Indi bir wagtkylar ýaly, ogluň bolsa, ony ýetişdirip, daýhan ýa çopan edäýmeli däl. Häzir dünýä boýunça elli müňden gowrak kär, hünär bar. Olaryň köpüsi hem ýöriteleşdirilen orta ýa-da ýokary bilimli hünärmenleri talap edýär. Haýsy döwlet ösüp, nähili derejä ýeten bolsa, şoňa görä hem onuň dürli hünärmenlere bolan talaplarynyň derejesi bolýar. Bu ýagdaý çaga terbiýelemek meselesine hem edýän talaplaryny gün saýyn artdyryp, çylşyrymlaşdyryp barýar. Ýöne barybir oglanlardyr gyzlar kämillik ýaşyna ýetenlerinde, olarda durmuşa çykmak, öýlenmek, ene-ata bolmak duýgulary şol gadymylygyny ýitirmän gelýär. Şol ýagdaýa ýetmek durmuşyň esasy manysyna öwrülýär.
Ata we ogul
-
DangerOus
14 years ago
- Araňyzda atalar barmaý.
-
oguz
14 years ago
- meng pekrema turkmenden ata aga hec ber nasa bolmaz elbetda turkmenistan turkmenlerina demayorem bashka dunya turkmenleri 1000 2000 yel uzdelinda ders okamamesh we kop geynlek
hayat yashamesh
yona ber gep bar seyil akan arek dan akar deyorlar atalarmez
enshalla 3000 yelinda akaya khoda jan allajan
mena ka wahkht uzemi ulderym deya doshen yon
buten dunya turkmenleri ders alsendeya walyi doshenyonda muft olip gedern deya pekrimden donyon cun ki turkmenler ders almazlar deywana bolepder deyp golerler
ay boldi doganlar
sag aman galen jan sagligniz
-
Jara
14 years ago
- sakird tuveleme siz gaty govi mowzuklar achipsiniz ellerinize guller bitsin.
shu yokarda bellap gechen duygun biraz gijirak oyansa has govi bolardi velin natchek yaradilishi uytgedip bolmayarda intek dogru yolda duzgun yoremani bilenoklar oylenship yorler ha ayiplammok olam govi zatta yone oz iyjek nannigi gaznmani ogrensen govi bormuka diyyan atana sirtini yaplap yatman.
şakird 14 years ago- Çagasy dünýä inen güni ata bolan ýigitde begenç, guwanç ýaly duýgular döreýär. Ol jogapkärçiliginiň artandygyny hem duýýar. Şol pursatdan başlap, ata bolanyň ahlak goldawyna, ýürek mährine, borçlaryny duýşuna köp ýagdaýlar bagly bolýar.
Ata bolan ýaş ýigide maslahat berjekler, berýänler hem köpeler. Ýöne ýaş ata ogluny terbiýelemekde öz ýoluny tapjak bolmaly. Sebäbi her çaganyň gylyk-häsiýetlerinde onuň diňe özüne mahsus aýratynlyklary bolýar. Ata bilen ogluň gatnaşygy mähir uçgunynyň şöhlenenmeginden başlamaly. Mähirden mähir döreýär, gahardan gahar. Çaga kämillik ýaşyna ýetýänçä köp zerur zatlaryň, ýagdaýlaryň arasynda iň zerury maşgala mähriniň bolýandygyna her bir ata bolan düşünmeli.
Çaganyň ilkinji 2-3 ýaşynda atasy bilen gatnaşygy gaty çäkli bolýar. Ýöne şonda-da çagaly maşgala diýilýän planetanyň tebigat polýusyny ene döredýän bolsa, atalar onuň başga bir polýusyny emele getirýärler. Ýagny pikirlenmegiň, eklenjiň, düzgün-tertibiň polýusyny. Çagalaryna halka goşulmaklygyň ýollaryny görkezmek, olara bilim, hünär bermek, olary öýli işikli etmek hem esasan atanyň borjy. Sabyrlylyk, çydamlylyk, gaýratlylyk, ugurtapyjylyk, düzgün-tertiplilik ýaly gylyklary oglanlar esasan kakalaryndan öwrenýärler.
Gyzlar esasan ene ýüregi, duýgulary bilen terbiýelenýär, oglanlar bolsa ata akyly bilen. Olaryň tebigy talaplary hem şeýleräk. Kämillik ýaşyna çenli ata terbiýesini almadyk oglanlarda şol ýetmezçilik hemişe, ýagny ömrüniň ahyryna çenli duýulýar. Çagalyga garanyňda ýetginjeklik has real we döwrebap ýagdaýlarda geçýär. Ýaşaýyş meýilnamalaryny has anyk kesgitleýär. Şol döwürde oglanlar akyla esaslanan atanyň terbiýesine has hem mätäç bolýarlar. Olar adamlar bilen gatnaşyk saklamagyň minimal endiklerini ýigrimi ýaşlarynda gazanýarlar.
