SEBÄTUL EJAIZIN /ALLAÝAR SOPY/


Orta Asyrlar Mawerannahr ülkesinde ýaşap geçen Sopy Allaýaryň (1644-1721) ''Sebatul Ejaiz'' atly eserini siziň dykgatyňyza ýetirýäris...






Bismillähi rahmanir rahim

Sena lil halyka gabrau efläk,
Ýaratdy katradan göwheri päk.

Semawat öýüni tutdy magallak
Jahana hökmüni görsetdi mutlak.

Kylyp gabra mydaryn zumme hut,
Beni Adamga andan kasam eder kuwt

Pedid etdi jahan içre fewasyl,
Kylar her pasyly türlük nyşan hasyl.

Ajap sungu ajap ehkämi takdyr,
Kylar bir karysdan älem gözün seýir.

Erada kylsa ol haýýi towana,
Kylar bir lahzada bilmezni dana.

Safy topragyn etgeç jan bile jisim
Niçik kim eýledi dana i her isim.

Halas etse birewni rabbi efläk
Kalar dag astyda ondan çykar päk.

Niçik kim tutdy tupan deştu dagy
We läkin bolmadt howly Nuh aýagy

Halylalla üçin ýandyrdylar nar,
Gadam goýmaý o şol ot boldy gülzar.

Gazap ýeli adylarny kyldy nabud,
Idi ol ýel nisim tabyg hud.

Balyk garnynda bir sahyp keramat
Çil olturdy we çykdy salamat.

Eger emir etse kimni parykyl park
Eýlär bir lahzada garb üstünde şark.

Niçik kim dostuny soltan kunin
Ýetirdi sagatda kaby köwsin.

Eger her kimge berse uzzu ämädad
Geler hyzmatyga jynu adamzat.

Süleýman kim ögürdi ynsy jyndan
Onuñ permany erdi bir neginden.

Azyz kudrat namlyg eýledi paş
We ger ne kadary erdi bir derem taş.

Kelim elgindäki kutlug asaýy,
Gähi köprük idi ki ajdahaýy.

Azyz kudrat namlyg erdi eý dost
We ger ne erdi bir kad çöp bi post

Eger emir eýlese kunin bir paý
Bolar bir peste ne puçagyna jaý.

Diýdiler hazreti ruhul eminni
Ganat ýazsa tutar ruýy zeminni

Onuñ dek Jebraýyl sedre i perwaz,
Muhammed ýeñide aýtar idi raz.

Eger kylsa birewni haklygyn paş
Şahadat bergusy kähwärede ýaş.

Azyz etse kaýu kulny o şol şah,
Egerçe astyga tüşse tapar çah.

Süleýman hyzmatyda kyldy perwaz
Hasabyn bilmegen şahyn we şahbaz.

Belli bir per hüd-hüd idi päk,
Diýdi soltanyga ary we lebbik.

Meded kylsa Hudaý älem aram
Jib etse yşarat aýrulyr aýy.

Kişiniñ rusazyn ger kylmasa kem,
Ýeter her ýerde mähnet kylmasa hem.

Kelimen çäresin kylmas üçin zerd,
Çykardy lahzada Nil astydan gerd.

Niçik kim hazraty Salyh üçin paş,
Bälalyg düýe dogdy hökmiden daş.

Ýiberdi Merýeme ruzy melekden,
Mesih madaýa tüşdi pelekden.

Ezelde her kişini eýlese sagd,
Halyl ogly dek etse sadyk ulu Ad.

Eger zebh etseler kaýtarmagaý kaş, 
Görünmeýe baş onuñ aldyda barmyş.

Kim berse jahalat hamrydan jam,
Behişt aldyga gelse basmagaý kelam.

Ýeter rahmet suwy gök köw käbine
Ýetişmes katra i gümrah lebine.

Görüñ bu Talyb bile bu Lehebni,
Ulug derýa lebide höşk lebni.

Egerçe ot bile suwda bolar park,
Çykardy suw mekandan niçik bark

Eger çendiki şemyg otdan bolar jemg,
Kara suwdan kylar göz nurydek şemg.

Kaýu bir kudratyn kylmak gerek ýad
Erur kasyr akyl adamzad.

RESUL SALLALLAHY ALEÝHI WESELLEM NAATLARY BEÝANYNDA

Drud bagydu hadiýýi dinga
Resul rahmeti lil äleminge

Hudanyñ dosty muhtaryl kuraýş
Mydam ymmat üçin talh erdi aýyş.

Imes möwjud anyñdek göwheri päk,
Delil oldurki geýdi täji löwlek.

O şol şahynşah ki şemyg dyndyr
Onuñ perwanasy ruh alemindir.

Diýdi: ''Magbud onyñ adyn Muhammed 
Mukamatyga hergiz ýitmedi hed.

Tüşürmeý ýer ýüzüge saýasyny
Ýetirdi arş öýige paýasyny.

Kadam basgan menzili erdi bir ata
Sahaba bäz erdi başyda çeta.

Jümle nygmat matluby kunin
Kemalydan mesi kabu köwsin

Şerafat mundan ötmez sünneti parz
Ýörüse ta hruj dabetil arz.

Hemme dinden bolupdyr dini bela,
Güwähi hezret Wajyb tagala.

Onuñ öwsafynyñ ýok intihasy
Nagu ýetmes dise waspyn hudasy.

Hudanyñ rahmeti bolsun dema dem
Onuñ öwladyga ashabyga hem.

SEBEBI TALYF BEÝANYNDADYR

Ýazyldy garşy tli bire mektub
Akydet we parug karb mahbub

Ony kim gördiler türki ýaranlar
Didiler eger doga kylsa erenler

Bitilse türki tili birle akyda
Köňüller bolsa ondan armida.

Tamalyk kaldylar çün bir niçe ýar,
Galam dartaý Huda bolsun mededkär.

We läkin eýläýin sözlerni ejmal,
Maňa ýokdur mefsul kylgany hal.

Men biçäre çünki amydur men,
Griftar melamat damidir men.

Eger çendiki bolsam magny ýok post,
Yşarat kyldylar çün bir niçe dost.

Olaryň sözlerin bozmaý men zar,
Sewadatym niçe menzuma naçar.

Akyda sözlerni kyldym esbat
Oňa goýdum sabytyl yhbaryn at.

Özümdek hastalar bolgoýmy diýip şad
Nysabyhdan hem andek eýledim ýad.

Nesihat diňlemez dilsahty mahbub,
Gögermez taşka ýagmyr ýagsa hem köp.

ASYL BENDELIK BEÝANY

Nedir gulluk onuň muştagy bolmak,
Öziden pany hakka baky bolmak.

Tanamak Taňryny tanamak Howadan,
Keýin turmak faali narwadan.

Boýun synmak egilmek kul dimişide,
Kazaga razy bolmak barça işde.

Ýakyn bilmegen şeýtan elidir
Eger müň ýyl amal diýip kylsa ýeldir.

Umyt etmek o şol gudratly şadan,
Ýanardan hauf edip ýanmak günäden.

Uýalma magrypedni örgenirden,
Tener janyň bolar galsaň tenwiden.

Uýalmasdyr talap emrini alan,
Galur ýagşy uýalmakdan uýalgan.

MAGRYPED ALLANYŇ BEÝANY

Hudawendeki birdir bişek berip
Rowa ýokdur oňa ortag bile aýyb.

Onuň permanydan hiç kim gutylmaz,
Towanadyr hemişe özge bolmaz.

Erur ol barça Älemiň Hudasy,
Onuň ýokdur ibtidasy intihasy.

Erur häzir hemişe ýok mekany,
Oňa kylgan imes sybkat zamany.

Özi bişübhedir hem binemuna,
Rowa ermes oňa çun we çeguna.

Köňlide geçse gözge tuşse her şeý,
Eger ondan mnezzeh Halyk hiýýi.

Odyr Häkim ki häkimin özge etmes,
Onuň zatyga hiç kimiň akly ýetmes.

