Adyn­dan bel­li bol­şy ýa­ly, on­da Ber­di­my­rat at­ly oba ýi­gi­di­niň yk­ba­ly yzar­lan­ýar. Ber­di­my­rat du­tar­da saz ça­lyp, aý­dym aý­dyp mä­re­ke so­wup ýö­ren ýi­git. Ol oba­da­şy Ma­ral at­ly gy­za aşyk bo­lup, onuň bi­len pyn­han syr alyş­ýar. Bir gün Ber­di­my­ra­dy baş­ga oba­dan bir baý to­ýu­na ça­gyr­ýar. Ol toý­da aý­dym aý­dyp, mä­re­kä he­zil ber­ýär. Toý so­wu­lan­soň, ol bu gün­ki ge­len gel­niň öz Ma­ra­ly­dy­gy­ny bil­ýär. Ony ba­ýyň og­ly Ato­wa alyp be­rip­dir­ler. Ine, şol Ato­wyň keş­bi, me­ge­rem, äh­li ki­no muş­da­gy­nyň hä­zi­rem ýa­dyn­da bol­sa ge­rek. Şol keş­bi jan­lan­dy­ran Türk­me­nis­ta­nyň halk ar­tis­ti Oraz­dur­dy Ho­ja­ýew­di ORAZDURDY HOJAÝEW 1935-nji ýyl­da Ma­ry we­la­ýa­ty­nyň Türk­men­ga­la et­ra­by­nyň Ke­mi­ne oba­syn­da dün­ýä in­ýär. Ol il­ki oba­la­ryn­da­ky ýe­di­ýyl­lyk mek­de­bi ta­mam­lap, Baý­ra­ma­ly şä­he­rin­dä­ki 6-njy or­ta mek­de­be oku­wa ýer­leş­ýär. Oraz­dur­dy bu ýer­de go­wy ýo­la goý­lan dra­ma gur­na­gy­na gat­nap baş­la­ýar. Ol gur­nak­da go­ýul­ýan sah­na­lar­da ki­çi­rä­jik keşp­le­ri ýe­ri­ne ýe­ti­rip ug­ra­ýar. Dra­ma gur­na­gyn­da Oraz­dur­da “Keý­mir kör­de” nö­ke­riň keş­bi­ni, “Ýal­ta we zarp­çy” at­ly oýun­da-da, baş keşp bo­lan zarp­çy­nyň keş­bi­ni jan­lan­dyr­mak mi­ýes­ser ed­ýär. Oku­wuň da­şyn­dan Oraz­dur­dy Ma­ry­nyň saz­çy­lyk mek­de­bin­de-de az wagt­lyk bi­lim alyp, ol ýer­de pia­ni­no we du­tar çal­ma­gy öw­ren­ýär. 1948-nji ýy­lyň ýer­tit­re­me­sin­den soň, Aş­ga­ba­dyň Mol­la­ne­pes adyn­da­ky te­at­ry Ma­ry­nyň Ke­mi­nä­niň ady­ny gö­ter­ýän te­at­ry­na gö­çü­ril­ýär. Ke­mi­ne te­at­ry­nyň kol­lek­ti­wi bol­sa, Baý­ra­ma­ly şä­her Me­de­ni­ýet öýü­ne el­til­ýär. Şol wagt­ky Ke­mi­ne te­at­ry­nyň ar­tist­le­ri Türk­me­nis­ta­nyň halk ar­tist­le­ri bel­li ki­no re­žiss­ýor Me­ret Ata­ha­no­wyň ini­si Ser­dar Ata­ha­now, soň­ra ýa­zy­jy­lyk işi­ne baş go­şan Gur­ban­gy­lyç Hy­dy­row da­gy Oraz­dur­dy­nyň oka­ýan 6-njy mek­de­bi­niň dra­ma gur­na­gy­na ýa­kyn­dan ýar­dam ber­ýär. Or­ta mek­de­bi ta­mam­lan Oraz­dur­dy paý­tag­ta ge­lip, Mol­la­ne­pes adyn­da­ky aka­de­miki drama te­at­ry­na