Eneyap kanalyndan gozbash alyp, bolunip gaydyan Hunili yabynyñ gayra tarapynda bir oba bardy. Shol obanyñ gunbatar cetraginde suyji suwly ullakan kol shu oba yarashyk berip, yayylyp yatyrdy. Onuñ kenarynyñ ok gecmez, uzyn gamysh tokaylygy bolansoñ oña oba adamlary ,,Gamyshly kol"diyyardiler. Obanyñ ady bolsa ,,Yylgynlydy".Onuñ ajayyp gornushi bardy. Biri-birinden bir sesyetim,iki sesyetim aradashlykda yerleshyan tamlaryñ tewerek-dashlary gok owusup oturan agaclardan,ekinzarlykdan gork alyardy. Atyz-atyz boy jowenleri gorup, gozuñ dokunyardy. Obanyñ ka yerinde garagumy yatladyp duran, gershinde sazak gogerip oturan cageli gum alañlaryshemala syrap duryardy. Obada toraññy,yylgyn tokaylygy kopdi.
Yone,elektrik simleri, gaz turbalary gorunmeyardi.
Gysh gunleri pessejik tamlaryñ morlaryndan zogdurlup cykyan goyry tusseler yetmishinji yyllaryñ bashlaryndan dal-de, ynkylap dowruniñ oba peyzajyndan habar beryardi. Obada tuweley kan turyardy. Hepdede, azyndan, bir gezek, tozany-tozana garyp, gecip gidyardi. Guyz aylary guycli garayel turup, yzyndanam chagba guyyardy.
Gysh dushup,gar yagsa, awcylaryñ guni gelyardi. Her oyde bir ya iki tupeñsaklanyardy. Obanyñ erkek gobeklisiniñ aw edip bilmeyani yokdy. Hat-da, cagalar ucin hem tupeñ sesi gyzyp duran demir pechiñ ustune dokulen tuñche suwunuñ wazyrdysyndan artyk daldi.
Obanyñ gara mallary gyshyna boshlaga goyberilyardi. Mallar oz ayagyna otlap,suw icip, agshamara yataklaryna ozleri dolanyp gelyardiler. Yazyna atyz-cilleriñ gyralaryna,tokaylyklara, otlag meydanlara orklenyardi. Dowarlar bolsa, dort pasylda-da yzy copanly bakylyardy.
Mahlasy, Yylgynly obasynyñ janly we jansyz gornushi shunuñ yalydy.
Dessanyñ bash gahrymany hazir otuz yashynda. Oyunde bir ozi yashayar. Enesi-atasy bash yyl mundan ozal olen.
Onuñ ,Jalay molla" adynyñ ahlak kategoriyasy bilen baglanshygy yok. Ol dunya injen pursaty atasynyñ dosty Alty molla gelipdi. Goyunly aga molla dostunuñ hormatyna caga ,,Molla"diyip at goyupdy. Shol wagt meydanda guycli doly ( jala ) yagyp durdy. Alty molla dostuna ,,caganyñ ady diñe ,,Molla" bolmasyn. Dasharda Allanyñ gudraty bilen jala yagyp dur. Goy,caganyñ ady ,,Jala molla" bolaysyn diydi.
Jala molla ulaldy,kemala geldi. Obada dili yeñiliñ biri ,,Jala mollany" ,,Jalay molla owurdi. Shonuñ bilen onuñ ady ,,Jalay molla" bolup galdy. Bizem ony shol at bilen atlandyryberali.
Sheylelikde, terssiyalar sekunda, sekuntlar minuda, minutlar sagada, sagatlar sutga, sutgslar hepda, hepdeler aya, aylar yyla, yyllar mucha owrulup, Jalay molla 30 yashady. Onuñ ene-atasyndan jyda dushenine 5 yyl doldy. Shol gecen bash yylyñ icinde ol atasyndan galan mallaryñ ucden iki bolegini yele sowurdy. Indi onuñ gapysynda 12 sygyr,60-a yakyn dowar, 40-50- cemesi towugy galypdy. Atasynyñ yetishdiren miweli agaclary, idegi yetman, gurap galypdy. Durli-dumen ekin ekilyan yasy-yayman,kolce-kolce atyzlary, ekin ekilman,ot basyp yatyrdy.
Jalay molla galan mallaryny yylyna iki janly berip, Alty mollañ ogluna bakdyryardy. Ozuniñ ishi yatmak boldy. Gunduz ite kolege bermedi, gijelerine bolsa ,,rahat yeri tapyar" diyip,pishifiniñ ornuny eyeledi.
Ine,bu gun welesipetini shakyrdadyp, garajurjene oglanjyk gunortana yakyn gelip,ony oyatdy. Salam berdi.
---Jalay molla aga, hazir gunortan Sopy aganyñ sadakasy bar. Shoña aydanym-diyip,ol oz ugruna gitdi.
---Zaññar Begeyik sopy,hayyr-sogap ucin olup yatyrsyñ. Sadaka diyip,adamlaryñ ukysyny bozduryañ. Hali gunortanam bolman eken. Attorba yaly sakalyñ gurasyn seniñ-diyip, Jalay molla yerinden turdy. Gerilip,sozulup, geyimlerini geyindi. Gapysyna tayak dirap,sadaka ugrady.
Begeyik sopynyñ sadakasyndan cykyp, Obadashy Bally husyt bilen Jalay molla bile gaytdylar.
---Jalay molla, eneñ-atañ gaydysh bolanyna bash yyl dagy boldy. Shukur,mal dowletiñ yeterlik bar. Sheydip geziberjekmi. Oylenmek niyetiñ yokmy.Yashyñam bir cene barandyr.