Perişteler nebiler ýetmediler,
Boýun syndylar we pikir etmediler.

Weli pikir et Hudanyň kudratyga,
Ajaýyb işlerige, sungatyga.

ALLATAGALANYŇ SEKIZ SYPATYNYŇ BEÝANY

Subuty onuň sekiz sypaty,
Sypaty zaty emes ne gaýry zaty.

Haýýatu alymu kudrat hem basyr semig,
Erada we kelam tekwindir eý şemyg.

Haýýat oldur tirikdir özge bolmaz,
Olar her zu nepes hergiz ol ölmez.

Özüniň zatydan haýidur o şol şah,
We läkin jisim bile jandan mnezzeh

Gerekmesdir Hudaga hiç kaýu şiý,
Ganydyr barça alymdan o şol haý.

Emes muhtaç hiç işge Hak tagala,
Ýibermegil köňülni şebu bala.

Eger munda ýiberersen köňülni,
Salar şeýtan köňlige özge ýoly.

Sypatynyň biridir ylym ýara,
Eger danaýy gaýyb u äşgäre.

Halaýykdan ulugdyr ýa kiçikdir
Bolubdyr her ne iş ýa bolgulugdyr.

Turuşdyr ýa ýörüşdir haýru şerden,
Negim degse oňa nefig we zarardan.

Köňilge tuşse kaýsy hal pişe
Emes buşida ilmydan hemişe.

Biler her kimde bolsa magrypetden
Biri kudrat erer sekiz sypatdan.

Nefslik ýa nefissiz bu du nabud,
Ne kim iki jahanda bolsa möwjud.

Zarardyr nefygdyr ýa haýru şerdir,
Ýakyn bilgil kaza birle kadyrdyr.

Halaýykny jemyg pygyl we kowly,
Imes bir zerre bi takdyr möwli.

Erada eýlegeç hullak alym,
Her işni bol didi boldy o şol dem.

Ne etse ärki bar we kudraty bar,
Kowly birle ýaratdy dime zynhar.

Tiliňni sakla mundag kowli betden,
Mnezzedir hudawendim jesetden.

Kelam hakda kim çün eýledi ýad,
Onuň bir waspydyr eý edamyzat.

Emma bildi Kuran magnysyny düz,
Köňliňni goýmagyn her kaýu ýüz.

Basyr hem semig onuň waspy bileşek,
Basyr magnasy görmek semig eşitmek.

Negim möwjud erer dünýä we dyňda,
Pelekden ýokary zira zeminde.

Eşitmek görmegi bi şübhe werib,
Erer bmrdek hemişe Zahyr we Gaýyb.

Eşitmek görmegidir gudratydan,
Gulakdan gözden ermes bilgil eý ten.

Gulak göz bendäge hajat erur bes,
Huda hiç kaýsynyn muhtaji ermes.

Tirilseň ahretde eý hyrydar,
Hudaýym görseter dostlarga didar.

Weli görmekni bi çün we çenan bil,
Jähtsiz mysalsyz bil bi mekan bil.

O şol kim bildirer, bişekligini,
Biler ol ýagşy görsetmekligini.

Bilur her adamny bolsa ysy,
Kelam ermiş sypatynyň birisi.

Kelam hadys ermesdur kadym bil,
Onuň aýtgan sözi bi kelam bi til.

Halaýyk sözleýalmas kelamu tilsiz
Huda muhtaç emes hiç birge hergiz.

Bitilse ýa okasa alsa il ýad,
Bular hadys erur eý adamzad.

Hudaýymnyň kelamyn ýagşy bil baz,
Sözüni zatyda ýok harfu awaz.

Negim mahlukta bar erse eý şah,
Hudawendim erer ondan mnezzeh.

Sypatynyň birisidir erada,
Muny bilgen kişi ýetgeý myrada.

Kadarsa bir tiken ýa tuşse bir gyl,
Eradasyz emes hiç iş ýakyn bil.

Erer mury koýar ýer üstige pa,
We ger bir zerreçe gum bolsa ça.

Bulardan ýa kiçikdir ýa ziýada,
Imesdir hiç nimerse bi erada.

Sypatynyň birin tekwin dimişler,
Hudadan halk ruzy barça işler.

Ýaratdy kim niçik sizni we bizni,
Taki halk etdi bizni pyglymyzny.

Erer çendiki goýmas erkimizge,
Beribdir yhtyýar jezai bizge.

Mynasyb iş erur ýa nä mynasyp,
Ony kylmakka bendä boldy kesp.

O şonça yhtyýar jezaidan baz,
Tapar bende jeza köp kylsa ýa az.

Negim rzky ki bolsa şeb we bala,
Ýaratypdyr ony wajyb tagala.

Haramydan weli meng etdi bizni,
Beribdir yhtyýar jezamyzny.

Huda razy emes usýanymyzga,
Rzasydyr onyň yhsanymyzga.

Kişi razy dise usýan kylarga,
Emma hökmidir käfir bolarga,

Huda zlum etmedi hiç bendelerge,
Weli düz ýolny görsetdi olarga.

O şol halk ki düz ýoldan azarlar.
Olar öz janlaryga ot ýakarlar,

Azab etse bu älam ýa o älam.
Erur bu adyl eý perzendi adam.

Nefssiz halk erer ýa zu nefsdir,
Onuň öz mülküdir hiç zlum emesdir.

Eger afu eýlese öz pazlydyr ol,
Budyr sydkyň we yhlasyn buldur ýol.

Jemagat ehli sünnet tüzgen erler,
Didiler turfe näzikdir bu ýollar.

Ulug ýolny goýun ol gunçe eý ýar,
Gadam goýma taýar ýerlerge zynhar.

IMAN BEÝANYDYR

Hudadan herne gelse rast bilgil,
Tiliň bile ýene ykrar kylgyl.

Musulmanlyg ýolyda buldyr iman,
Muny bilmes kişi taňla puşeýman.

Ýakyn bilgil ki iman bolmagaý kim,
Erir birdek ziýada bolmogoý hem.

Bu sözdür ähli sünnetni taryky,
Jedel etdi bu sözde her paryky.

Bolar emma amal zaýidu nuksan,
Tapar ýagşy amaldan ejr ynsan.

Amal eýläň we läkin aýmagaý siz,
Amaldan dahyl jennet bolar siz.

Onuň emrin diliň janyň bile al,
Amal kyl hem özini pazliga sal.

Nesip etse Behişt öz pazlydyr ol,
Amalga ötge kylmaý amal kyl.

Amal kylmakdan ähli estifada,
Didiler nury imandyr zyýada.

We ger ne bolmas iman zaid u kim,
Akyda buldur eý perzendi Adam.

Amalnyň nefgy hem iman bilendir,
Kaçan ýalňyz amal kylgan bilendir.

Naguzu billähi imansyz kişini,
Kabul etmes Hudaýyň hiç işini.

Egerçe bagşylar agmalyn etse,
Tasdyk ýer ýüzüni malyn etse.

Rýazat bile bolsa ertä we giç,
O şol kim sydky ýokdur kylgany hiç.

Bolur dowzah onuň ahyr mekany,
Gutulmaz hergiz ondan jismu jany.

Eger iman Ata kylsa kişige,
Berer ejir oňa hup kylmyşyga.

Eger çendki kibäir kylsa bahyd,
Tamuga galmaz imanlyg möwbed.

MYNAJAT

Ilähi asymyz biçäre dirmiz,
Howai nefs bile awaradyrmyz.

Gonakmyz bir gije dunýaýi hije,
Ne işler geçedir bizden bu gije.

Bu tünde tut bütin imanymyzy,
Saba kutkar bu tünden janymyzny.

Köňül sandyrygyňda bir bibahadyr,
Özüň rast eýlegil ýa keşf äbzar.

O şoldur kastyna şeýtan bedbaht,
Tüşüpdir, hah howahy bil saht.

