Salam gadyrly agzalar. Leonardoo diýen agza öýlenmek barada köp soraglar berýädi. Menem internetden şol mesele hakda maglumat tapdymda şony şu ýere kopiýalap goýaýjak. Belki gerekli agzalara peýdasy degsind-ä. Aslynda hemmämiziň bilmeli meselämiz
Öýlenmek (Leonardoo agza jogap)
-
mirasymyz
12 years ago
- Öýlenmek – ynsan tebigatynyň zerurlygy bolup, şahsyýetiň duýgy we düşünjeleriniň, jynsy arzuw-islegleriniň tertipleşdirilmegidir. Öýlenmegiň asyl maksady Allahy we Onuň Resulyny razy etjek nesilleri ýetişdirmekdir. Pygamberimiz bir hadysynda: «Öýleniň, köpeliň! Çünki, men kyýamat gününde ymmatymyň köplügi bilen buýsanaryn», (Ajluni «Keşful-Hafa»; Abdurrezzak «Musannef») diýipdir. Ýagny, sepil, keýpi-sapanyň guly, maňlaýy seždesiz, wyždany bozuk nesile Resuly Ekremiň buýsanmajagy aýandyr. Serwerimiziň köpelmegini arzuw eden nesli: dini, ahlagy arassa, milletine, maşgalasyna wepaly, Allahy we Onuň Resulyny razy etjek nesildir. Bu maksady özünde jemlemän gurlan maşgala niýetsiz amallar ýaly netijesiz we bereketsizdir. Şonuň üçin öýlenjekler birek-biregiň daş owadanlygyna, baýlygyna we jemgyýetdäki tutýan derejesine görä däl-de, ruhy gözelligine, namys we ahlak düşünjesine seredip maşgala gurmalydyr. Kurany Kerimde bu barada şeýle aýdylýar:
«Araňyzdaky öýlenmedikleri we durmuşa çykmadyklary we salyh gul-gyrnaklary öýeriň. Eger olar garyp bolsa, Allah lutfy-keremi bilen olary mätäçlikden halas eder. Çünki Allahyň lutfy-keremi giňdir. Ol her bir zady bilýändir», (Nur, 32).
-
mirasymyz
12 years ago
- Maşgala gurýanlar maşgalaly bolmagyň ullakan borçdugyny unutmaly däldir. Maşgalabaşy bolmaly ýigit geljekde maşgalasyny eklemäge, goramaga, çagalaryna terbiýe bermäge borçludyr. Gyz bolsa bir öýüň keşigini çekmäge, adamsyna söýget bolmaga, sagdyn nesil ýetişdirmäge taýyn bolmalydyr. Bularyň şu zatlary etmäge ýeterlik akyly, sowady, gaýraty bolmalydyr. Iň esasy zat hem boýnuna düşen borjy maşgalanyň, ene-atanyň, jemgyýetiň hatyrasyna, şeýle hem hut öz mertebäň üçin birkemsiz ödemelidir. Borjuny berjaý edip bilmeýän adamda mertebe bolmaz. Mertebesizlik binamyslyga elter.
Haka sygynyp, mantyk we düşünjäni esas edinip, ilkinji kerpiji goýlan maşgala şeýle bir mübärek öýdür, ol ömürboýy mekdep ýaly işlär we ýetişdiren nesilleri bilen halkynyň edepliliginiň we dowamlylygynyň girewidir. Oýlanyp-ölçenilmän gurlan maşgala yzynda gözi ýaşly eneleri, maşgala mährinden mahrum ýalňyz köňülleri galdyrar.
-
mirasymyz
12 years ago
- Öýlenmegiň şahsyýete peýdasy bir bolsa, millete has köpdür. Şeýle hem oýlanylman gurlan maşgala hem-de asla öýlenmezlik we durmuşa çykmazlyk, gyzlary sepil, ýaş ýigitleri ryswa eder. Netijede, halk geljegini ýitirer.
Fykyh alymlary maşgala gurmagy birnäçe görnüşlere bölüpdirler.
a) Farz bolan öýlenmek
Zyna etmek we haram iş etmek howpy bolanyň maşgala eklemäge ýagdaýy bar bolsa, öýlenmegi farzdyr.
b) Wajyp bolan öýlenmek
Haram iş etmek howpy bolman, diňe beýle işi ederin öýdüp gorkan kişiniň maşgala eklemäge güýji ýetýän bolsa öýlenmegi wajypdyr.
ç) Sünnet bolan öýlenmek
Hiç hili howp bolmasa-da öýlenmek islegi bolan biriniň durmuş gurmagy sünnetdir.
d) Haram bolan öýlenmek
Öýlenende haram ýollar bilen maşgala eklejek we ýanýoldaşyna zulum etjek adamyň durmuş gurmagy haram saýylypdyr.
e) Mekruh bolan öýlenmek
Haram ýollar bilen maşgala eklemek we ýanýoldaşyna zulum etmek endişesi bolan adama öýlenmek mekruhdyr.
ä) Mubah bolan öýlenmek
Halal gazanýan, zyna eder gümany bolmadyk, mehir (galyň) bermäge we maşgalasyny eklemäge güýji ýetýän biriniň öýlenmegi mubahdyr. Bu ýagdaýdaky adam öýlenip hem biler, öýlenmän hem biler.
-
sukomoto
12 years ago
- bäää, sag bol, gaty gowy ýazylypydyr.
ýöne bir sorag bar, şol ýazylanlar (öýlenmegiň parz, wayp, mekruh, mübah...) görnüşleri nirde kesgitlendi ýa-da olary kim kesgitledi?
-
mirasymyz
12 years ago
- Sukumoto! Alymlaryn jemlenishmegi, belli bir pikire gelmegi bilen shu toparlara bolyaler. Elbetde Kuran ayatyna, hadysa, ijmagy-ymmata ya-da kyyaslamak bilen bolyandirler.
-
handsome1
12 years ago
- awtor! Minnetdar!
-
Oguzogly
12 years ago
- yetirenine sag bol minntdar
mirasymyz 12 years ago- Bir milletiň we jemgyýetiň sagdynlygy we kämilligi maşgala bilen berk baglanyşyklydyr. Maşgala mukaddes ojakdyr.
Başlangyjynda sagdyn esaslarda gurlan, maddy we ruhy sagadatda ýaşaýan maşgala millet üçin berk esasy we fazyletli şahslary ýetişdirýän mübärek mekdepdir. Öýlerini mekdep ýaly feýzli we bereketli, mekdeplerini hem öýleri ýaly mähirli, muhabbetli ýagdaýa getirip bilen millet geljek nesliň parahat we bagtyýar ýaşaýşyny kepillendirýär.
Milleti we maşgalany şahslar düzýär. Maşgala kiçi, millet bolsa uly maşgaladyr. Şonuň üçin maşgalalar ýagşy bolsa, millet ýagşy, maşgalalar erbet bolsa, millet hem erbetdir.
Kurany Kerimde maşgala gatnaşyklary ahlak, hukuk we ižtimagy taýdan giňden düşündirilýär. Ynsan onda bellenen düzgünlere görä ýaşasa, parahat, bagtyýar ömür sürer.
Pygamberimiz hem maşgala durmuşy bilen
baglanyşykly meseleleri sahabalaryna düşündiripdir we öz ýaşaýşy bilen nusga bolupdyr.