---Hawa,shu yyl otuz yashayan.
---Ana,gorduñmi. Bu caka cenli oylenen bolañda cagalaryñ ep-esli boljak eken.
---Wah,nasini aydyañ,Bally aga. Hossar yok,howandar yok. Ene-atadan ayrylyp,yeke galdym. Ugur-yol tapamak. Yogsa,galyñ tolemage mal-garam yeterlik. Biri oñume dushup,gudacylyga barsa, gyz tapyp, oyli-ishikli bolmaga yardam etse,ondan zadymy gaygyrjak dal.Agzyna syganyny aydaysyn.
---Oñuñe dushen adamyñ hyzmat haky name bolyar.
---Bir goleli sygyr berjek. Az gorse bir msñramaz goyunam goshjak.
---Beyle bolsa,men seniñ oñuñe dusheyin. Adim urup baryan Jalay molla sakga durdy.
---Gepiñ cynmy,bacharyp bilermiñ.
---Meniñ basharmajak zadymbolmaz. Iki gunuñ icinde galyñyñyzy getiriberiñ diyer yaly ederin.
---Agzyñdan Huday eshitsin,Bally aga. Aydanyñ gelsin.
---Aydanym bola-bola gelyandir. Men bihal adam daldirin,Jalay molla.
,,Hay,oz-a magtanjañ zaññar. Zyyany yok,oñume dushup,oylendirse bolyar. Galany hich".
Bular Jalay mollañ tamynyñ deñine geldiler.
---Bally aga,munca bolanyna gora, oye sowulup,bir ceynek cay icip git. Galan gurruñi hem sacak bashynda edeli.
---Yor onda,cay icsek icayeli.Sheydip,sadakañ palawyny cay bilen siñdiraymesek garyna agyrlyk etjek bolyar.Tagamly bishensoñ ep-esli iyipdirin.
Jalay molla icinden sogundi: ,,Gozuñ aksyn. Iller penjelap iyse,sen burnuñ teyindaki yyrtyga okarasy bilen gspgarayjak bolyañ".
Bally husyt Jalay mollañ tamyna yakynlashanda,toweregine syn edip bashlady. Tamyñ dashynda gogerip oturan akbash-yandak, yylgyn-cetiler diwara degip durdy. Hatara ekilen alty duyp ak sowut bilen tamyñ aralygyndaky aymanchada seyregrak selme-syrkynlar gogerip otyrdy. Sowutlerden iki-uch adim ilerde kone celekden bejerilen cay ojaga sholaryñ arasy bilen barmalydy. Tamyñ saman suwaglarynyñ bolek-bolek bolup,gacan yerleri kopdi. Pechiñ morynyñ bir yan ceti gadilip durdy. Onda gushuñ howurtgesi gorunyardi. Yedi gozli aynanyñ dowulen iki gozune, zaññar ogul, enesiniñ oramagy bilen atasynyñ telpegini dykip goyupdyr. Dashgy gapynyñ eltutary ornunda Goyunly aganyñ kone uchgurynyñ bir bolegi sallanyp durdy. Ishigiñ gapdalyndaky ullakan bir duyp selmaniñ kolegesinde it yatyrdy. Dilini sallap, has-haslayan janawer kellesini gotermage yaranokdy.
---Itiñ-a bashyny gotermage yaranok, Jalay molla. Munuñ sanagly guni galypdyr.
---Ay,oña hic zat bolasy yok. ,,Tañryñ guni darydan kop,,diyipdirler.
---Bilmedim-da,Jalay molla,garny diwanañ horjuny yaly myssaryp yatyr.
---Ay,sallahyñ it-da,Bally aga. Wagtly-wagtynda gazanyñ gulagy gyzdyrylyp, yuwundy berilmese natsin. Corejik-zatjagaz tashlasañam tamshanyp yatardy-da janawer.
---Hay, Bally aga, coregem tamdyr bereketi bolmasa boljak dal eken. Buhanka coregi hepdede bir gap edip, galadan dashayan. Oyde ayal adam girip-cykmasa gaty kyn bolyan eken.
---Elbetde,elbetde, shonuñ ucinem tijenmek gerek.
---Tijeg ozuñden,Bally aga.

Bular tama girdiler. Eywana giren yeriñde elyuwar legen suwdan dolup durdy. Gapdalyndaky mis kunduk yykylyp, suwy yeten yerini palcyk edipdir. Daliziñ torunde letde geyimler baslygyp yatyrdy. Garny yaryk yatan bir gap bugdayyñ ustunde sycanlar bazar gurayardylar. Daliziñ bir burcunda duran uc pelteli keregazyñ ustgi bolegi gysharyp durdy. Bular sag tarapgy acyk gapa girdiler. Yzgaryñ ysy Bally husydyñ burnuna haplap urdy. Takyr yere shaly saman dushelip, onuñ ustunden galyñ-galyñ keceler yazylypdy. Myhmany oturdyp, Jalay molla cay gaynatmaga meydana cykyp gitdi. Bally husyt yene towerek-dashyny synlamaga bashlady. Arka yuzunde owrum eder yaly darajyk yer goyulup gurulan uc tekjeli ullakan kesek peciñ hasham ucin guyulan gashynyñ uc-dort kerpiji gopupdyr. Peciñ iñ yokarky tekjesinde Goyunly agadan galan bir jup messi cañ basyp yatyrdy. Ortadaky tekjede bar yeri cheñklenen ceynekler bilen gyrasynda diri-bitin yeri galmadyk, gadik-gadik,iri pagta gulli kaseler durdy.

1-nji bölümiň soňy