Okuw we türkmen mekdepleri (Muhammetguly Atabaý ogly)
Okuw we türkmen mekdepleri
Hudaý Tagala dünýäni ýaradandan bäri okuw, ylym, emel we jüre işler gün-günden ileri gidýändir. Her bir işler bir duran ýerinde durman üýtgeşilýändir.
Hemme dünýädäki milletler bir-birinden bilmedik hünär w ylymlaryny ögrenip we ýetmedik zatlaryny ýetirip, her bir işlerde bir-birlerinden ökde we öñe...
Ýazyjy Muhammetguly Atabaý ogly
Ýazyjy Muhammetguly Atabaý ogly
Türkmen edebiýatynyñ taryhynda XIX asyryñ ahyrlaryndan XX asyryñ otuzunjy ýyllaryna çenli bolan döwürde dowam eden jeditçilik (täzeçillik) akymynyñ meşhur wekilleriniñ biri Muhammetguly Atabaý ogly 1885-nji ýylda şol wagtky Zakaspiý oblastynyñ Aşgabat uýezdiniñ Durun pristawlygynda (häzirki Ahal welaýa...
Köneürgenç rowaýatlary -3
KUBRANYŇ KÖLI
Şeýh Nejmeddin Kubranyň ady Ürgençde doga ýaly görülýärdi. Ýogsam näme, ol hem edil Ibn Sina, Beruni, Muhammet al Horezmi ýaly Ürgenjiň bagtyna gonan ajaýyp ýyldyzlaryň biridi ahyry. Ýiti paýhasy, çakdanaşa ylymlylygy üçin soltanada hem onuň sarpasy uludy. Şonuň üçin hem Ürgendçdäki ähli alymlaryň, şahyrlaryň ki...
Köneürgenç rowaýatlary -2
MERDIŇ GÖZÝAŞY
Horezm şalarynyň biri erbet näsaglady. Kesel halys basmarlap, şanyň jany bogazyna geldi. Ahyry ol ýurduň ähli tebiplerini ýygnap ölüme buýurmagy ýüregine düwdi. Baş wezire pkirini ýaňzytdy hem:
-Gudraty güýçli hökümdar. Hekimleri ýene bir ýygnaly. Belki bir zat tapaýadylar-diýdi.
Şol pursatyň özünde çaparlar, jar...
Köneürgenç rowaýatlary
KÖNEÜRGENÇ
Ak sakgally, ýüzi peşeneli ýaşuly hasasyny ýere diräp, skameýkada otyr. Köçeden geçýän maşynlaryň yzy üzülenok.
-Baba, näme üçin biziň şäherimize «köne» diýýärler? Onuň nämesi köne?
-Ýok, oglum, biziň şäherimiz täze. Görýäňmi, heý, köne zat barmy? Köne zat bolsa derrew aýryp, täzesini gurýarla...
Ejekejan (erteki)
Ejekejan
Biyri barmyş, biyri ýokmyş. Öñler bir garyyp adam barmyş. Onuñ bir gyzy bilen bir ogly barmyş. Gyzynyñ ady Ejekejan, oglunyñ ady Baýmyratmyş. Bir gün olaryñ gapysyna bir saýyl gelip, iymäge zat diläpdir. Garyp adam oña:
-Kömek etmäge zadym ýok, arpa-bugdaýym bolmady- diýär.Saýyl:
-Gyzyñ öldürip arpa, og...
Seljuknama (dowamy -7)
BEÝIK SOLTAN ABUTALYP TOGRUL BEGIŇ BEÝANY Abutalyp Muhammet ibn Mikaýyl ibn Seljuk dört ýüz ýigrimi dördünji ýylda soltanlyk tagtyna geçip, patyşalygyň öwgüli dessuryn öňe tutup, jahandarlyk däbini we resimlerini ýerine ýetirip başlady. Wezir, maslahatçy, hajyp we kätip tutundy. Wezirleri: Abulkasym Güýäni, Ahmet Dehistany, Amydyl Melik Abu Nasyr...
Seljuknama (dowamy -5)
Kim syýasatda ýagşy bolsa, hökümdarlygy dowamly bolar». Ýene-de aýtdy: — Mundan soňra ýene-de patyşalardan we hanlardan köp ogullar dünýä gelerler. Eger olaryň ýanlaryndaky ulular, begler, pälwanlar düzgüni-ýörelgäni berk tutmasalar, hanlyk we patyşalyk işi sarsyp, ýok bolar. Şonda Oguz hany arzuw ederler, emma ol bolmaz, ony tapmazlar. Ýene-de aýt...
Seljuknama (dowamy -4)
OGUZYŇ WESÝET EDIP, TÖRE GURDUGY, AHLAGY WE HÄSIÝETI, MÜBÄREK DILINDEN ÇYKAN HEM-DE ONUŇ AÝDAN TYMSALLARY WE HIKMETLI SÖZLERI Oguz tamam Türküstan, Eýran we Turany tabyn edip, özüniň gadymy ata ýurduna baranda ähli ogullaryny we agtyklaryny illi-ilinden, boýly-boýundan getirip, bir uly toý tutdy. Hersine altyn-kümüş, bezelen halatlar, mertebeleri...
Seljuknama (dowamy -2)
Ol aýtdy: — Seniň sözüňi kabul etdim. Haktagala iman getirip, ony söýüjilerden bolandan soňra, Oguz ony aldy we söýdi. Şeýlelikde, Oguz diňe onuň bilen söhbet tutup, onuň gaşyna baryp, öňki aýallarynyň ýanyna barmaýardy. Oguzyň özi bir Taňra sygynýan, hudaýhon we doga-dilegli adam bolandan soň, kapyr atasy we doganoglanlary bilen kän bir garyşmak i...
