Dünýäde şu wagta çenli iň köne diýlip hasap edilýän kitap birnäçe sahypadan ybarat bolup, Bolgariýa­ nyň “Halk taryhy” muzeýin­ de saklanylýar. Owradylan altyn bilen gaplanan bu ki­ tap alty sahypadan ybarat­ dyr. 2003-nji ýylda sergä çyka­ rylan kitabyň 2 müň 500 ýyllyk taryhynyň bardygy çak edilýär. Bolgariýanyň günorta-günbataryndaky Struma derýasynyň boýun­ da köne bir mazardan ta­ pylan bu kitaby tapan adam özüniň kimdigini aýt­ man, ony muzeýe tabşy­ rypdyr. Kitabyň ýaşy bolsa iki sany alymlar tarapyn­ dan tassyklandy. Dünýädäki iň köne kita­ byň haýsydygy baradaky sorag, aslynda, jogapsyz­ dyr. Sebäbi taryh bir du­ ran ýerinde durmaýar, ol hemişe işjeň hereketde we häli-şindi üýtgäp dur. Eger kitabyň köneligini ne­ şiri kesgitleýän bolsa, on­ da dünýäniň iň köne kita­ by 1450-nji ýylda çap edi­ len Gutenberk injilidir. Ki­ tap maşynkada ýazylyp­ dyr. Dünýädäki iň köne Kura­ ny-Kerim bolsa, üçünji ça­ ryýar Hezreti Osman tara­ pyndan kitap görnüşine getirilipdir we köpeldilip­ dir. Müsüriň paýtagty Kair­ de saklanýan deriden ýa­ salan 1087 sahypadan yba­ rat bolan we 80 kg. agyr­ lygyndaky bu kitabyň Hez­ reti Osman nusgasydygy, ýöne geçirilen barlaglara ­ görä, halyf tarapyndan ýazdyrylan däldigi, ýöne il­ kinji köpeldilen nusgalar­ dandygy ýüze çykaryldy. Miladadydan öňki 14-nji asyrda ýaşan Müsüriň şa zenany Nefertitä degişli diýlip çaklanýan we iki tag­ tadan ybarat bolan agaç kitap, Egeý deňzindäki bir batgalykdan tapylypdyr. Ol häzir Bodrum şäherindä­ ki müzeýde saklanylýar. Hytaýlylar bolsa kitaplary­ ny oýulan tagta harp ga­ lyplaryny ulanyp ýazypdyr­ lar. Olaryň kätipleri 3 müň ýyl öň aýdymlary, dilegle­ ri ýazýan ekenler. Emma bular papirus kagyzlaryna ýazylandygy sebäpli kitap görnüşine geçmändir. Şol sebäpden hem olar kitap hökmünde kabul edilenok. Ýokarky kesgitlemä görä, ABŞ-niň Kornel uniwersite­ ti tarapyndan goralýan pal­ çyk tabletkalaryň ýygyn­ dysy (dünýädäki iň uly ýy­ gyndy) hem dünýädäki iň köne kitaplar hökmünde kabul edilmeýär. Sebäbi bular jiltli däl we haýsydyr bir dünýägaraýşy aňlatma­ ýarlar.

Köneler, Adgjmptw tarapyndan 12 years ago
Teswir ýazmak üçin Içeri gir