ýer­le­şip, ol bu ýer­de bir ýyl iş­le­ýär. Ol teatr­da ta­ny­mal sah­na us­sat­la­ry Türk­me­nis­ta­nyň halk ar­tist­le­ri Aman Gul­mäm­me­dow, Ba­zar Ama­now, Sa­byr Ata­ýe­wa, Ata Dur­dy­ýew, Mu­ham­met Çer­ke­zow, Su­raý we So­na My­ra­do­wa­lar­dan tä­lim al­ýar. Bir ýyl­dan soň ol uly bäs­le­şi­ge gat­na­şyp, Daş­ken­diň Ost­ro­ws­kiý adyn­da­ky te­at­ral çe­per­çi­lik ins­ti­tu­ty­na oku­wa gir­ýär. Ol bu ýo­ka­ry okuw ja­ýyn­da bel­li sun­gat iş­gär­le­ri bo­lup ýe­ti­şen Ba­ba An­na­now, Ka­dyr Ra­hy­mow, Ata­baý Al­la­na­za­row, Ata Nur­mäm­me­dow da­gy bi­len akt­ýor us­sat­ly­gyn­dan bi­lim al­ýar. 1959-njy ýyl­da Oraz­dur­dy Ho­ja­ýew ýo­ka­ry oku­w mekdebini ta­mam­la­ýar we Le­ba­byň Se­ýit­na­zar Seý­di adyn­da­ky saz­ly dra­ma te­at­ry­na işe ýer­leş­ýär. Ýaş hü­när­men bu te­at­ryň sah­na­syn­da il­kin­ji ge­zek A. Gow­şu­do­wyň “Ju­ma” at­ly ta­ry­hy dra­ma­sy­nyň gah­ry­ma­ny Ga­ra­nyň keş­bi­ni jan­lan­dyr­ýar. Dra­ma­turg­lar O. Myş­şy­ýew bi­len G. Ba­ty­ro­wyň pýesa­sy esa­syn­da “Bi­rin­ji har­man” at­ly spek­takl­da Oraz­dur­da Ahu­nyň keş­bi yna­nyl­ýar. Şon­dan soň Oraz­dur­dy­nyň özi bu te­at­ryň sah­na­syn­da ins­ti­tut­da oka­ýar­ka dip­lom işi üçin sah­na­laş­dy­ry­lan “Ba­ba lak­gy” at­ly spek­tak­la re­žiss­ýor­lyk edip, to­ma­şa ja­ýy­nyň re­per­tua­ry­ny has-da baý­laş­dyr­ýar. Ara bi­raz sa­lym sa­lyp, ol Aş­ga­ba­da gel­ýär. Gö­zel paý­tag­ty­myz­da türk­men te­le­wi­de­ni­ýe­sin­de re­žiss­ýor­lyk edip baş­la­ýar. Ol iş­län döw­rün­de te­les­pek­takl­la­ryň bir­nä­çe­si­ni ma­wy ek­ra­na çy­kar­ýar. Olar­dan S. Kaý­to­wyň “Ene ýü­re­gi”, A. Mö­mü­no­wyň “Hö­küm güý­jün­de gal­ýar”, B. Gor­do­nyň “Bir kä­se ga­ra ko­fe”, Ý. Mäm­me­di­ýe­wiň he­mem özü­niň aw­tor­lyk et­me­gin­de “Ter gül­ler hak­da bal­la­da”, E.L. Woý­ni­çiň “Gö­ge­ýin”, Ah­met han Abu Bek­riň “Gar adam” at­ly te­leo­ýun­la­ry­ny to­ma­şa­çy­la­ryň dyk­ga­ty­na ýe­tir­ýär. Oraz­dur­dy Ho­ja­ýew bu te­les­pek­takl­lar­da Türk­me­nis­ta­nyň halk ar­tist­le­ri Fah­ri­ýa Aly­ýe­wa, Täç­bi­bi Ga­fu­ro­wa, Mu­ham­met Çer­ke­zow, Gur­ban­na­zar Atak­ga­ýew, An­na­my­rat Ber­di­ýew, Al­ty