Eger bolsaň meniň halymga hamy,
Tozar küldek adularnyň tamamy.

Eger sen saklasaň zähmet ýolydan,
Ady kül gelse ne gelgeç golydan.

Ýene imanda idi ähli tahkyk,
Hudadandyr hidaýat birle towfyk.

Hudanyň pygly ol mahluk dimesdir,
Kişi hergiz ony mahluk dimesdir.

Didiler magrypet birle we ykrar,
O şol kim bendesini pyglydan bar.

Niçik kim bendäni halk etdi möwla,
Täki mahluk erir pygly we köwli.

Erur bir magnyda iman we yslam,
Muny bilse gerek her hasu her a:m.

Ä imme kowlini berk uşla zynhar,
Jedelni nefgy ýok bolsa ne derkar.

PERIŞTELERNIŇ BEÝANY

Melaik kim ärurler ylmy gaýyp,
Hemme Hak bendesidir bi Şeki berip.

Olar paryg erur içmek imekden
Ýaman kylmak gabahat söz diýmekden.

Nisa ermes olaryň waspy erhem,
Bile şähwet ýaratdy şahy älem.

Olar Barça Hudanyň tagatyda,
Emes gapyl olar hiç sagatyda.

Egerde birisi tagat serişde,
Mukryb bagzydan bagzy perişde.

Musulmanlar okar Kuran ki hala,
Erur barça kelam hak tagala.

Täki pygamberimizden burun bil,
Hudawendim kitaplar kyldy nazil.

Iberdi her kaýu pygamberige,
Ki iman geltiribdurmiz baryga.

Barysy Hak tagalanyň kelami,
Muny bilse gerek her has u a:mi.

Kelamy waspydyr eý adamzad,
Kylyp erdim sypaty babyda ýad.

PYGAMBERLERGE IMAN GETIRMEKLIGIŇ BEÝANY DER BEÝANY IMAN BAR PYGAMBERAN

Sena u hamdy kudratlyk Hudaga,
Ki iman gelturubmiz enbiýaga.

Olarnyň owwaly kim adam erdi,
Muhammed barçasyga hatam erdi.

Barysy Taňryny söýgen guldur,
Barysy jennetu ryzwan gülidir.

Hudanyň hökmini her faalu sözge,
Beniler kylmady bir zerre özge.

Ýetişmes hiç weliler jalaryga,
Ýetişmes belki häki palaryga.

Olardyr zürýady adam häk,
Kineden enbiýanyň barçasy päk.

Olardan bagzy işni kyldylar nakyl,
Kylar tä wilini nagman ba akyl.

Ol iş kasdy emesdir enbiýadan,
Olarga nefgy şpadur hatadan

Olar kasd bile hergiz kylmadylar
Buýurgan emriden aýrylmadylar.

Bary derýaýy rehmetde idi gark,
Resul bile nebide boldy bir park.

Barysy Taňrydan tapdy hatap ol,
Nebige şert emes emma kitap ol.

Resulyga erur şert eý negu nam,
Weli boldy baryga wehi we ylham.

Nebidir her resul aňlagujy bol,
We läkin her Nebi ermes Resul ol.

Bu sözdür mezheb sünnet jemagat,
Olar herne diýdi kylgyl ytagat.

Diýdiler para i mu mun balasy,
Erur bir magnada her aňlasy.

Self kim eýledi lutf we enaýat,
Erer olgysy meşhur rowaýat.

Beşer pygamberden soltan agdil,
Melek pygamberden kyldy afzal.

Diýdiler emma perzendi Adam,
Melekni emesiden fazly köp hem.

Kitap käfi kim bar ba sapadyr
Didi emma bu ýerde etkyýadyr.

Beşerde bar ki çenden bu amaldyr
Bihammdek eýerer bil hem azaldyr.

Pygamberniň bary adyl we aadyl
We läkin bagzysydan bagzy afzal

Bowab u retebide afzal erur hal
Misawudyr nebut birle ersal

Batynyň bähtany Mustafadyr
Habyb Hak negin enbiýadyr.

DER BEÝANY TASDYK MAGRAÇ
MAGRAÇ BEÝANY

Muhammed kim erur afzal we Sadyk
Erer bişek şeb magraç ber Hak

Haramdan mesjidi aksaga nägäh
Alyp bargandyr aýatda ägäh

Hem aksadan semaga bardy ol nur
Bu sözni sydkyga yhbar meşhur

Semadan ýokary her kaýsy çaga
Anaýat eýledi ol ba Sahaga.

Baryna sydkymyz ykrarymyz bar
Emes hiç kaýsy iş Taňryga düşwar.

Mukam sedre we nejim we melekni
Behişt we arş we kürs ne pelekni.

Eger bir gijede görsetse ne kim
We ger bir demde görsetse nişek hem

Niçik höküm emlese kadyr Hudadyr.
Jeza üçin diýmek guldan hatadyr.

Ýakyn bilgil ony magrajyn eý ýar
Tuni birle aýdy hem erdi bu dar.

Çybyn her niçik kylsa sra faraz
Hudanyñ rahmaty köpdir imes az.

DER BEÝANY ÇAHARYÝAR

Sahabai nebişir barçasy Hak
Ýaman ýolda emes hiç kaýsy mutlak.

Erur her kaýsysy nejmi hidaýat
Beni Adamga kylgan anaýat

Behiştidir olardan katgy on ýar.
Beşarat berdiler soltan ebrar.

Ebu Bekr we Omardyr soňra Osman
Alydyr talhdyr hem Abd rahman.

Zebiru bu abydy boldy yhbar
Sagydu sagyddyr aýgan bu on ýar.

Muhammed kim idi hady alam
Bişarat berdi üç perzendige hem

Birisi patmadyr hem hatyra
Hasan birle Hüseýin iki nebire.

Nebiler soňydan bilgil bi tahkyk
Ki ynsan afzaly Ebu Bekr Sadyk

Ki ondan soňra Omar soňra Osman
Ki ondan soňra Aly bi şübhe eý jan.

Erer bu dört ymmatnyň negini
Şefagat howahymyznyň janyşany

Resul aýdy öwürsem dünýäden ýüz
Halyfat bolgoý otuz ýylça tuz

Ol otuz ýylda şah erdi bu tört är
Olar wagtyda bostan erdi her ýer.

Olardan soňra hiç ylmy amal
Kylalmas olar dek adyl kämil.

O şol dört är ki Ahmed ýary erdi
Behişt Magrypet gülzary erdi.

Rasulalla Tarykyn erte we giç
Sermui tählif kylmady hiç

Niçik bolsun hlaf ol çar sagda
Pygamber kyldy otuz ýylga wada.

Olarnyň waspynyň hiç haýsy ýokdur
Tamam aýtgaý disem emkäni ýokdur.

Sahabanyň bary hem päkdendir
Barysy rehnemai rahdaňdyr.

Kişi bolsa nebiniň söhbetide,
Güman ýokdur olarnyň kurbatida.

Olardan soňra hiç kim jalaryga
Ýetişmes belki Häk palaryga.

Sahaba bagzysy kim murtazaga
Tählaf eýledi ol ba sahaga.

Sowab erdi ol ärlerniň myrady
Hata boldy binege ijdihady.

Hata kylgan bilen ýazdy dimesmiz
Jemagat ählinden azdy dimesmiz.

Emma ähli sünnet kim aýdylar
Hatai mujdehäd magfu didiler.

Hataga bilki tabetiler sowaby
Bu sözdüe ähli sünnetni jowaby

Bitibdir mejmagyl eşýada eý şemg,
Hatadan bilki kaýtyp erdi ol jemyg

ŞERTI YMAMETNI BEÝANY

Ymamet şerti boldy her diýara
Hudud şerg taturgoý karare

Ýöritgeýler şerigatnyň kyýamyn
Täki kylgaý ýamanlar ähtimamyn

Eger çendiki soltan bolsa pasyk
Buýursa iş şerigatga muwafyk.

