly-Annasoltan)we bashgalaryn - sowet dowrunde terjime edilen romanlary(bellap gechjek zadym ol kitaplary turkmen diline terjime edilende yokary ussatlayk bilen terjime edipdirler)okan. Okamak bu bizin dilimizi halas etjek yeke-tak chykalgadyr.Galam sagdyn pikirlerin bilen ylalashyan. Bashga-da pikirlerini yazan oglan-gyzlar size menin-a gownum yetdi.Turkmeni hali hazir yashadarsynyz!
-
coolguy
16 years ago
- saylanan senin aydiyanlaryna goşylyan emma hali hazirler dilimizin yitmejegi belle emma üytgemezli üçin göreşmeli diyip men pikir etyan
-
galam
16 years ago
- saylananyng umytly sözleri dogrusy meni hem umytlandyrdy.
emma, barylyan ugur çynlakay işleri talap edyar.sebabi dil janly narse. şonung üçin yzygiderli gözleg,barlag işleri geçirilmeli.ozalkylary yaly lingiwistik gurulday,yygnaklar,ylmy çekişmeler gurnamaly.
arada geçen asyryng birinji yarymynda has dogrusy 30-njy yyllarda yazylan yazgylara gabat geldim. şol yazgylar bilen hazirki yazylyanlary degeşdirip gördüm,tapawut mese-malim görünip dur.
şu yerde yene-de bir aydylmaly zat bar. döwrümiz tehnologiya hem-de çalt aragatnaşyk döwri şonung üçin dilimizem şonga ayakdaş gitmeli.günde günaşa taze döreyan enjamlaryng atlaryny köre körlük bilen dilimize girizmeli dal-de ozal ulanyşdan galan sözlerimize taze öwüşgin berip janlandyrmaly.(yokarda belleyşim yaly dilimize ornaşan,hazirki wagtda ulanylyan sözleri çalyşjak bolup ile gülki bolmaly dal)
üns bersengiz türkmen dilinde hali bu güne çenli "kompyuter dili" ornaşdyrylmady. türk bilen gatnaşykda bolan türkçe terminleri ulanyar,ors bilen gatnaşykdakylar rus, inglis bilen gatnaşykdakylar inglis terminlerini ulanyar. bu hususda azerbeyjan bilen özbegi mysal görkezip bileris. munga göz yetirmek üçin kabir tehniki enjamlaryng gabynda şol dillerde yazylan düşündirişleri okaymaly. men henize çenli türkmen dilinde yazylan şeyle düşündirişe gabat gelmedim.
-
bond
16 years ago
- galam hazir dogurdanam dile unus berenoklarmy hany on asgabatdaky studentlerin ustunden bst-shy prkol tutyarda men turkmenchw bilemak diyyanlerin,son ors taksistlerem turkmenche sayrady,ol kone sozleri gozlap tapsa bor yone woratarite derwezeban,samalyoda uchar diyip birnache gelishmejek sozleri goyyarlar sholar hakynda bir agyz ayt dil bn gyzyklanyan ekenin.
-
saylanan
16 years ago
- galam tanka mungzeyan diylendigini senden eshitdim welin dogrudan hem gulkunch. Eger mungzeyan siylip bir ozuni okasam dagy tankdygyny biljek gumanamyz yok.
hawa-da sheydip has turkmencheleshdiriljek bolup onkujamizi hem yitiryas.Alynma sozler bar turkmen dilinde bu sozlerin kabiri internasional sozler kabiri-de kabir sozlerde ozal turkmenlerin gormedik zady bolanson shol durshuna bashga dilden gelip girendir. Mysal uchin pomidor kartofel wokzal ya-da shuna menzeshler. Umuman bulary uytgedenin bilende halkyn anyna ornashan we alynma sozudigini bilyas.Emma artykmach gerekmejek sozler ya-da ruschadan ayryp fars dilinden alyp goymaklyk hem hich bir zady uytgedenok. Mysal
yokarda galamyn belleyshi yaly galamgar-pulhana yaly sozler goniden goni fars sozleridir.