2-3 ýaşlaryndan başlap oglanlar başardygyndan kakasynyň belli bir hereketlerini gaýtalamaga çalyşýar. Olaryň oýnaýan oýunjaklary, oýunlary hem gyzlaryňkydan üýtgeşik bolýar.
Kem-kemden oglanlaryň edýän hereketlerine, işlerine eneleriň nädogry baha berýän pursatlary köpelýär. Eneler ogullarynyň özbaşdak kämilleşmeklerini, olaryň akyllanmaklaryny gabanýarlar. Özlerini ogullary ellerinden gidip barýan ýaly duýýarlar, olary akyl bilen däl-de, ýürek bilen gabanyp başlaýarlar. Bu ýagdaýa kakasy wagtynda goşulmasa, çaga kem-kemden ejesiniň aýdýanlaryna ynanyp başlaýar. Oglanlara mahsus bolan endikler, özgerişlikler haýallaýar. Ogullaryny şol ýagdaýa düşürmän saklaýan, düşäýse-de wagtynda ondan alyp çykýan adam diňe oglanyň atasy bolýar. Ol ilki bilen ogluna özüni köptaraplaýyn, manyly alyp barýan, köp zatlary bilýän, köp zatlara düşünýän bir şahsyýet hökmünde garaýar. Oglunyň özüne göwni ýeter ýaly, oňa mümkin bolan ýagdaýlary döredýär. Şol gatnaşykda kakasynyň aýdýan zatlary bilen edýän hereketleri gabat gelýär. Onuň berýän bahasy ogly üçin agramly, manyly, yzygiderli bolmaly. Oglanlar kakalaryndan öwrenmeli zatlaryny başgalardan öwrenip bilmeýärler.
Çaga 7- 8 ýaşaýança ene-atasy ony bardygy üçin gowy görýärler. Soň çagadan garaşylýan, talap edilýän zatlar manylaşýar. Çaga-da indi ene-atadan diňe mähir, gowy görmek duýgularyny alman, ol hem ene-atasyny begendirip biljek hereketleri edip başlaýar. Diňe öz talaplaryny kanagatlandyrmagy talap etmän, ene-atanyň hem talaplaryny kanagatlandyrmaga çalyşýar. Ýeke ene-atasyndan bir ýakymly zady alanyna däl-de, şeýle bir zady berenine has beter begenýär. Ine, şol döwürden başlap oglanlar eden hereketlerine kakalarynyň berjek gowy bahasyny gazanmaklyga has hem çalyşýarlar. Şu ýaşlardan başlap oglanlar eden hereketlerine, işlerine, öwrenen zatlaryna esasan kakalarynyň nähili baha, reaksiýa berjekdiklerine garaşýarlar. Şeýle döredijilikli, manyly pikirlenmek, hereket etmek çagany ýekelikde saklanýan kameradan çykarýar. Indi ol başgalara ýakymly hereketleri, ýagşylyk etmän olardan şol ýagdaýlary, hereketleri talap edip bolmaýandygyna göz ýetirip başlaýar. Şeýle gatnaşyk oglanlar üçin esasan kakadan başlanýar.
Çaga ýöräp, gepläp, pikirlenip başlanyndan onuň enesine bolan mätäçligi akyl boýunça kem-kemden gowşaýar. Oňa derek ata bilen bolan gatnaşyk gün-günden has möhüm bolup manylaşýar. Bu ýagdaýa düşünmek üçin eneler bilen atalaryň çagalaryny gowy görüşlerindäki tapawutlara göz ýetirmeli.
Ata çagalary barada esasan akyl bilen, ene ýürek bilen aladalanýar. Uzyn gün işläp ýadan ata öýe gelende çagajyklarynyň seslerini eşidende, olar bilen biraz gürleşende poeziýa ýa bir gowy saz diňlän ýaly bolup, ol ýadawlygynyň nirä gidendigini bilmän galýar. Kiçijik çaga atasy üçin bir sagatlyk “oýunjak” bolýar. Ýöne atanyň her bir hereketi, aýdan sözi çaganyň gözünden, ünsünden sypmaýar. Atalar çagalary üçin uly mekdep bolýar. Ataly çaganyň ýüregi suwly bolýar, ýapyşan işine dogumly ýapyşýar. Çaganyň edýän hereketlerinde, işlerinde mekdebi görünýär. “Bir ata ýüz mugallymdan hem zyýat” (D. Gerbert).
Hemme çaganyň fiziki, psihiki ösüşleri bir meňzeş bolmaýar. Atalaryňam çaga terbiýelemek mümkinçilikleri, ukyplary, psihologiýalary birmeňzeş bolmaýar. Alynýan netijelerem şeýleräk.
zamantm.com