KATAPULTA

Iki eginli, peýkamly ok atýan torsion ýarag. Ol eýýäm miladydan öñki IV asyrda hem mälim eken. Bu söz grekçe ''galkany deşýän'' diýen manyny añladýar(1). Soñky döwürlerde zyñlyp atylýan ýaraglaryñ hemmesi ''katapulta'' diýlip atlandyrylypdyr. Emma biz oña ilkibaşdaky manysyny gaýdyp berýäris, ýagny ilkinji katapultalar içi köwlen agaja peýkamly oky gönükdirýän ýarag bolupdyr. Olaryñ kirişleri herekete getiriji okuñ kömegi bilen çekdirilipdir. Öñ tarapyna demir kakylan peýkamly agyr oklar (uzynlygy 60 sm-1,5 m) 300-600 m aralyga uçup ýetipdirler. Gabaw katapultalary tigirçekli sekiniñ üstünde oturdylypdyr(2). Soñrak, ýarym aýlaw uçýan daş atýan ýaraglary-da katapulta diýip atlandyrypdyrlar(3).


Bellik:
1. Lexikon der Antike; Zoriç A. Skorpion. ㅡ http://x legio.enjoy.ru/ scorpio. htm. C.1.
2. Katapulta // Enskilopediçeskiý Slowar F. A. Brokgauza, I. A. Ýefrona. ㅡ SPb, 1895. T. XIV III. S.719.
3. Popenko W. N. Holodnoe metatelnoýe oru£iýe. ㅡ M.: Boguçar, 1993. S.44.

Öwez GÜNDOGDYÝEW

AZIÝANYÑ GERÇEKLERI.
Aşgabatㅡ2012.