Hä­zir­ki wagt­da ki­tap­ha­na­lar ha­ky­ky mu­zeý­ler ýa­ly­dyr. Ýag­ny di­ňe ki­tap­la­ryň sak­la­nyl­ýan ýe­ri däl-de, eý­sem, gö­züň bi­len gö­rüp bol­ýan täsin su­rat­la­ryň ser­gi­si­niň, ar­hi­tek­tor­la­ryň eser­le­ri­niň we ýa­dy­gär­lik­le­ri­niň sak­la­nýan ýe­ri­dir.

1. 2011-nji ýyl­da Ştut­gart­da açy­lan ki­tap­ha­na. Onuň di­zaý­ne­ri ko­re­ýa­ly Ýun Ýang Ýui­dir. Ki­tap­ha­na­nyň şe­ki­li Ru­bi­giň iki reňk­li ku­bi­gi­ni ýat­lad­ýar. Ki­tap­lar bi­len dol­du­ry­lan, ýüz­ýän bas­gan­ça­ga meň­zeş, Xerox teh­no­lo­gi­ýa­sy bi­len üp­jün edi­len okal­ga zal­la­ry her bir te­bi­gat­çy aly­myň ar­zu­wy­dyr.

2. Alek­sandr ki­tap­ha­na­sy ara­dan iki müň ýyl ge­çen­den soň, ýag­ny 2002-nji ýyl­da tä­ze­den gu­rul­ýar. Ol ata-ba­ba­la­ryň hor­ma­ty­na di­kel­dil­ýär. Bu ki­tap­ha­na in­ter­net ar­hiw­le­ri­niň gö­çür­me­si­niň äti­ýaç­lyk üçin sak­la­n­ýan aý­na­sy­nyň bol­ma­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýar.

3. Ge­çi­ri­len reý­ting­le­riň ara­syn­da eko­lo­gik taý­dan aras­sa­ly­gy bi­len ta­pa­wut­lan­ýan bi­na, Beý­tou­da­ky Taý­peý (Taý­wan) ki­tap­ha­na­sy­dyr. Gün şöh­le­si­ne çy­dam­ly, agaç­lar­dan gu­r­lan bu ki­tap­ha­na­nyň üçe­gi 20 sm top­rak bi­len ör­tü­lip­dir. On­da müň­ler­çe ki­tap sak­lan­ýar.

4. 28 000 kwad­rat metr meý­da­ny tut­ýan Ni­der­lan­di­ýa­da­ky Ams­ter­dam ki­tap­ha­na­sy iň iri ha­sap­lan­ýar. Ol özü­niň ýy­ly­dy­jy des­ga­la­ry bi­len ta­pa­wut­lan­ýar.

5. 22 gat­ly Pa­ri­žiň Mil­li ki­tap­ha­na­sy­nyň şe­ki­li ki­ta­by ýat­lad­ýan 4 bina­dan yba­rat. Ki­tap­la­ryň sa­ny­nyň art­ýan­dy­gy se­bäp­li, 1996-njy ýyl­da onuň göw­rü­mi gi­ňel­dil­ýär. Agaç­lar bi­len ör­tü­len ki­tap­ha­na Fran­si­ýa­nyň iň gö­zel ýer­le­ri­niň bi­ri­dir.

6. Tri­ni­ti kol­le­jin­däki Ir­lan­di­ýa ki­tap­ha­na­sy. Ol ýer­de iň ga­dy­my we seý­rek duş gel­ýän ki­tap­la­ryň 200 000-si sak­lan­ýar.

7. Ri­miň Mu­kad­des Ýe­ka­te­ri­na­nyň yba­dat­ha­na­sy­nyň ýa­nyn­da­ky ki­tap­ha­na dün­ýä­dä­ki iň kö­neleriniň bi­ri­dir. Ol 564-nji ýyl­da gu­rul­ýar. Ol ýer­de Pla­to­nyň we Go­me­riň il­kin­ji ne­şir­le­ri hem-de ma­şin­ka­da ýa­zy­lan ki­tap­la­ryň 8000-si sak­lan­ýar.