Kylarmyz janu dil bile tagat
Özi bolsa egerçe bi kanagat.

Emesdir şert ymam ol bolsa magsum
Kylypdur şert ämma şigai şum

Musulman akyl we balyg är bolsa
Ymamet şerti budur eý musulman

Rowadyr yktyda fajerga kylsaň
Hadys mustafdyr ýagşy bilseň

Okasaň ýagşylarnyň kinidelik
Sowaby adaddyr hasalaty nik.

Bilermiz barça mesih möwzeni hak
Niçik kim kyldy tagyn şaha Sadyk.

HARY ADATLARYNYŇ BEÝANY


Eger ber Hak keramaty öwlýadan
Anaýatdyr welilerge Hudadan

Keramat haryk adat erer ism
Bolupdyr haryk adat niçe kysym.

Nebiden Haryk adatny tagyn
Didiler mugjyza äý talap din

Nebutdan birewni dirler has
Muny bilse gerek her amu has.

Eger salyh kişiden bolsa her gäh
Keramatdyr bolar bişeku äşbah

Görünse bir owwam mumin kişiden
Magunatdyr o şol aýgan kişiden.

Eger görsetse mundag käfir ynsan
Ol estedraç erer manendi şeýtan.

Belli ol aryf ballad bolsa
Ýaman işden kowly kötäh bolsa.

Ol emirni hemişe kylyp gul
Täki kylma digenni kylmas ol.

Ýaratgan Taňrynyň gorkynjydan biz
Kaýu şübhe digendek kylsa berhiz.

Täki lezzet bile şäbetge eý ýar
Peru hem gitmese ol ýahşy gerdar.

Bu tagryflar kişige gelse Sadyk
Welidir ol akaidga muwafyk.

Şerigatsyz kişi uçşa howaga
Köňül berme anyň dek hud nimaga

Şerigatsyz kişi her ýuwutsa otny
Howa ortasyda minse bulutny

Kaçan tapgan erer karby aýitny
Weli bilmäň täki andag gedany

Bolubdyr mundag işler käfriden
Niçik kim boldy syhyr ol samrydan.

Eşitgil belki fragun emriden Nil,
Kolydan ýokarga akty bi kyl.

Muny bilgilki Hindustanda häla
Uçarlar käfir sünnäsi bala

Şerigat hökmüni etmeý estikamat
Tagryp işleri bolgoý keramat

Şerigatny kşikim tutsa hub pas
Keramat mundan ötmes eýýihunnas

Hlaf newis iste Kemal tagat
Bolar mundan artyk harky adalat.

Kişi dise weli ne gaýypdandyr
Naguzybillä ol söz köp ýamandyr.

Nebi hem bilmegeý uşbu rewüşden
Meger bildirse Taňrym bagzy işden.

Hudanyñ Hassasydyr ylmy gaýyby
Bu sözde bolmagaý bir zerre ýerbi

Ýakyn bil gaýyb işden fala beýneler,
Habar berse gara kylgaý ýüzüni

Ýakyn bilgil bagzy nä musulman
Dimiş wagtyki karbet tapsa ynsan.

Göterer hak şerigat hökmin andan
Bolar ýüzi gara mundag digenden

Bu batyl söz erur kowly milahat
Şerigatda erur ol pyrka jahyd

Şerigatga kişi kim bolsa münkir
Güman ýokdur bolar elbetde käfir.

Kişi bolmas mukrab anbiýadan
Olar bizar erer ajap we rýadan.

Göterilmedi ol gunçe olardan
Huda hergiz götermez özgelerden...

HEKAÝAT

Muhammed kim mhabbetge ne ärdi
Habyb Hak resuly soltany erdi.

Gider wagtyda andag boldy haly
Wyzu eýlärge ýok erdi mejaly

Eşitdi çün azan ba beşarat
Di di ýa aýşa kyldyr tehäret

Tehäretden soňra ol şah ulug äl azm
Jemagatga bararga eýledi jezim

Gadam basmaý turyb gitdi öziden
Yrkaselan idi güldek ýüziden

Özige geldi baz etdi tehäret
Ýene gopdy ki tä tapgaý jemagat.

Onuň dek Mustapa gorkunjyndan ol
Wyzu kyldy özüden gitdi uç ýol.

Nepesi çykynça tä kutlyg teniden
Hlaf etmedi bir gyl aýganydan.

Söýgüli ki bendesi tä bolsa mährem
Bolar gorkunjy artyk aşraty kem

Egerçe Enbiýa bişek amandyr
Mübärek dilleri howf bile handyr

Weli ymmat eger guwas zamandyr
Ynsan gitmegi ahyr bi gümandyr.

Eger Älem ýarysa sen sebäpden
Kuýaşdek titre daýym howfi robbider.

Kerki alar robbiden howfny köpräk
Beýik ýerden ýykylan turmagaý sag.

Ulug tutmas kiçikdek mezhebin giň,
Düz taýmagy ermes koý bile deň.

Töwehhimlik bolar afgaly hupnyň
Saparda howfy köpräg maly köpnüň.

Töwehhimden ýyrag gaflatly bende,
Gider gussa bilen gam uhlaganda.

Ajal elbetde birdir özge bolmas
Olar her zuw nefes hergiz ol ölmez.

Kaýu kulga ajalnyň wagty ýetse
Kutulmas her näçe kim hile etse.

Kein galmaz ajal eý ibni Adam
Ýetişse sagaty ýa ilgeri hem.

Kişiniň älginde bolsa her jan
Ajal birle ölüpdir beýle ynsan

Kaýu bagaş bilen her jan bolubdyr
Ajaldandyr kaza andag bolubdyr.



AZAB GABYRNYŇ BEÝANY

Azab Kabyr käfirlergedir çyn,
Görer görnüň azabyny bagzy mömin

Bitiklik sünnet meşhur içinde,
Geler iki perişde gör içinde.

Sorar kimdir huda birle resulyň
Nedir dirler ýene diniň we ýoluň!?

Eger girse perişdeler gazapdan,
Çykar ot burny hem agyz we lebden,

Eger Haýbat bilen kylsa nazara,
Bolar gamgyn köňiller para para.

Dirler eý adamy buldur saňa jaý,
Jogabyn bermeseň waý üstüge waý.

Urarlar gürzi birle ol iki ýar
Eşider ynsu jyndan özge jandar.

Olarnyň zarbyga tab etmegeý dag,
Niçik tagat kylar bir muşt toprak?

Dolar Dowzah ýeriden gabyr içi dud,
Puşeýman onda hergiz kylmagaý sud.

Enaýat eýlese dana i esrar,
Girer görge mylaýym ol iki ýar.

Digeýler girseler howp etme menden,
Sorarlar mähribanlyk birle andan.

Eger berseň jogaby ba sowaby,
Açar jennetden ol menzilge baby.

Garaňky gör bolar andag purhanak,
Jannyň şowky ýadyňdan çykar päk.

Köňilde gussa galmaz bir çigit dek,
Ýatar sen ýaňy öýlengen ýigitdek.

Ki mundan soňraky nygmatlarny,
Hudadan özge kim bilgeý baryny.

DER BEÝANY MYNAJAT

Ilähi bende men biçäredirmen,
Howai nefs bile awaradyryn.

Erermen barça nuksanymga ykrar,
Musulman ogly kylmaz işlerim bar.

Erermen bendelerniň serneguny,
Tokaý ýaru bradarlar zebuny.

Meniňdek asu bolgaýmu jahanda,
Günähim zahyrymdan köp nahanda.

Näteý çun aýny yklym biziýadur,
Amal hem ýok eger kylsam rýadur.

Egerçe men ýaman gul paittoprak,
Bolup men magsiýet derýasyga gark.

Weli sadyk erirmen birligiňe,
Daýanyp men seniň gaffarlygyňa.

Lahadga girse bu ýalňyz garyp baş,
Öwürse ýüz hem kowum we garyndaş.

