Tena dagyndan getirilen demir halka



Bu oba­da ýa­şa­ýan adam­la­ryň esa­sy kä­ri ba­lyk­çy­lyk eken. Dur­ry ös­dü­rip ýe­tiş­dir­ýä­nem bol­salar, ba­lyk ola­ryň iý­mi­ti­niň esa­sy bö­le­gi­ni düz­ýär, dur­ry­ny ek­me­giň we ha­sy­ly­ny ýyg­na­ma­gyň esa­sy ag­ra­my aýal­la­ryň boý­nu­na düş­ýän eken. Gap-çanak­la­ryň ara­syn­da ga­ba­ra­ly, agaç­dan edi­len, içi­ne uzyn, agyr so­ky da­şy sal­nan so­ku­la­ra üns ber­dim, on­da dur­ry­nyň dä­ne­le­ri­ni döw­ýän eken­ler. Olaryň gap-gaç­la­ry, ga­la­pyn, ýa­rym şar gör­nüş­de ýasa­lan pal­çyk küý­ze­ler­den, gu­ra­dy­lan kä­di­ler­den edi­len gap­lar­dan, şeý­le-de, pyş­dy­lyň ga­pak­la­ryndan yba­rat eken.
Oba­dan çy­kyp gaý­da­ny­myz­da, niuak­lar bi­len mä­hir­li hoş­laş­dyk. Ket­hu­da Deng bol­sa jo­gap edip, me­niň ýa­ny­ma myh­man­çy­ly­ga gel­mek­lige söz ber­di. Ag­şam der­ýa­da bäş ga­ýyk gör­düm. Olar me­niň tan­şan niuak­la­rym eken, gä­mi­niň de­ňe­sin­de ökü­ziň de­ri­si­ni ýe­re ýaz­dy­lar-da, ge­çip otur­dy­lar. El dep­re­gi­ni ça­lyp, ga­ty ses­le­ri bi­len aý­dym aýt­mak ar­ka­ly me­niň bi­len sa­lam­laş­dy­lar. Ola­ry gä­mä ça­gyr­dym. Olar baş­la­ry­ny egip ma­ňa ta­rap ýö­re­di­ler, el­le­ri­ni uza­dyp, ýe­re çök­dü­lerde, ma­ňa se­ret­di­ler, bu ola­ryň sa­la­my eken. Soň­ra
her­si aýa­gy­myň ýa­nyn­da öz sow­gat­la­ry­ny goý­du­lar: ži­ra­fa­nyň, gäw­mi­şiň, an­ti­lo­pa­nyň de­ri­le­ri he­mem naý­za­lar. Bir gurp­ly niuak ge­çi, ket­hu­da bol­sa ak sy­gyr ge­ti­rip­dir. Sy­gyr ga­ýy­ga da­ňyl­gy hal­da onuň yzy bi­len ýü­züp gel­ýär­kä, geň ga­lyp ony syn­la­dym. Niuak­la­ryň söz­le­ri­ne gö­rä, So­bat der­ýa­sy dört go­luň bir ýe­re bi­rik­me­gi bi­len dö­re­ýär: Ad­du­ra, Ni­ku­ar, Ge­lo we Abual. Bu der­ýa­la­ryň ke­narla­ryn­da niuak taý­pa­sy ýa­şa­ýar. Niuak taý­pasyn­dan aňyr­da — gü­nor­ta-gün­do­gar­da, ady­bir der­ýa­nyň ke­na­ryn­da niuak­la­ryň di­lin­de gür­le­ýän bond­ýak taý­pa­sy ýa­şa­ýar di­ýip, ze­ri­ba­nyň
iş do­lan­dy­ry­jy­sy aýt­dy. Gü­nor­ta ta­rap on­dan Anyr­ly­gy­na git­seň, ýe­ne-de ady­bir der­ýa­nyň kena­ryn­da jib­be taý­pa­sy mes­gen tu­tup­dyr. Ola­ryň öz­ba­şy­na dil­le­ri bo­lup, ola­ra So­bat ül­ke­si­niň iň uly halk­la­ry­nyň bi­ri diý­ýär­ler. Olar­da­nam aňyrda kun­kung­lar ýa­şa­ýar eken: ola­ry­ňam aý­ra­tyn di­li bar. Ady­bir der­ýa­nyň ke­na­ryn­da ýa­şa­ýan niku­ar taý­pa­sy­nyň adam­la­ry baý mal­dar­lar eken. Ola­ryň goň­şu­la­ry bo­lan çai taý­pa­sy­nyň adam­lary zä­her­le­nen peý­kam­la­ry ulan­ýar di­ýip gür­rüň ber­ýär­ler. Ýo­kar­da­ky mag­lu­mat­lar anyk bol­masa-da, So­ba­tyň göz­ba­şy, onuň gol­la­ry, ke­nar­ýaka­la­ryn­da ýa­şa­ýan ilat ba­ra­da düýp­li mag­lu­matla­ryň ýok­du­gy se­bäp­li, bu mag­lu­mat­lar hä­zi­rem uly äh­mi­ýe­te eýe­dir.Der­ýa bi­len ýo­kar­ly­gy­na gi­de­nim­de dil­maç hök­mün­de ýa­nym bi­len alyp gi­der ýa­ly üç ada­my ket­hu­da Den­giň adam­la­ry­nyň ara­syn­dan saý­ladym. Şon­da olar oba­da­ky ti­re­deş­le­ri­ne ta­rap sere­dip ga­ty gy­gyr­dy­lar, el­le­ri bi­len bir zat­lar dü­şün­dir­di­ler. Şon­dan soň ada­dan ga­ýyk­ly iki sa­ny aýal ýü­züp gel­di, olar ga­ýyk­dan dü­şüp, gä­mi­den ke­na­ra dü­şen er­kek­le­re ga­raş­dy­lar. Ýe­re dü­şüp, er­kek­ler el­le­ri­ni gow­şur­dy­lar-da, aýal­la­ryň öňünde dik dur­du­lar. Olar aýal­la­ryň py­şyr­dap aý­dan do­ga­la­ry­ny tol­gun­mak bi­len diň­le­di­ler. Şon­dan soň er­kek­ler gä­mä do­la­nyp gel­di­ler-de, öz­le­ri­niň ýo­la git­mä­ge ta­ýyn­dyk­la­ry­ny aýt­dy­lar.