Gelin oylanyshalyn!!!Indi turkmen dilinin sozlugini yagny Turkmenche-turkmenche sozlugi duzmage wagt yetdi.1960 yyllarda chap bolan sozlugi Mammetnazarowyn yolbashchylygynda tazeden ishlamege wagt yetdi.Ondan bari 48 yyl gechipdir. Bizin bay dilimiz hakda alada etmek siz Yashlaryn payy. Size umydym ynamym bar menin-a!
-
bond
16 years ago
- turkmen dili bizin milli dilimiz owrenin doredin guryn.
-
saylanan
16 years ago
- Sen name owrenmage doretmage gurmaga gatnashmak niyetin yokmy? Kinayaly aytmany halayan sen.Biz yalnysh bir warsaky otaramzok. Oz halkymyzyn bahbidi barad aydyarys. Bu sana-da manada her kime degishli BOND
-
bond
16 years ago
- bolyar owrenenelin guralyn doreedelin.
-
saylanan
16 years ago
- bolyar
-
bond
16 years ago
- bashladykmy ,turkmen dili bu turki dillerinin in gadymylarynyn bir gornushi bolup ,her tiranin we taypanyn oz bolushly oksientlere bolunyar sheyle hem hatda 1 oba bn beyleki obanyn arasynda tapawudy bolyar dowam et saylanan.
-
saylanan
16 years ago
- elbetde taypa tire dal . Dogrudan hem her obada gepleyish shiweleri ayrydyr.Muna turkmen dilinde dialektika diyilyar.Emma hemme turkmen biri-birine dushuner yaly yorite edebi dil yagny kitap dili girizilipdir.Edebi dil bilen geplesen sana her bir turkmen dushunyar.Dialektleri bir ara getirmek uchin edebi dil girizilse-de
doredijilik ishlerinde awtoryn sozunden bashga gahrynmanlaryn dili wakanyn bolyan yerindaki taypalaryn shiwesi bilen yazylsa-da bolyar.Mysaluchin biz B.Seytakowyn eserlerinin gahrymanlarynyn dilinin halkylygy bilen soyyaris.
-
bond
16 years ago
- turkmen u/n owrenmane in kyn dil haysy dashary yurt dili?
-
saylanan
16 years ago
- Turkmen oz toweregindaki dilleri tiz owrenip biler. Turki dillerde kynchylyk chekmez.Nindi-hytay dil tparyna degishli diller kyn bolar. Afrika yurtlarynyn dilelri hem ansat bolmaz,Hytaylarda 3500 iyerografiya bar bolsa-olaryn dilleri kynrakdyr.
-
bond
16 years ago
- ayroplan taze tema achda duynka jogap berip goy son.
-
saylanan
16 years ago
- men Iranda yashayn Turkmensahrada.11 yyl bari.Aslym Turkmenistanly . Yokary bilimli.yashym hem ep-esli bar.Ozum hakda gurrun bermek uchin tayyarlygym yok chata menzeshde soran ya-da mana-da blog achaymasanyz. Emma men 2 gun bolmayan bir yerlere baryan.
-
bond
16 years ago
- yary gije nahar bormy?
-
bond
16 years ago
- bolya ishdan achyk bolsun ,manada ber artsa bolmasa ozin basyber senden artmazam yaman ajamenzeyan.
-
d_oguz
16 years ago
- bond İşler nenen?Bizin yerimizem doldurarsynda mena çykyp baryan.Hany onda..
-
bond
16 years ago
- bolya 6 bazar konkretni barde arkayyn gidiber.
-
Nokat
15 years ago
- Ine döwlet ähmiýetli mesele. Näme üçin $uña käbir "agalar" go$ulanok! Milli meselede hemmämiz jem bolalyñ. Saylanan sizi aýratyn hormatlaýan. Galamyñ aýdanlaryna-da doly go$ulýan. Elimizden geleni gaýgyrmalyñ. Netde saýt döretmäge näme kömek grk blsa elimizden gelenini gaýgyrmarys.