Tahyr bolsa jan gam serişde
Ýetişse soragly iki perişde.

Sen asan etmeseň andak sowaly,
Niçik geçgeý garyp bendäniň haly.

Diýse men rebbiň iki abd dergäh,
Tilimge jary kylgyl rebbim Allah.

Egerçe asydyr ýa Reb bu bende,
Öziň bendäm digil rebbim diýgende.

Eger sen kylmasaň gulluk atyň hud,
Meniň gul men digenimden niçik sud.

Ilähi lutf kyl munda we anda,
Meni bende edip berkit bu bende.

Eger çendi kiý görsiz bolsa bu ynsan,
Sorarlar elbetde bişeku nuksan.

Eger derýada bolsun ýa asylsyn.
Azap etse bendi Adam nä bilsin?

Derrende Adam oglun kylsa hörek,
Güman ýokdur sorar garnyda eý päk.

Eger bende mugazzyb bolsa anda,
Galar doýmaý bu işden ol derrende.

Niçik kylsa erur kadyr we nasyr,
Bu ýerde dendesiniň akly kasyr.

Negim işi Hudaýyň ýa pygamber,
Ony mähkäm tutup aýrylma diger.

KYÝAMATGA IMAN GETIRMEK

Kyýamat haj erer eý adamzad,
Huda Kuran içinde kyldy köp ýad.

Bolar Gudrat bilen topragymyz ten,
Girer jan gaýtadan bi şübhe zin.

Teniň her dürli bolgan bolsa bir hem
Galar burnagydek Hullak alam.

Huda hiç ýerde ýokny eýledi bar.
Ýaratsa gaýtadan ermes budeşwar.

Odur Häkim niçik kim höküm kyldy,
Direl digeç hemme älem direldi.

Ýygar magşar ýerinde barça janny,
Sorar bendesinden ýagşy ýamanny.

Her işni köp kylypdyr sen we ýa az,
Hasabyn hem tilär ol bendeden baz.

Huda her bendesige kylsa asan,
Jogabyn bergusi bende o şol an.

Eger gatyg tutar bende hasabyn,
Özi bilgeý oňa salgan azabyn.

Biler gerçe jemyg halymyzny,
Iberer nama i agmalymyzny.

Iberse namany rahmet ýolundan,
Geler nämä o gulnuň öň goludan.

Kylyk ýüzlük bolup ol dem ser feraz,
Söingenden kylur ol bende awaz.

Okan namamny durgan halaik,
Gelipdir namam yhlasymga laik.

Behişt alyýe bolgaý mekany,
Gark rahmeti Hak jism u jany.

Eger nama geler bolsa gazapdan,
Geler arkasyndan ýa desti çepden.

Gara ýüzlük bolar şermende ol gul,
Tutarlar hem salarlar boýnuga gyl.

Täki zynjyr atarlar gerdenige,
Terehhim bolmagaý ýalbarganyga.

Bolar türlük muşakgatlar howala,
Kylurlar janyb dowzah kişala.

Ilähi görkadyrmyz hazretiňden,
Umydym köp erur Gaffar adyňdan.

Ýygylgaňda ýaman we ýagşy bende,
Guluňny kylmagyl şermende anda.

Eger agmalyma salsam gözümni
Sezewar älem diýr men özümni.

Eger iltifaňa baksam Ylahym,
Umydym köp bagyşlangaý günähim.

Eger sen ýapmasaň eý Alami gaýyp,
Bolur taňla magyn sany ýok aýyp.

Ylahy magfyret mähtäjidir men,
Seniň giň rehmetiňden rajydyr men.

Umydym köp erer andag şerifden,
Iberseň namamyzny öň tarapdan.

Hyjab afu ýapsaň aýbymyzga,
Derrahmetni salsaň Habibymyzga.

Ylahy gorkadurmyz halymyzdan.
Iberme namamyzny sol ýanymyzdan.

Umytlyk bendedirmiz hem her asan
Hasabymyzny eýle ol gün asan.

Tä lutf birle sorgul halymyzny,
Gara kylma ol gün ruhsarymyzny.

Egerçe nämynasyp meni ýaman men,
Özüň aýdyň gulumga mähriban men.

Eger çendiki bolsam zeşt we bed kär,
Habybyň ymmaty men, gul adym bar.


DER BEÝANY TEREZUWY KYÝAMAT

Terezu Hak erer ruzy kyýamat,
Onuň sydkyga nazyl boldy aýat.

Biler Taňry egerçe halymyzny,
Terezuga salyr agmalymyzny.

Kylur ägä kylan kylmyşlaryga,
Ýetişmes akyl eýämniň işlerige.

Terezu baryga ykrarymyz bar
Niçik erkenige ne kärimiz bar.

Ylahy kyl agyr mizanymyzny,
Salamat tut biziň imanymyzny.

PULSYRAT BEÝANY

Jähennem üzre bir köprik erer ah,
O şol köprik surat atlyg güzergäh.

Gylyçdan tiz erer gyldan inçge.
Peşeýmanlar oşol gün tüşgeý içge.

Ajap haýran galar perzendi adam,
Gadam goýsa onuň asty jähennem.

Eger gaýtgaý diýse goýmazmy gul,
Bolar perzendi adam haly müşgil.

Magiýyn görseler halyk ol tyb we tap,
Bolar jan wehimi birle zäherler ab.

Ýürekler gan bolup gözler gözler döker ýaş,
O menzilden gutulgaýmu garyp baş.

Pyganlar gopgaý öwladi beşerden,
Kim ötgeý kim ýykylgaý ol güzerden.

Enaýat kylsa bagzy Adamizad,
Öter ondan ýaşyldek bagzy çün bad.

Öter bagzy musulman taýa taýa,
Ýeter ahyr digen aşratly jaýa.

Gadam goýsa ýykylar bagzy ynsan,
Ylahy eýlegil ol günni asan.

Eger ötgermeseň ondan salamat,
Gulyň ryswa bolar ruzy kyýamat.

Bilip tasdyk edip bul köp hatarny,
Bu musgun goýmady usýan ederni.


MYNAJAT

Ylahy bendäni sahypnedam kyl,
Syrat şerg üzre sabyt gadam kyl.

Hidaýat birige tabşyr golumny,
Anaýat köige giň kyl ýolumny.

Maasy laýyga taýdyrma paýym,
Behişt magrypetni eýle jaýym.

Keremlik padyşaha ger digera,
Rahmete magripednik birubara.

Eger çendki bahyddyr günähim,
Salamat kyl hatarlardan Ylahym.

Egerçe sany ýok usýan kylyp men,
Umyd olgym saňa wahyd bolup men.

Ylahy birligiňiň hormatydan,
Salamat kyl ol köprik mähnetiden

DER BEÝANY HOWZY KÖWSER

Kyýamatda pygamber howuzdyr Hak,
Sypatyn kyldy tagyn şaha Sadyk.

Suwy ol howuznyň süýtden erer ak,
Ysy çün müşkden hem erdi bahrak.

We mi suw içse andan her musulman,
Ýakyn bil suwsamaz hergiz ol ynsan.

Hudawende nesip etgeý sen andan,
Umydy köp erer bendäniň senden.

ŞEPAGATNYŇ BEÝANY

Huda izni bile hakdyr şepagat,
Kylurlar enbiýa we ähli tagat.

Şepagat kim musulmanlargadyr sud,
We läkin bolmagaý bi izni magbud.

Huda izin eýlese ruzy kyýamat,
Söýgülik bendesige eýle şepagat.

Kyýamat gün ajap şiddetli gündir,
Onuň katyglygy az hud uzyndyr.

Ol günnüň haýbatydan bişk berip,
Bolar gök para para tagu düz gaýyp.

Zemin owtady barça göh sengin,
Bolup Hak hoşmiden çün peşmi reňgin.

O şol şiddetge kök kylmasa tap,
Niçik takat kylar bir katra ab.

