Aşyrberdi Kürt
Içerde oturanlar onuň nähili girenini duýmady. Ýok, ýok! Ol girmedi. Ol iç işikde birden peýda boldy.
— Geleweri, Ata sowalçy — diýip, öý eýesi gelene ýüzlendi.
Biz onuň bilen gaýybana tanyşdyk: “Biziň obamyzda Ata sowalçy diýen bir täsin adam bar. Lakamyna gaty mynasyp. Keseden bir del adam geläýdigi ony eýerläp münýär-de, öliň soragyny öňünde goýýar. Oba arasynda-ha onuň gepine hä berýänem ýok indi” diýip, öý eýesi bize öten agşam gürrüň beripdi. Ine, şu gelen şoldy. Sowalçy dik durka-da, düşek üstüne geçip oturanda-da, ýitigini tapan ýaly, iki gözüni bizden aýyrmaýardy, sebäbi ýoldaşym ikimizden başga şu taýda del adam ýokdy.
-Nireden geldiňiz? — Onuň bu sowaly diňe myhmanlara degişlidi. Salam-helik ýok, onuň içerik girip, agzyndan çykaran sözleri şu sowal boldy. Meniň ýoldaşym Çakan öý eýesiniň söz bilen Sowalçyny dalamagyna puryja bermän, “SSSR-den” diýdi-de, ýuwaşlyk bilen öý eýesine üm etdi. Gep başyny agyrtmaly bolanda, Çakanam-a bäri-bärilerde aýak çekýänlerden däldir. Hany göreli bakaly, haýsysynyň towy güýçlükä.
Sowalçy beýle jogaba garaşmadyk bolarly, bir salym üşerilip oturdy-da, ýene özüne geldi:
— O nähili SSSR-den?!
— Nähilisi bormy, oglan! SSSR-den bolsaň SSSR-den diýmeli bor-da. Dagy näme, Yssambyldandyr öýdýärmisiňiz?!
Atanyň belli-külli lapy keç boldy. Iki gözüni bizden aýyrman, bir salym ýene dymdy. Meniň gülkim tutýardy, emma zordan saklanýardym. Beýlekileriňem böwrekleriniň bökmäge taýýardygyny olaryň ýüzünden aňmak kyn däldi. Sowalçynyň sowaly tükenäýdi diýip otursam, asyl çakym ýalan bolup çykdy. Ol dymyp, täzeden hüjüme geçmäge taýýarlyk görýän eken.
-Siz şäherli bolarly. Diýmek, köp bilýänsiňiz. Öten agşam bir düýş gördüm welin, ýorup bilermisiňiz?
-Beter ederis. Men şol ugurdan uly spesialist. Hany, aýt bakaly. Pygamberler ýorgudy bolsun. Göreniňiz bir seriýalymy ýa iki seriýaly?
-Pylança seriýaly diýer ýaly düýş kinomy neme?
-Häzirki zamanyň düýşi hökman seriýa-seriýa bolmaly. Meniň özüm-ä üç-dört seriýalysynam görýän. Hawa, aýdyberiň...
-Aýtsam, düýşümde men it münüpdirin... Düýşünde adam at münse, ýorgudy oňat. Sygyr münse, ýamana ýorulýar. Emma it münseň...
— Oňat saýgardyňyzmy beri, it däl bolaýmasyn?
— Tüýs it. Başga zat däl. Men onuň bilen gepleşdimem...
— Be, it dilindemi?
— Ýok, adam dilinde.
— Adam dillerinden haýsysynda?
— Diliňem bir haýsysy-beýlekisi bormy?
— Bolman näme? Biziň obamyzyň itler-ä diňe latynça gürleşýär.
— Aý, ýok. Biz-ä ene dilde gürleşdik.
— Kimiň ene dilinde?
— Meniň ene dilimde, türkmen dilinde, how! Itiň ene dili bolmaz ahyry.
— Indi düşnükli. Hä, näme gürrüň etdiňiz onsoň?
— Gepleşýänim-ä bilýän welin, näme gürrüň edenimiz ýadymda däl.
— Siz esasy zady unudypsyňyz, ýormak kyn düşse gerek. Itiň näme diýenini bir bloknota belleseňiz bolmadymy?
— Itiň üstünde-de bir bloknot bormy?
— Galamsyz, bloknotsyzam, heý, ite münerlermi?
— Wah, nädip münendigimi bilemok diýip aýdýan ahyryn.
— Ýeri, bolýa-da. Haýsy tarapyndan mündüňiz?
— Itiňem bir haýsy tarapy bormy. It itdir-dä.
— Özi mün diýdimi ýa özüňiz inisiatiwa görkezdiňizmi?
— Bilemok. Diňe üstündedigimi bilýän.
— Gezekleşdiňizmi?
— O nähili gezekleşmek?!
— Soň o-da mündümi diýjek bolýan.
— Ýok-laýt! Siziň soraýan zadyňyz nätüýsli! Item bir adama münermi?!
— Darykmaweriň. Sizi öz arkasyna hopba etmäge akyly çatan it gezekleşmelidigine hem düşüner. Aý bolýa-da. O ganjykmydy ýa köpekmidi?
— Men näme, ony barlap gördümmi. Haýsy bolanda näme!
— Ätiýaçldan barlaýmaly ekeniňiz-dä. Şonuň urkaçydygyny ýa erkekdigini anyklamadyk bolsaňyz, düýşüňiz ýordurmasa gerek. Siz şo düýşi ýamaşgan görüp bilmersiňizmi?
— Aýdýanyňyz nämäýt siziň?!
— Darykmaweriň. Düýşi doly ýormak üçin, jikme-jik detallar gerek. Siz bolsa esasy zatlara üns bermänsiňiz. Siziň düýşüňiz alasarmyk kategoriýaly düýşlere degişli. Umumy kada görä, şu zeýilli düýş-leri ýamaşgan görmek maslahat berilýär. Siz indi...
Çakan sözüni soňlamanka, Ata sowalçynyň nädip öýden çykyp gidenini hiç haýsymyzam duýmandyrys...