Massachuset tehnologik institutynyn injenerleri elektrik togunyn ishlap chykarmagyn taze gornushini oylap tapdylar.Olar uglerodly nanotrubka esasly bolejik, "elektrona ach" bolan organiki erdijide tok onduriji doretdiler.Eksperimentdaki doredilen napryaźeniye, spirtin bashda okislenmegine we reaksiya itergi bermegine yeterlik boldy.Makalany Amerikan barlagchylary, Nature Comunications žurnalynda shol eksperimentin gorkezilishini hem de gechish tehnologiyasyny jikme jik yazyp chap etdiler. Shol achyshyn awtorlygynda Massachuset tehnologiki (M.T.I) institutynyn , fizika we himiya uglerod birleshmeleri pudagynda ishleyan yokary derejeli hunarmenlerdir. Ol alymlar komandasynda gatnashanlaryn biri hem, 2010-njy yylda uglerod nanotrubkalaryndaky termoenergetik tolkunlaryny achan-Maykl Strano'dyr (Michael Strano). Hut shol achysh yene kop zatlary wada beryan grafen esasly materialdan yene de kop zatlary gozleg gechirmegin gerekdigini barlagchylaryn ishlerine uly itergi berdi.

Amerikan alymlary, bu taze eksperiment'de uglerod nanoturbajygyndan mikroskopiki bolejikleri (250×250 mikrometr) doretmegi bashardylar. Sholaryn birinin yarysyny teflona menzesh material bilen ortduler, beylekisini "yalanach" galdyrdylar. Hachanda, shol bolejikleri gabyn duybunde tekiz gat edip yerleshdirip we ichine organiki erdiji(asetonitril) guylanda, olar tok ondurip bashladylar.
Alymlaryn chaklamalary dogry bolup chykdy. Asetonitril nanoturbajygyn goragsyz galan ustuni ortmek bilen, uglerodyn atomyndaky elektronlaryn bir bolegini "ozune chekyar". Shona gora'de sistema dynchlyk yagdaya gechmane dyrjashyar, we grafenin strukturasyndaky bosh duran yerlere elektronlaryn hereketleri bashlanyar. Netijede, ulanyp boljak elektrik meydan emele gelyar. Eksperimentde, hazirki "nanogeneratoryn" bu gornushi, bir mikrobolejigi 0.7 wolt tok ondurmegi bashardy.
naked-sciense.ru saytyndan, terjime eden Zumerchi.