Bolur hem gam bilen her dana zyba,
Delilim ýejgyl owwaldan şypa.

Bolur bir birige duşman dos digenler,
Meger takwa ýolydan gam igenler.

Howa mis dek gyzar ýer hem demirdek,
Gazap kylgan kişi bolgaý kömürdek.

Geler naýzaboýy Hurşydy taban,
Hyjalat derige gark ol beýaban.

Bolar öz haly birle Adamzat,
Geler köňlige kylgan işleri ýad.

Eger Hak ýapmasa jürm eýlegen jaýy
Günählik bergüsi bil dest dest bile paýy.

Gabahatlyk amal düşse gözige,
Alajyn kim biler hazratdan özge.

Muhammed kim erur Haknyň Habyby,
Maasy derdiniň hazky tebibi.

Bilin hümmet goryga baglap ol är,
Hemme nebsi diýse ol ummatydyr.

Hemme öz nebsige bolsa giriftar,
Muhammet ymmaty misgin üçin zar.

Eger bolsa imme turgan bile kim,
Taplaganda niçik jöwlan kylyr em.

Müň andag anadan baharagu köpräk,
Muhammet kim garyp ymmat üçin dag.

Akar derýa bolar ol muhtaremden,
Şerigat şiri bostan keremden.

Kylar Hak izni birle her tarap joş,
Nesip etgen o derýadan kylar noş.

Nesip etmegen perzendi adam,
Kalar andag ulug emden gurug fum.

Kişi bilmez kyýamat deştide ah,
Bu gullarny digeý muat ol şah.

Eger ymmat diýse hoş döwleti bagt,
Ýok erse asylarga iş bolur saht.

Eger ymmat diýse nur ala nur,
Ýok erse asularga iş bolar zor.

O şol soltan kiý we Al Alla,
Garyp ymmat üçin dag erdi walla.

Bu ymmatlar ajap zeşti aýaty halyň,
Ýapar bedgat bilen sünnet jelalyň.

Bihaimdek işi içmek imekdir,
Gurug dil birle ymmatymyz diýmekdir.

Ylahy lutf kyl hasratly sagat,
Habybyňdan nesip etgil şepagat,

Aýyrma ýagşylarnyň arasyndan,
Ýyrak etme Habybyň garasyndan...

BEHIŞT WE DOWZAHNYŇ BEÝANY

Erer Jennetu Dowzah hala Möwjud,
Ýaradypdyr ony Halykga magbud.

Köňlige salma eýa akly piýada,
Sygar ol iki menzil kaýsy jaýda.

Eger emir eýlese kunin birpai,
Bolar bir bostany puçagyna jaý.

Girer dowzahga käfir gaýta almas,
Azaby sahtdan hergiz kutylmaz.

Hemişe galmagaý imanly bende,
Tutar ahyr kolyn imany anda.

Eger afu etse atam kebair,
Degil jaýyz adyr Gaffaru setr,

Sagyradan eger tutsa Hudawend.
Diýgeý sen erk anyňdyr ahred mend,

Özi Kadyr özi Gafur Hudadyr,
Guluga her ne höküm etse rowadyr.

Naguzybillä estahlal usýan,
Alur mu'min kişiden şemgy iman...

Behişt içre kişi kim bolsa dahyl,
Bolur anda hem maksady hasyl.

Tirikdir daýyma andan soň ölmes,
Ölümden hazanu gamdan zerre bolmas.

Hemişe aýş bile aşratda bende,
Köňülden geçmegen yzzatlar anda.

Eger Jennet bile dowzahny ol sap,
Kylurga jemg bolsa Kaf ta Kaf.

Eda bolmaz iki menzil sypaty,
Any ýagşy biler Taňrymnyň zaty.

Iki menzil sypatyn beýany bolmaz,
Olar ähli bile hiç pany bolmaz.

Bitibdir şarh owrady any,
Ki bolmas arş we kürs lowh pany.

Pena bolmaz diýdi lowh kalam hem,
Akyda buldur eý pezendi Adam.

MYNAJAT

Ylahy ygtykat päk birlen,
Meni agyşta kylgyl häk birlen.

Dilim sadyk tilimge boldy kaýyl,
Bu sözden kylmagyl bir zerre mail.

Hudawende özüniň hormatyňdan,
Kerimi Gaffaru Serdar adyňdan.

Bu misginlerge ''mumin'' isim kyldyň,
Jemagat ähli sünnet kasam kyldyň.

O şol atdan aýyrmagyl hemişe,
Eger çendiki bolsam jirim pişe.

Melek gelse jesetden almaga jan,
Kylar şeýtan melgun kasd iman.

Kylar jan şirin jisimden nakyl,
Azyz jan ajygyn kim bolur akyl.

Köňül şahbazyny kylmak üçin sabyt,
Kylur her ýanda Şeýtan hile we kid.

Medet sen kylmasaň ol demde ýa haý,
Urar dyrnagmyzga ol lagynnyý,

Hudawende tirikde jan çykarda,
Lahatda haşyrda köprük öterde.

Hemişe nebis bile şeýtan kemende,
Meni azdyrmagyl dünýä we dinde.

Dilegim bul eýa tesbihu kuddus,
Guluňny kylmagyl ryswa we meýus.

Hudawende ýoňyldym tarafa ýazdym,
Şeýatin mekri birle ýoldan azdym.

Peşeýman men perişan ötgen işden,
Baharu tireme we ýazu gyşdan.

Ýaman işden hemme uzuwumny päk et,
Köňül mülkün mukam derdi päk et.

Ýene şermende kylma gaýta başdan,
Uýatlyg kylmagyl deseru peşden.

Mynajat aýyrdy Allaýar misgin,
Kabul etgeý sen eý darendeýi din.

Tilim azar aýgaly ýa kesfi raz,
Dilimni müň dilim kylsam heniz az.

Uýatlyg men weli ýa Älem eser,
Kany azar aýgaly ýüz müňden bir.

Imesmen duz kerem hanande ýip duz,
Gerek tozlarga goýsam her kaýu ýüz.

Dile iýdim dile her matlabyň bar,
Diýdi hakdyr özi dana i esrar.

O şol ba houf edip barar ýerimden,
Tirem hyjalat bile aksa teýimden.

Öter dünýäde Allaýar Mugyýub,
Munyň dek ýörgeniňden ölgeniň hub.

Ýaman newsiň seniň otdek tutaşdy,
Günähiň barha hetden aşdy.

Bile almam eýa nakabyl owkat,
Niçik jan sen ten sen niçik adamzat.

Bihaýym sen Beşer diwana ýa sag,
Günähiň aldyda arzga ýok dag.

Muhannesmu sen er balyg mu sen ýaş,
Ýüzüň gaty, tiliň açyk, diliň daş.

Pyglyň nä mübärek talygyň şum,
Humaý bagtyň öz kägbäň bile bum.

Ne kim sen ähd kyldyň boldy ýalgan,
Kany sendek günä astynda galgan.

Ýyrak düşdüň nagu karabetli ýoldan,
Ýiberdiň reştei tagatny goldan.

Ne kim kyldyň jahanda erte we giç,
Ryýa birle ol işni eýlediň hiç.

Biliňni bagla bolma mefluç,
Gözüň aç kerweni kyldylar göç.

Ýatyp gaflat garasyn sürtme ýüzüňe,
Iýdi halk öz gamyny senden özge.

Musahyblar ki hem ehd etdi munda,
Giderler baky öýge günde-günde.

Görersen gafylany ötgenin paş,
Götermes sen hatarlyk ol kaýudan baş.

Gözüň aldydagy bigana we hoş,
Sapar rahatny baglarlar pesu bäş.

Weli sen hamr gaflatdan bolup keýp
Ýatyp sen niçe ryswalyk bile haýp.

Uluglardan kiçiklerden begi bar,
Giderler hanai malsatga naçar...

Eger senden kiçikler tutsalar ah,
Ýaturmu sen hergiz eý akly kütah?

