(2015-2016-njy ýyllarda “Adalat” gazetinde çap edilen) I Nesilleri belent ahlak we watançylyk ruhunda terbiýelemegi ileri sürýän Gahryman Arkadagymyzyň hasyl edýän her bir amaly, hemmelere nusgalyk ýoly, agzybirlik, jebislik, halallyk hakyndaky pähim däneleri, paýhas dürleri we hikmetiniň hoşboý gülleri biziň maksatly ömrümiziň şamçyragy. Bu öwüt-ündewler ýörejek ýollarymyza ýagtylyk saçýar. Bizi arzyly menzillere, alys sepgitlere, beýik maksatlara sary ynamly we ruhubelent alyp gidýär. Arassa, halal, Watana wepaly, lebze ygrarly ýaşamak durmuşymyzyň hoşnutlygyny we gönençligini üpjün edýär. Halallyklar hakda, esasan-da, adamzadyň bagtly ömrüniň we dowamatynyň özenini düzýän halallyklar hakda söz açmak diňe bir gyzykly bolman, eýsem, wajypdyr. Halallyk ömrüň diregi, maşgalanyň — öýüň söýesi. Onuň ömrüňe çaýýan öwüşgini her kese mälim. Işleriň ugrukmagynda, maşgalada agzybirligiň berkemeginde, käteler gurşaýan keseldir sökelliklerden, kynçylykdyr kösençliklerden aman-esen, tiz gutulyp gitmekde halallyk esasy ýardamçymyz. Durmuş bu, kähalatda hiç kime bil baglap bilmeýän pursatlaryňda hem eden halal hereketleriňe arka diräp bolýar. Niredendir bir ýerden bir mahalky eden halal hereketleriň miwesi tekge bolýar duruberýär. Şonuň üçin ata-babalarymyz bu düşünjäni şeýle bir aňlaryna siňdiripdirler, megerem, adamzadyň öz bagty we bähbidi üçin iň ähmiýetli gören zady halallyk bolsa gerek. Halallyk düşünjesiniň durmuşymyzda galtaşmaýan nokady we gurşamaýan giňişligi ýok. Bu giň düşünje däp-dessurlarymyza, urp-adatlarymyza, aň-pikirlerimize reňki solmajak nagyşlar deýin sünnälenipdir. Biziň örkümiz halallykda. Her işde, hereketde, her ýagdaýda halallyga per bersek, käteler birbada göwünhalar netijäniň göze ilmeýändigine garamazdan, hemişe soňunyň düz bolup gutarýandygy welin hak. Halal sözüniň agzalýan ýerinde, halal sözüniň haýsydyr bir söze, häsiýete ýanalýan ýerinde göwnümize giňlik, gursaklara rahatlyk salýan bir enaýy duýgy bar. Pederlerimiziň paýhasy siňen gadymy kitaplarda ýazylmagyna görä, ynsan halallygyň dört ugruna pugta eýerse, onuň ömrüniň iňňän bereketli, nesil-dowamatynyň salyhatly, döwletli, el uran işiniň bereketli bolýandygy nygtalýar. Halallyga ýanalýan şol dört häsiýet: lebzi halallyk, süňňi halallyk, zanny halallyk hem-de kesbi halallykdyr. Şu dört häsiýeti özünde jemleýän adam durmuşyň dürli menzillerinde arkaýyn hereket edip biler. Ony bäsdeş ýa garşydaşam, kynçylyk ýa alada hem sarsdyryp bilmez, gaýta garşydaşy dostuna, öňünde keseren kynçylygy täze bir zadyň mümkinçiligine öwrüler durar diýilýär. Rysgal-bereket, gün-güzeran aladasy, çeken zähmetiňe görä hak-heşdek gazanmak, adamkärçilikli bolmak ähli döwürdäki adamlary gyzyklandyryp gelýän mesele. Halal gazanjyň, dogry-dürs hereketiň höziri bir başga. Ol süňňüň sagatlygyny, ojagyň abatlygyny, işleriň rowaçlygyny, nesliň dowamatyny üpjün edýän esasy serişdeleriň biri. Nesilleri terbiýelemekde halallyk hakdaky kyssalaryň hem ähmiýeti uludyr. Çünki kyssalar bu düşünjäni bize ähli tarapdan açmaga kömek edýär. II Käteler işlerimiziň arasyna bökdençlik aralaşýar. Göze dürtülip duran aýdyň sebäbi ýok, ýöne näme üçindir hiç ilerläp gidiberenok. Ýa-da bitip barýan işimiz iň soňky ädimlerinde paşman duruberýär. Şeýle pursatlarda belki-de biz öz hereketlerimizi gözden geçirmelidiris. Kimdir birine nähak garandyrys, ýa-da oňa mynasyp däl sözi suňşurandyrys. Ýa-da kimdir biriniň hakyny iýendiris… mahlasy, maksatlarymyza bir ädim galanda büdremezlik üçin her bir hereketimizde halallyga pugta ähmiýet bermek gerek. Taryhy çeşmeleriň birinde şeýle waka gürrüň berilýär. Bedew atyny özünden hem eý görýän türkmen serkerdeleriniň biri duşman bilen garpyşmak üçin ala meýdana başa-baş söweşe çykypdyr. Bedewiň üstünde aňyrdan howalap gelşine, naýzasyny elinden düşürmän duşmana tagna saljak bolýarmyşyn welin, bir ädim aralyk ýetmän dur diýýär. Serkerde üç gezek dagy bu hüjümini gaýtalapdyr, emma her gezegem bir ädim ýeter-ýetmez aralyk galanda, duşman hyrra yzyna öwrülip, sypara maý tapýan eken. Türkmen yzyna lapykeç dolanypdyr. Mundan öň bu bedewi bilen kowalan awuny tutandygyny aňynda aýlapdyr. Bu bärden gaýtmagyň sebäbine teý düşünip bilmändir. Ahyry şol pikirlerine ulaşyp, uka batypdyr. Düýşünde aty oňa adam dilinde: «Hojaýyn, düýn sen maňa bir çuwal iýmlik arpa alaňda, söwdagäre bir dirhem puly kem berdiň. Ana şol bir dirhem hem seni maksadyňa ýetirmän, bir ädim bärde saklaýar. Atyň arpasy halal, ýigidiň alny-arkasy arassa bolanda, alynmaýan sepgit, aşylmaýan menzil galmaz» diýipdir. Düýşünden oýanan dessine, türkmen ol söwdagäre bilmezlikden kem tölän bahasynyň üstüni ýetiripdir we şol gün hem maksadyna ýetipdir. Halal hörek hökman maksada ýetirýändir. (DOWAMY BAR)