Günlerde bir gün Bählili dana Bagdadyň bir köçe sinden geçip barýarka, kel lesini diwara goýup, zaryn- zaryn aglaýan bir adamy görüpdir. Bählili dana onuň ýanyna baryp: “Nä me üçin aglaýarsyň?” diýip sorapdyr. Ol: “Hilegärçili giň duzagyna düşdüm. In di diňe Hudaýa sygynyp, kömek dileýärin” diýip, jo gap beripdir. Bählili dana elini onuň eg nine goýup: “Biziň hemmä miz Hudaýa sygynýarys. Nämä duçar bolandygyňy maňa aýdyp ber. Näme üçin beýle zaryn-zaryn ag laýarsyň?”diýip sorapdyr. Aglap duran adam öz ýa nyndan: “Belki, bu adam maňa kömek edip biler” diýip pikir edipdir-de, bo lan wakany Bählili dana aý dyp başlapdyr: “Men söw dagär. Bu şähere gelem de, söwda etmek üçin ýa nym bilen bir halta dinar getirdim. Dynç alamda ýa- da şäheriň içinde aýlanam da, ýanymdaky haltany ýi tirmegim ýa-da ogurlatma gym ahmal diýen gorky bi len altyn teňňelerden do ly haltany bazardaky dü kança tabşyrdym.” Bu sözleri aýdyp, söwda gär täzeden aglap başlap dyr. Jübüsinden elýaglygy ny çykaryp, gözýaşyny sü pürip, gürrüňini dowam et diripdir: “Bazardaky dükan çy dogruçyl adam diýip pi kir etdim. Daşyndan ol asylly we dogruçyl adama meňzeýärdi. Emma... em ma men indi bela uçra dym.” Bählili dana söwdagäri kö şeşdirjek bolup, oňa: “Gaý gy etme! Seniň amanady ňy men aňsatlyk bilen dü känçydan alyp bererin” diýýär. Hilegär dükançynyň düka nynyň salgysyny söwda gärden sorap, Bählili dana oňa: “Ertir öýlänki azan dan bir sagat öň men şol dükançynyň dükanyna ba raryn, sen hem gel” diý ýär. Söwdagär: “Onuň ýanyna baramda, men näme diýip, näme edeýin?” diýýär. Bählili dana: “Meni göreň de, meni tanaýandygyňy bildirme, meniň bilen gep leşme. Emma dükança “Tabşyran amanadymy almaga geldim diýip aýt!” diýýär. Söwdagär bar umydyny Bählili dana baglap, onuň bilen hoşlaşyp gidýär. Ertesi gün günortana go laý Bählili dana hilegär dü kançynyň dükanyna gel ýär. Amanlyk-saglyk sora şandan soň, oňa şeýle diý ýär: “Horasana gitmek hy ýalym bar.” Dükançy Bählili dananyň ni ýetini basymrak bilmek üçin oňa: “Enşalla, sag- aman gidip, sag-aman do lanyp geliň!” diýýär. Bählili dana üsgüren bol ýar: “Hawa, özüm hem şu umyt bilen ýola düşmekçi welin, bir zady alada edip, sapara gidip bilemok” diý ýär. Dükançy, onuň derdine dü şünýän ýaly bolup, ondan nämäni alada edýändigini soraýar. Bählili dana: “Mende baha sy otuz müň dinara ýetýän göwher bar. Sapardan aman-sag dolanyp gelýän çäm, ony ynamdar adama tabşyrmaly” diýýär. Dükänçy Bählili dananyň aýdanlaryna üns berme ýän ýaly bolan bolup, sat ýan zatlaryny ondan-oňa geçiren bolýar. Bählili dana onuň hereket lerine seredip, dükançy nyň bar pikiriniň göwher de jemlenendigini aňýar. “Şäheriň içinde sorag-ideg edemde, seniň dükänyňy salgy berdiler. Şonuň üçin hem seniň dükanyňa gel dim” diýip, hilegäre aýd ýar. Begenjinden ýaňa dükan çynyň elleri sandyrap ugra ýar. Sesini üýtgetmejek bolup, Bählili dana şeýle diýýär: “Amanadyňy min net etmän saklap bere ýin.” Bählili dana dükanyň da şyna seredip, söwdagäriň gelendigini görýär-de, ýa nyndaky torbasyndan ag zy daňlan haltajygy çyka ryp, dükançynyň öňünde goýýar. Haltany görende, dükan çynyň gözleri ýylpyldap, agzy suwjaryp ugraýar. Edil şu mahal dükanyň içi ne söwdagär girýär. Ol gi ren badyna dükança: “Amanadymy yzyna almak üçin geldim” diýýär. Dükançy diňe bir Bählili dananyň göwherden doly haltasy barada pikir edip durdy. Amanada hyýanat edendiginiň üsti açylar öý düp gorkup, ol öz şägirdi ni çagyryp: “Bu adamyň amanat haltasyny amma ryň pylan ýerinde goý dum, ony basym getirip ber!” diýýär. Söwdagär öz amanat hal tasyny alyp, dükandan çy kyp gidýär. Bählili dana hem dükançy bilen hoşlaşyp, söwdagä riň yzyndan çykyp gidýär. Dükänçy Bählili dananyň gidendigine göz ýetiren den soň, haltany alyp, eli bilen onuň agramyny öl çäp görýär. Gözüni aýyr man halta seredip duran şägirdine: “Işiň bilen bol!” diýip gygyryp, ony dükan dan kowýar. Begenjinden ýaňa gözlerine ýaş aýlap, dükançy haltany açýar...
Söwdagär we dükançy
-
Abadan
13 years ago
- Dasdan doldurandyr haltany :)))
-
Abadan
13 years ago
- Dasdan doldurandyr haltany :)))
-
idealman92
13 years ago
- bir ullakan dash diysene
-
YaSwami
13 years ago
- Oňorypdyrow,pulyňy banka goýsaň şeýdip alaýsaň!:-)
-
Bilgi
13 years ago
- gowy rowayat! Gynansakda hazirki dowurde sheyle adamlar her adimde diysenem boljak. Dogan-dogany ynjydyp yora,onson yedi yady genlemelem dal.
-
mirasymyz
13 years ago
- Behluli dana gaty takwa adam bolupdyr. Ol Harun er-Reşidiňem dogany eken.
Behluli dana bir gün Harun er-Reşidiň köşgüne zyýarata barýar. Barsa kürsi boş eken, şol wagt halyfa ýerinde däl eken. Behluli danada:-Gel şu ýerde menem oturyp göreýin -diýip, ýaňy bir oturýar welin, halyfaň hyzmatçysy gelip Ony urup kürsiden düşürýär. Elbetde tanan däldir. Bu ýagdaýadan soň Behluli dana aglap başlaýar. Halyfam üstünden gelýär we urulany üçin aglaýandyr öýdýär. Behluli dana bolsa şeýle jogap berýär:
- Eý halyf, men bir gezek kürsüde oturjak bolamda şunuň ýaly şarpyk iýdim. Men seniň halyňa aglaýaryn. Sen bu kürsiden köpräk oturansyň. Kyýamatda halyň neneň bolar.
-
mirasymyz
13 years ago
- Sagbol adgjmptw paýlaşanyňa. Ýene ýetirip dur.
idealman92 13 years ago- haha,onarypdyray bahlili dana adam!Yone Bahlili adamyn kimdigini,onun niredendigini bilemok welin...
ichinde hemme zat bolup biler,emma gowher yokdur konechno