8. Fu­ku­si­ma­ (Iwak) ki­tap­ha­na mu­ze­ýi 2005-nji ýyl­da gu­rul­ýar. Ol ýa­pon okuw­çy­la­ry­nyň iň köp bar­ýan ýe­ri­dir. Onuň ar­hi­tek­to­ry Ta­dao An­do. Ki­tap­la­ryň daş­ly­gy­nyň ça­ga­la­ra go­wy gö­rün­me­gi­ni özü­ne esa­sy mak­sat edi­nip­dir.

9. 1500-nji ýyl­da düý­bi tu­tu­lan Pa­ty­şa­nyň or­ta mek­de­bi­niň ki­tap­ha­na­sy, ki­tap­la­ry yzy­gi­der­li­gi­ne tek­je­le­re ber­ki­di­lip go­ýul­ma­gy bi­len ta­pa­wut­la­nyp­dyr. Ol ýer­de Isaak Nýu­to­nyň ki­tap­la­ry hem sak­la­nyp ga­lyp­dyr.

10. 1848-nji ýyl­da gu­rlan Bos­to­nyň açyk ki­tap­ha­na­sy ulu­ly­gyna görä ABŞ-da­ ikin­jidir. Onda ki­tap­la­ryň 24 mil­li­on tö­we­re­gi sak­lan­ýar. Bu ýere gel­ýän­le­re ki­tap­la­ry öý­le­ri­ne alyp git­mä­ge müm­kin­çi­lik dö­re­den il­kin­ji ki­tap­ha­na­dyr.

11. Nas­sau açyk ki­tap­ha­na­sy 1700-nji ýyl­da tus­sag­ha­na hök­mün­de ula­nyl­ýar. Di­ňe 1837-nji ýyl­dan soň, ol ki­tap­ha­na edil­ýär. Hä­zir ol ýer­de ki­tap­la­ryň 28 000-si sak­lan­ýar.

12. Şwe­si­ýa­da­ky Stok­golm il­kin­ji açyk tek­je­li ki­tap­ha­nany 1928-nji ýyl­da ar­hi­tek­tor Gun­nar Asp­lund gu­r­ýar. Ol ýer­de oky­jy­lar ki­tap­la­ry arkaýyn ula­nyp bi­lip­dir­ler.

13. Ma­kAl­len­dä­ki ki­tap­ha­nany min­nea­po­lis­li ar­hi­tek­tor­lar Me­ýer, Şe­rer we Rok­kasl gu­r­ýar. Ol ýer­de ça­ga­lar we ýet­gin­jek­ler üçin hem okal­ga zal­la­rynyň gapysy hemişe açyk. Şeýle hem ki­tap­ha­na­da 200 orun­lyk kon­fe­ren­si­ýa za­ly işleýär.

14. Ma­nil­dä­ki okal­ga klu­by 2000-nji ýyl­da bina edilýär. Dö­re­di­le­ni­ne 13 ýyl ge­çen ki­tap­ha­na­da 2500 tö­we­rek ki­tap bar. Onuň eýe­si Er­nan­do Gua­na­lao ki­tap­la­ry oky­jy­la­ryň öýü­ne ti­gir­li elt­me­gi en­dik edi­nip­dir.

15. Wa­şing­ton­da­ky Kong­ress­ler ki­tap­ha­na­sy di­ňe ABŞ-da däl, eý­sem, bü­tin dün­ýä­de bel­li­dir. Onda 151 800 000 ki­tap bar. Ol ýer­de hat­da ulu­ly­gy 6х6 mil­li­metr bo­lan ki­tap­lar hem saklanýar. Ýö­ne olaryň sa­hy­pa­la­ry­ny ýi­ti iň­ňe­le­riň kö­me­gi bi­len aç­ma­ly bo­lup­dyr.

Alynan çeşme: Laýndaky Bir Söz topary.