Ga­ra­ýew, Se­ýit Sa­ry­ýew, Ýe­li­za­we­ta Ga­ra­ýe­wa, Nur­mu­ham­met Keş­şi­kow, Ogul­je­ren Işan­gu­ly­ýe­wa da­gy bi­len bi­le iş­leş­ýär. Oraz­dur­dy aga hor­mat­ly dynç alyş­da­dy­gy­na ga­ra­maz­dan, on iki ýyl bä­ri Türk­me­nis­ta­nyň te­le­wi­de­ni­ýe, ra­dio­gep­le­şik­ler we ki­ne­ma­tog­ra­fi­ýa ba­ra­da­ky döw­let ko­mi­te­ti­niň, “Ýaş­lyk” te­le­ra­dio­ýaý­ly­my­nyň dubl­ýaž bö­lü­min­de ter­ji­me­çi bo­lup iş­le­ýär. Onuň hä­zir­ki gü­ne çen­li ter­ji­me eden çe­per we do­ku­men­tal hem-de mult­film­le­ri­niň sa­ny 300-den geç­ýär. Ýe­ri ge­len­de Oraz­dur­dy aga­nyň di­ňe bir “Keç­pe­lek” fil­min­de däl, eý­sem, W. Ar­han­gels­ki­niň “Şeý­le-de bol­ýar” at­ly fil­min­de yl­my iş­gär Tö­rä­ýe­wiň keş­bi­ni jan­lan­dy­ryp, Ýew­ge­niý Mor­gu­now, Ge­or­giý Wis­sin, Alek­seý Smir­now, Sa­we­liý Kra­mo­row ýa­ly bel­li-bel­li sun­gat us­sat­la­ry bi­len egin-eg­ne be­rip, keşp dö­ret­me­gi to­ma­şa­çy­lar­da az gy­zyk­lan­ma dö­ret­me­di. Şo­nuň ýa­ly-da “Aýal ata çy­kan­da” fil­min­de söw­da­gä­riň, “Agyr ýük” ek­ran ese­rin­de fer­ma mü­di­ri­niň, “Ýan­ýan ara­ba­nyň ýo­ly” ki­no­syn­da at­ly­la­ryň baş­tu­ta­ny­nyň keşp­le­rin­de, şol san­da, “Naý­za” at­ly sa­ti­ri­ki ki­no žur­na­ly­nyň en­çe­me­sin­de us­sat­lar­ça çy­kyş edip, özü­ni ta­ny­mal ki­noakt­ýo­ry hök­mün­de-de ta­nad­ýar.Us­sat akt­ýor hem re­žiss­ýor Oraz­dur­dy Ho­ja­ýe­we me­de­ni­ýet­de we sun­gat­da bi­ti­ren uly hyz­mat­la­ry üçin 1991-nji ýyl­da “Türk­me­nis­ta­nyň at ga­za­nan me­de­ni­ýet iş­gä­ri”, 2010-njy ýyl­da-da “Türk­me­nis­ta­nyň halk ar­tis­ti” di­ýen hor­mat­ly at­lar da­kyl­ýar. Bu gün­ki gün Ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň bag­ty­ýar­lyk döw­rün­de ha­ly­pa akt­ýor hem re­žis- s­ýor Oraz­dur­dy Ho­ja­ýe­wiň bagt­ly maş­ga­la­sy bar. Onuň dört gy­zy, bir og­ly bo­lup, olar­dan 14 ag­ty­gy, 7 çow­lu­gy bar. Og­ly Döw­let “Ata kes­bi og­la ha­lal” di­ýen pä­hi­me eýe­rip, Oraz­dur­dy aga­nyň kä­ri­ni ýö­red­ýär. Oraz­dur­dy Ho­ja­ýe­w bilen söhbetdeşligi geçiren: Ak­my­rat Ho­ja­ber­di­ýew, Türk­me­nis­ta­nyň ki­ne­ma­tog­ra­fi­ýa­çy­lar bir­le­şi­gi­niň ag­za­sy!