Binaga kerwen soltany ýetse,
Saňa asyl we tünniň hökmün etse.

Ulug ýolga girer sen hah nä howah,
Ne kylgaý sen weli bituşe i rah.

Ajap ýol ukbam her bir gadamda,
Jemig kerweni bahry gamda.

Hususa ýolda bir we hyştly öýi bar,
Girer ýalňyz basyň ol öýge naçar.

Aýrub kerwenden gondyrarlar,
Gyzyl gül dek ýüzüňni soldurarlar.

Eziz jismiň ki nygmat hara bolgaý,
Kara ýer astyda biçäre bolgaý.

Ýüz elwan birle söz aýgaý kuçuk til,
Dimes permanydan düşse bir ne gyl.

Lahad gurdy eger gelse ýegäne,
Kany ol derde derman kişi diýgeni!?

Ýetişse soragly iki perişde,
Ne kylgaý bende hasrat serişde.

Meger Taňry tagala kylgaý emadad,
We ger ne kaýda ýetgeý dadu perýad.

Ýakyn bilgil muny eý bende i zar,
Hudadan özge ýok hiç höküm kär.

Nagu gylykga baglasaň biliňni,
Senasy birle sebze etseň tiliňni.

Lahatdan barça adam ogly tursa,
Bolup bir kerwen mahşarga ýörse.

We läkin her kişi öz matamyda,
Bolar ahyry söwdasy gamynda.

Huda kylsa neda eý bendeýi zat,
Ne gelturdiň ne türlik kylmyşyň bar!?

Tenu deriňde tatlyg jan ýaratdym,
Bihaim kylmadym ynsan ýaratdym.

Hemişe eýledim terbiýetiňni,
Nagu kyldyň perişan niýetiňni.

Seni saldym musulmanlyk ýerine,
Kany şükür etgeniň müňden birine.

Tagam agzalaryny salam etdim,
Aryg zatym bilerge alym etdim.

Sugardym aby nygmatdan tişiňni,
Kany aýgyl maňa kylgan işiňni.

Ne bergeýgeý sen jowabyn eý ten zar,
Bu hasratdan pygan eý rusiýa waý.

Erer başdan aýagyň barçasy aýyp,
Meger afu eýlegeý danande gabyb.

Ýene gelse neda andan biliňler,
Ýamanlar ýagşylardan aýrylyňlar.

Musulman oglyga turfe ýaman sen,
Ýamanlar ortasyda bigüman sen.

Ýamanlykny meger danendei raz,
Ýapyp goşgaý sagadat ähline baz.

Tiliňde hak era tesbuhu tählil,
We läkin batynyň tiz we ýer bile hasyl.

We ger ýe sen jahan rysywasydyr sen,
Halaýyk içre pitne başydyr sen.

Tiliňde halk içinde wagz ile dürs,
We läkin batynyňda ança ýok ters.

Görer gözge ajap sopy namasyn,
Nahanda newsi segge mubtela sen,

Meger Rahmet bilen danaýy esrar,
Günäleriňni afu etgeý biribar.

O şol gamlyk köňilni eýlegeý şad,
Ne guler ortasyda eýlegeý ýad.

Kişi tä şer kylar söwdasy taşar,
Näguzibillä ol kim Hudadan aşar.

Beşer bolsaň goý efgaly beşerni,
Abys ötgermegil ysna aşarny.

Kesip sen halk era fakra ne meýlis,
We läkin batynynda neň namus.

Ýanar haşamu sen goluňda ýanar,
Uhudyň nahaly hergiz bermedi bar.

Ýsşyň bitgen sary pygylyň seniň ýaş,
Gözüň ýaşy kany eý magzy ýok baş.

Kanagat magdanyga aç gözüň aç,
Tamyg boý görünmeý boýdan gaç.

Seçilmesden burun seçgin özüňni,
Soralmasdan burun sorgun özüňni.

Gazylmaý ýer saňa gaýyt azganyňdan,
Ýazylmaý akadalar ýan ýazganyndan

Bakydyr diýme aýş bi bakany,
Ýakaňy tut ajal tutmaý ýakany.

Mekan etgeý ýeriňdir muhtylat laý,
Nesihat köşe alsaň köşe kyl jaý.

Ýanyp aýyt we turup diý iste rebbiden,
Özin bilgen gaçan galgaý talapdan.

Men ölsem eý jemyg mährem raz,
Meni özge ölük dek kylmaň agraz.

Has we har üstige taşlap tutuň har,
Kylyň mendek bihaýym jismiden ar.

Bosaga astyga taşlaň tenimni,
Kefen eýläň bir çüýrük ähmini.

Maňa haýyp etmäňizler tutmagan beýaz,
Eger çendiki merdem kylsalar söz.

Iberiň tiz baraturgan ýolymga,
Mubada galmagaý siz şumlugymga.

Gözüňizden çykarmaň katraýy ýaş,
Jynazam arkasyndan atyňyz daş.

Aýagymdan tutup südräň lahatga,
Neçün kylmadym gulluk Ahadga?

Eger çendiki men bolsam günäkär,
Doga we zaryga sizler boluň ýar.

Diýiňiz Perwerdigäre ger digäre,
Rahyma Magfyretlik birubara...

''Alyp geldik saňa gaçgan guluňy,
Hatalar babyny açgan guluňny.

Gelipdir hilesi ýokdur giderge,
Dili ýokdur bu gulnuň arz aýdarga.

Günähi köp bakar rugsarasy ýok,
Boýun sunmakdan özge çäresi ýok.

Eger berseň jeza Kadyr Huda sen,
We ger afu eýleseň padyşah sen.

Ilähi barça atnyň hormatydan,
Aryg zatyň sypatyň hormatydan.

Bu gaçgan bendäge kylgyl terhem,
Egerçe kyldy gulluk reştesin kem.

Muhammed atlyg dostuň hormatydan,
Nesib et ahretni rahmetiden.

Hem ötgen resulnyň hormatydan,
Nesip et ahyretni rahmetiden.

Hemme ötgen resullarnyň hormatydan,
Jemyg ýagşy gullar hormatydan.

Eger çendi ki bendäňdir bed efgal,
Rah usýana sowyp magpred sal.

Muhabbet ähliniň esrary üçin,
Rahi zerdu dil hunibary üçin.

Gaza kylgan erenler jany üçin
Şehidlerniň mübärek gany üçin.

Uluglarnyň sakalynyň agy üçin,
Ýigitlerniň dil muşdagy üçin.

Ajyzlarnyň akar gan başy üçin,
Ýetimlerniň gözüniň ýaşy üçin.

Şikeste biýüklerniň derdi üçin,
Esir halkynyň ah serdi üçin.

Eger çendi ki elinde ýok hiç şeý,
Bu gaçgan gulny rysywa kylma ýa hiý''.

TALYP OLDUR KIÝ BIR KÄMIL TAPYP OŇA GOL BERSE

Gel eý talyp bu dünýäden ýüz öwürse,
Taryk kagbeýi maksada ýörseň.

Gadam goýsaň eger bol badaga,
Guluňny tabşyr owwal Hadyga.

Ajap ýoldur onuň paýany ýokdur,
Hatarlyk ýerleriniň saýany ýokdur.

Talan kylgan o şol rah adamda,
Heläket çahydyr her bir kadamda.

Ajap ýoldur tamam mähnet we renç,
We läkin her garyşda bir nahan genç.

O şol genç nahan ýatkan zamanda,
Mehýadyr garakçylar kemende.

Eger bolmasa ýol başlagujy Pir,
Salar boýnuna şeýtan demwaýi tenwir.

Eger bolmasa bir sahyby keramat,
Emes mümkin kişi ýetgeý salamat.

Kaçan her pir bilur kutlug ýoluňny,
Tanyp är ýagşysyn tabşyr guluňny.

O şol pir kiý ärniň äri bolgaý,
Tarykat pişesine şiri bolgaý...

