Balaguş — elguşuň çagasy.

Çebşek — towşanyň çagasy.

Etene — garlawajyň, bürgüdiň, gumrynyň çagalary — ýumurtgadan çykan wagty ýeleksiz bolýanlar.

Gijen — pişigiň çagasy.

Goduk — gulanyň çagasy. Bu at «Gulan başyna gaý düşse, godugyna garamaz » diýen nakylda hem saklanyp galypdyr.

Göle — sygryň, sugunyň çagasy. Bu sözüň dilimiziň şiwelerinde tana, öjek, höjek kimin aýdylyşyna hem duş gelinýär.

Guzy — goýnuň çagasy.

Güjük — itiň çagasy.

Itbalyk — gurbaganyň çagasy.

Jüýje — towugyň, käkiligiň, ördegiň çagalary — ýumurtgadan çykan wagty ýelekli bolýanlar.

Köşek — düýäniň çagasy. Köne türkmen dilinde köşek sözüne derek «bota » sözi hem ulanylypdyr. Bu söz «Düýe garrasa botasyna eýerer » nakylynda saklanyp galypdyr. «Düýe botlapdyr » aňlatmasy hem bota — köşek sözündendir.

Kürre — eşegiň çagasy.

Merdek — aýynyň çagasy.

Owlak — geçiniň, keýigiň çagasy.

Şirbeçe — ýolbarsyň çagasy. Magtymguly Pyragy «Aý-günüňiz batmaga » atly şygrynda: «Şir beçesi togsan tilkä atdyrmaz » diýýär.

Taý — ýylkynyň çagasy. Köne türkmen dilinde bu sözüň «gulun » nusgasy hem duşýar. Şol sebäpli hem «baýtal gulunlady » diýilýär.

Tokar — keýigiň çagasy.

Toýçy — tomzagyň çagasy.

Tula — şagalyň çagasy.

Üzit — möjegiň çagasy. Alypýolup barýan çagalara «üzit ýaly » diýilmesi bardyr. Gadymy türkmen dilinde möjegiň çagasyna «mamrah » diýlişi-de duş gelýär.

Ýylançyr — ýylanyň çagasy.

Ýylpyz — tilkiniň çagasy.

Ýöne bir zadyň deşiginden düşüp, oýnap duran şöhlä hem ýylpyz diýilýändigini aýtmak gerek. Hereketinde uçup-gonup duran adama «ýylpyz ýaly » diýilmesi hem bardyr. Eýsem, şular bolanymyka?! Pyşdylyň, kirpiniň, balygyň… çagalarynyň atlary ýokmuka?! Belki bolandyr, soňam unudylandyr ýa-da biz bilýän däldiris. Il diýeniň düýpsüz hazyna, mümkin biziň bilmediklerimizi okyjylaryň arasynda bilýänler bardyr.

Çeşme: ylymly.com

Edebiýat, Spesnazka tarapyndan 3 years ago
Teswir ýazmak üçin Içeri gir