Seljuknama (dowamy)
OGUZ KOWUMLARYNYŇ TARYHY WE HEKAÝATLARY Oguz kowumlary we ýigrimi dört sany boýy Oguzyň agtyklaryndan we onuň bilen birleşen käbir doganlarydyr doganoglanlaryndan dörediler. Olardan, (ýagny dogandyr doganoglanlaryndan) uýgur, gypjak, kaňky, garlyk we kalaç (halaç) peýda boldy. Bu olaryň danalary tarapyndan beýan edilendir. Özleri hem bu pikir bil...
Mylly Täçmyrat
Mylly Täçmyrat
(1886-1960)
Türkmen saz sungatynyñ ussatlarnyñ biri Mylly Täçmyrat,Ýaňgala obasynda 1886njy ýylda dogulýar.
Mylly aganyñ ilkinji mugallamy Kel bagşydyr.soñabaka ol meşhur Sary bagşy, Täçmämmet Suhanguly, Pürli Sary ýaly ussatlar bilen işläp,öz ussatlyk derejesini artdyrýar.
Mylly Täçmyrat1929 nji ýyldan ba...
Şükür bagşy
Şükür bagşy
(1831-1928)
Şükür bagşynyñ ady rowaýata öwrüldi.Ol saz çalyjy – dörediji ussat bolup, Türkmen sazynyñ taryhynda uly yz galdyran adam.
Onuñ Eýran Hanynyñ bagşysy bilen ýaryşyp,agasyny halas edişi dilden-dile geçip,biziñ günlerimize ýetdi.
Şükür bagşynyñ atasy Dowada aga Gökdepe etrabynyñ Hurman...
Türkmen halkyna (Muhammetguly Atabaýew)
Türkmen halkyna (Muhammetguly Atabaýew)
Şu gün bizleriñ her tüýsli uly baýramymyz we ýagşy genlerimiz bolsa, şo günden beter bir ýagşy gündür. Bizleriñ borjumyzdyr ke, ýagşy ýürek bilen doga etmek bilen biziñ, okuwsyz, aam türkmenleriñ, gözüni açmak pikiri bilen biziñ dilimizde gazet çykargan adamlarga. Olarga biz, türkmenler, üýşüp...
Türkmenleriñ daşa ýazylan taryhy
Türkmeniñ daşa ýazylan taryhy
Göktürkmenleriň hat-ýazuw medeniýeti barada söhbet
Asyl hünäri taryhçy bolan adamlar şindi kagyz ýüze çykmanka dürli taryhy ýazgylaryň deriniň, agaç gabygynyň, ýapragynyň, ýasyja tagtajyklaryň, toýun gap-gaçlaryň, iki-ýeke daş bölekleriniň we dag gaýalarynyň ýüzüne ýazylan...
Garrygala etrabynda ýaşaýan hyrkaly hojalaryñ şejeresi
Garrygala etrabynda ”ýaşaýan” hyrkaly hojalaryň şejeresi (nesil daragty)
I. Ýagşymuhammet II. Hajymuhammet III.Ýolmuhammet IV. Hajygeldi V. Haknazar (Aýaly-Beýşi) : çagalary: I. Meret - (aýaly Atow)–çagalary: -I. Nurnepes (Nury(aýaly-Ene) Çagalary:- –1. Sapar (Aýaly- Garaş) –çagalary:- Aýyt(aýaly-Ene) Çagalary:- Sapar (aýaly-Bägül);...
Han Ýomudskiý (Allaýar Çüriýew)
Han Ýomudskiý
Türkmen halkynyň agzybirligi, asudalygy we garaşsyzlygy, abadanlygy ugrunda göreşen adamlary biz hiç haçan ýatdan çykarmaly däldiris. Emma, gynansak-da, köp wagtlap, şol adamlar ýatdan çykaryldy. Eger ýatdan çykarylmadygam bolsa, ýatlanylanda-da ýüzleýräk gürrüň etdik. Şol adamlaryň birem Han Ýomutskidir. Bu ada...
Agla gözlerim gan agla
"Agla, gözlerim gan agla..."
– Bir gün öýümize Abdylla Myradow bilen Saýlaw Myradow ikisi myhmançylyga geldi. Ýetmiş ýaşy arka atan kakam Begmyrat Gylyçmergen oglunyň gürrüňi olar bilen alşyp gitdi. Şonda ol edebiýatçy ýigitlere nohurlylaryň taryhy barada gyzykly gürrüň berdi. Olar hoşlaşyp turjak bolanlarynda kakama ýüzlenip: «Begmy...
Nohur wakasy
Nohur wakasy
Bu ýazgyda köp asyrdan hem aňyrdaky pajygaly wakalar dogrusynda söhbet açylýar. Elbetde, o wakalar dogrusynda biziň elimizde dokumental arhiw materiallary ýok. Şeýle-de bolsa gadymy Nohur obasynyň adamlary o wakalar hakyndaky ýatlamalary arkama-arka ýetiripdirler. Halkyň hakydasy dagyň düýbünden şildiräp akyp ýatan bir...
Goçmyrat Ahun
Goçmyrat Ahun
Işan-molla diýilse... Uzak ýyllaryñ dowamynda yslam dinine könäniñ zyýanly galyndysy hökmünde garalyp gelindi. Onuñ görnükli wekilleriniñ atlarynyñ gapdalyna göwnümize gelen paýyş sözleri ýazmakdan gaýtmadyk. Halky garañkylykda saklanlar we her hili aldawçylykly ýollar bilen garyp pukaralara ezýet baryny görkez...