Tahlaf kylmasa hiç şerg işden,
Tamuglyk bolmasa hergiz kişiden.

Alyp golga çyrag ylmy zahyr,
Alym batnyda bolsa mahur.

Pena bolsa tenu jandan tolaýdan,
Gutulsa meswadan lutfi Haýydan.

Özüniň nebsini ol bilmese päk,
Bolup gullukda etse ma abdnäk.

Kaýu ermiş pena bolgan nyşana,
Tekepbir bolmasa mukdar dana.

Eger-de bolmasa paryg aýşydan,
Özüni kem görse her mömin kişiden.

Eşitmese kişi kiç men diýgeniň
Özi hem bilmese pany aýganyn.

Özi aýtsa pena boldum emesdir,
Pena bolgan kişi hergiz dimesdir.

Özüniň başyny satsa özi gul,
Haçan akyl kişi bergeý aňa pul.

Eger ruberse hem bagzy mukaşif,
Yşanmasdyr oňa hiç merdi aryf.

Eger görgen bilen özüden gidipdir,
Ýetip sen diýip ony şeýtan atypdyr.

Bu güni düýş bile duş kylma nejim,
Beýan etmek bile galganyny şam.

Eger kim bolsa görmekden muhafet,
Ýeter agşam saba bu düýşden apat.

Özüň aýgan kişi elbetde duz hem,
Walaýat tahtyga basgan emes kem.

Eger-de her keçgu kiý bolsa towfy,
Burungydan zyýada bolsa howpy.

Mubada uzzaýy düşse köňlüge,
Bu uzza başlasa apatly ýolga...

Bolar halatlyk är elbetde hamuş,
Eger ýetilse meý hiç kylmagaý joş.

Götermes on welaýatlyk her demiňde,
Seda çykmas ondan baglasa kanda.

Diýmes her kimge esrar hakaýyk,
Eger tapylsa genj ahfas laýyk.

Kişi uçgan bilen soýi semawat,
Turug kylmaýyn bolmaz kemalat.

Weli oldur çykarsa masuwany,
Howadandyr talap kylmak howany.

Nebi tebigatdyr reşteýi hab,
Waryg kylmak kemalat takarrab.

Eger gyldek erur menhi deger gyl,
Waryg ashaby eterler heder kyl

Egerçe köp erur judu sejudy,
Görünmes zerreçe aryf wujudy.

Egerçe zahyru batyn diýse dürs,
Saky aldyňda durgandek kylar ters.

Onyňdek hady emrin goýma zynhar,
Şiýatin şetiler aýrylsaň eý ýar.

Anyňdek hadyga kylsaň ytagat,
Sagadatdyr, sagadatdyr, sagadat.

Gedaý göçedir gähi bolsaň,
Umyddyr melek dilni şah bolsaň,

Kişi kylsa hlaf höküm şergy
Ony jany degil ýa merdi seragy.

Eger suw üstide ýörse o şol kes,
Diýgil çenden bolur suw üstüde has.

Howaga uçsa ger manend çybyndyr,
Ony hady diýme şeýtan diýnidir.

Gören artyk emesdir görmegen kem,
Kim atly bolsa yňdalla ola kämil.

Gerek tabyg ga metbug mükemmil,
Ulug tenden bolar peýda ulug zil.

Gerek köp talyb içre bir negu raý,
Ýarysy munça Ýyldyz bolmasa Aý.

Alu hummet ýigitlerge gerek pir,
Kemansyz uçmagaý köp bolsa hem tir.

O şol çendiki harb ola ten eser,
Eger Basra ýörise ýabany basar.

Sagaldar telbäni bir zeberdest,
Koýunnuň şorişin derýa kylur pest.

Tuşun şah elgine bazy gaçar baz,
Bolar zaglarga bazy ol set efraz.

Bu tagryflara Sadyk bolsa piriň,
We läkin bolmasa röwşen zamyryň.

Eger nuksan özünden görme andan,
Bolur sagy elbetde bir men diýgenden.

Piriň permanyndan kylsaň tahallyf
Tä ''Sifdir'', tä ''Sifdir'', tä ''sif''...

SELEK RYZA MAKAMYN YZLAMAKNYŇ BEÝANY

Gel eý saky ikewlän eýläli şerab,
O şol şerab kiý halk ondan tapar harb,

Şeraby ber kiý dil andan bolar sahu,
Kylar bir medgadan özgäni mahu.

Eger fagfur çyndyr Kaýsary Rum,
Muhabbet ähliniň aldyda magadum.

Muhabbet jamydan tapsa kişi bähr,
Ne kylsyn malu mülk Mawerannahr.

Köňül mülkige bir aly sypatdyr.
Muhabbet genj we bag magrypetdir.

Ryzaýy hezret magbud o şonda,
Jemig istegen maksat o şonda.

Onyň dek mülküniň soltany bolsaň,
Ne hajat Ýer ýüzüniň hany bolsaň?

Eger her dilçe bolsa mähri agýar,
Bolar batyn gözüň mähjub esrar.

Niçik kim zerreçe hasy tuşse gözge,
Kylyr elbetde görmekligni özige.

SELEK KAZAGA RAZY BOLUP BELAGA SABR KYLMAKLYGYŇ BEÝANY

Gel eý saky muhabbet jamydan meý,
Hyrydar eliňni bergil paýa paý.

Hyrydar ol erer habar niýet perd,
Köňli köňline ýokdur mugaýy gerd.

Kaýu halatda bolsa erte we giç,
Hlaf höküm mahbub etmegeý hiç.

Bu ýolny barçasyn taý kylgan ärler,
Ryza bermek makam aglasy diýrler.

Eger başyda ýörse asýasyň,
Ryza junubde hergiz bolmagaý ten.

Eger her günde içse zäher ýagyn,
Söýgilik bendesi çytmas gabagan.

Kişi kim razylyk namyňda bolsa,
Kylur şükür aždahga menide bolsa.

Ryza eýwanyda tapgan kişi ça,
Diýmes wa baby apat bolsa hem wa.

Eger mugaz diliň aýrylsa ýa post,
Ýagyny ýyg eger çyn gul sen eý dos.

Suwlara gum düşse hem azada ärge
Uçar ot düşse hasdan haly ýerçe.

Huda emirge akyl gam imesdir,
Diýmes gerdun kylar gerdun emesdir.

Onuň hökmige her kim bolsa memnun,
Götermes on eger basyň kylar on...

Bu dagda sürseler taşlap bu dagdan,
Senadan özge çykmas akly sagdan,

Kaýu halat bilen jan bolsa tende,
Bolar şa ger hemişe razy bende.

Ulug ýoldan azaşan niçe bi akyl,
Kylur ärlerden ol ýalgançylar nakyl.

Kişi kim aşyk diýdar hakdyr,
Muhabbet ähli birlen sebykdyr.

Ne hajat özgeçe tagatlar andan,
Bolar ýüzi gara mundag digenden.

Buýurganyga her kim bolsa müňkür,
Güman ýokdur bolar elbetde kapyr.

O şol halk kiý, köp biakyl iýmişler,
Hudanyň duşmanyn aşyk diýmişler.

Dilu jan birle bolýan aşyk zar,
Hlaf höküm kylmaz zerreýi kär.

Buýurgan işlerin şady we gamda,
Kylar birdek faragatda älemde...

Eger doldursalar Ýeriň ýüzüni,
Gyzyl, tylla bilen salmaz gözüni.

Bela oky kadalsa urmagaý ah,
Gylyç başyga gelse bozmagaý rah.

Kişi kim kylsa aşyklygyň lapyn,
Kylarmy hiç magşugyň hlafyn.

Musulmana howp urdy berdüwn,
O şol Azadadan hiç çykmady on.

Diýdi bir nazary köp hökmi bar,
Bu aýdy hökmin häzirdir eý ýar.

Tenu jan we jenan emläk Rebbidir,
Muka seda etmek bizden ajabdyr.











(dowamy bar)



Allaýar SOPY