Bilermenler haýsy multfilmi ilkinji hasaplamalydygy barada belli bir pikire gelenokler. Bu hukuk üçin azyndan üç multfilm göreşip biler: “Şadyýan ýüzjagazyň degişmesi”, “Arwahly myhmanhana” we “Fantasmago­riýa”. Ýöne biz Jeýms Stýuart Blek­tony we Emil Koly suratly filmleri il­kinji döredenler hasaplap bileris. Ýöne welin, barybir “Fantasmago­riýa” ilkinji multfilm hasaplanýar. Käbir hünärmenler 1900-nji ýyla çenli Jeýms Stýuart Blektonyň “Janly we jadyly suratlary” döre­denligine ynanýarlar. Ol grafika sungatyny we kino tehnikasyny utgaşdyryp, multiplikasiýanyň joş­ gunly gurşawyny emele getirip­dir. 1906-njy ýylda Blekton “Şadyýan ýüzjagazyň degişmesi”, 1907-nji ýylda bolsa, “Arwahly myhmanha­ nada” filmini döredipdir. Iň soň­kusyny tomaşaçylar has şowhunly garşylapdyrlar. Ol ýerde jansyz närseleriň “Direliş” tilsimaty aýratyn täsirli berlipdir. Emma welin, Blektonyň ähli mul­tikleri biziň nukdaýnazarymyza görä, doly bahaly we talaba laýyk bolmandyr. Olar diňe “Fantasma­ goriýada” ulanyp boljak mümkin­çilikleri görkezipdirler. Köpsanly bilermenler şol döwrüň ähli tilsi­matyny we usulyny özünde jem­län hut şu multfilmleri dünýäde il­kinji hasaplaýarlar. “Fantasmagoriýa” multfilmini fransuz suratkeşi we karikatu­raçysy Emil Kol çekipdir. Ol multfilmi 1908-nji ýylyň 17-nji aw­gustynda jemagata görkezipdir. Multigi ak kagyza garaňky zolak arkaly geçiripdir, soňra olary ne­gatiwde çap edip, oňa effekt be­ripdir. 1,5 minutlyk lentany döret­mek üçin 700-den gowrak surat çekilipdir.

Çeşme - wikipedia.org
Google Translate arkaly terjime edip taýýarlan - Perhat Sabirovv