-
Nokat
15 years ago
- Ine döwlet ähmiýetli mesele. Näme üçin $uña käbir "agalar" go$ulanok! Milli meselede hemmämiz jem bolalyñ. Saylanan sizi aýratyn hormatlaýan. Galamyñ aýdanlaryna-da doly go$ulýan. Elimizden geleni gaýgyrmalyñ. Netde saýt döretmäge näme kömek grk blsa elimizden gelenini gaýgyrmarys.
-
saylanan
15 years ago
- Nokat sag bolun hormatynyza.Dowlet ahmiyetli diymezden ozal halk ahmiyetli diymek dogry bolar. Sebabi bizin halkymyzyn dili yitse halkymyz yiter. Eger mumkin bolsa gelin yene dil hakyndaky mesela yygy-yygydan dolanalyn.Bloglar achalyn. pikir alshalyn.Disskussiyalar guralyn.
-
Maxat
15 years ago
- ulanylmakdan galan gowja sözleri yazynsana, meselem romanlarda-kinolarda geçyan replikler, dialoglar, sözler..
birem yokardaky "närse" sözü birhilirak, "zat" sözünin bir görnüşi öytyan, parsçadan geçen söz bolmaly, gazakçada-da bar eken, türkçede "şey" diyilya, yöne men pikirimçe "zat" sözü has gelşiklirak yaly
-
Maxat
15 years ago
- bir romany okamda bir söz bardy başynda, bir yaşuly şol sözü kan ulanyady, şol wagt başda manysyna düşünip bilmandim, ol sözem "biçem" sözi, belki kabir dialektlerde ulanylyandyr, manysy "biçem däl" diymek meselem "erbet däl" diymek manyny berya
-
garabekewul
15 years ago
bir romany okamda bir söz bardy başynda, bir yaşuly şol sözü kan ulanyady, şol wagt başda manysyna düşünip bilmandim, ol sözem "biçem" sözi, belki kabir dialektlerde ulanylyandyr, manysy "biçem däl" diymek meselem "erbet däl" diymek manyny berya Maxat
yalňyşmayan bolsam şol ktabyň ady "şapak' romany bolmaly..
Äteşir epäniň sozlerimikä diyyän...ya-da "perman" romanynda, kany batyryň sözleri bolmaly.... ay menä bilmedimay kelle gutarypdyr, aň-huş galmandyr, aytdan çykyp baryar...
-
ata
15 years ago
- bah, saylanan uya, siz men yazgylaryma seredip acypsynyz oydyan bu mowzugynyzy :(
Men shol gereksiz goshulmalary ulanyan koplenc. Aslynda, degishme babynda ulanyan-da, edebi dilimizde ol goshulmalara yer yok, ceper eserlerimizde oz yerlerini hem alsalar.
Yone, pikirimce, kamahal ulanmaklarynda bir garaw yok bolmaly dalmi name?!
Bilmedim-da, agras bolmagyn bir nyshanasy bolmaly shol goshulmalary ulanmazlyk!
-
tgala
15 years ago
- şeýle mowzugyň açylmasy meni gaty begendirýär. dilimize esasanam şu wagt intnet dilinde mümkinçilige görä eýe çykmaly.akademiki dilimiz näme bolsa bolsun geliň ilki bilen öz ene dilimizi dogry gürläp gorajak bolalyň.men 1992 ýylda bilim ministrligine baramda türkmençe bilýän adam ýokdy.düşünşmek gaty kyndy,indiki gelejek türkmen ýaşlarymyz türkmen dilini hökman goramaly we goldamaly
-
turkmenntug
12 years ago
- ...eziz dilim.ene dilim.zybanym...
saylanan 16 years ago- ine hatda sende-de alynma turk sozleri duyulyar. Mysal uchin`` bol-bol`` sozi bizde ``kop``ya-da ``maruz galmak`` yaly sozleri ayroplan nireden aldyn? Emma senin oz sozumize eye chykmaly diyen netijan dogrusy mana-ha yarady.Sag bol senin hem blogyna garashyan