Eger-de kompýuter adam tenini kontrollyk etse nämeler bolup geçerdi ? Bu eksperimentde “Ehoborg” atly adam bilen BBC žurnalistleri söhbetdeşlik geçiripdir. Ben Aşur Sofiýa diýen zenan bilen duşuşupdyrlar, duşuşykda howa, saz we daşary ýurtly adamlara iňlis dilini öwretmek hünäri barada söhbetdeşlik geçipdirler. Siz ynanmarsaňyz Sofiýanyň bize berýän gürriňlerini 300 kilomter daşlykda ýerleşýän mikroprossor dolandyrýar. Soň Sofiýanyň duýgularyny paýlanşanda öňaýsyz duýmaýandygy ýöne kellesine öz teniniň kompýutere hyzmat edýan bir zatdygyny düşünipdir. Sofiýa “eheborg” dp manyny bermeginiň sebäbi, öz gürleýiş apparatyny (sistemasyny) wagytlaýynça robat bermegine aýdylýar. Ähli gürlenýän sözler internetdäki söhbetdeşlik gurnaýan programma kömegi bilen döredilýär eken we soňrada ses görnüşe geçirlip Sofiýaň gulagyna nauşnik bilen eşdirilýär. Bu näme maksat bilen edilýär. Londanyň ekonomiýa mekdebindäki ylym barlagçylar emeli intlektli ynsan döredilen ýagdaýynda we biz adamlardan olary tapawutlandyryp bilmesek we şeýlede daşky sreda nähili täsir etjegi barada ylym barlag geçirilýär, häzirlikçe köp robatlar saýgaryp bolýar. Bu barlaglaryň netijesi geljekde adamzat ,özlerine meňzeş adamsypat robatlar bilen iş salyşanda ýüze çykjak problemalary öwrenmekdedir. Kewin Korti diýen alym kompýuter maşyny adam teni bilen utgaşdyrmagynyň netijesini barlaýar. Alym eksperimentçiler bu tejribesinde “ýarym robatlaşan adamyň gepinden, adamdygyndan tapawutlandyryp bilmändir”. Diri zombylyk (zomby diýmek bir ynsanyň erkini başga bir ynsanyň doly kontrollygynda saklamak) Bärde bir netije çykarsaň boljak ýagny “zombi” häsýetli adamdan ýönekeý adamy tapawutlandyryp bilemzok, sebäbi daşky sypaty bn intellekti gabat gelmeýänligi sebäpli, adamlar kimdigini bilip bilenok diýip Korti dn alym gürriň berýär.Ýagny dogrysy eşigine görä baha berýäris. Haçanda bir adamyň gepini tehnologiýaň kömegi bilen bir adam aýdyp gürleseň, bu ýagdaýa Sironoid diýebem atlandyrylýar. Ýöne bu gezek Korti we Gillespi diýen alymlar, şol Sofiýaň söhbetini 300 kilometr uzakda ýerleşýan kompýuter programmanyň kömegi bilen iberipdirler. Ýagny kompýuteriň özi söz baýlygyna görä özi wirtual derejede söhbetdeşlik gurnap bilýär. Haçanda Sofiýa bilen gürleşende bir azyrak dil we söz kommunikasiýasy kemçiligi bar ýaly duýulypdyr, ýöne onyň özi maşyndyr öýtmändirler. Korti diýen alymyň aýtmagyna görä robatlar adamlaryň arasyna girmekleri bilen biz olary adamzatdan tapawatlandyryp bilmeris diýen pikiri orta atýar, hatda şu günler emeli intelektiň kömegi bilen adamzady aldadyp bilinýandigi gürriň berýär. Aw belgisi: Dogrydanda robot sypat adamlary biomy ýada bio däldigi üçin gaty ylymly bolmasaň bilibem bolmaz, meselem köp uly döwletleriň astynda saklanýan döwletleriň baştutanyny robat sypat etseler bilmän näçe ýyl gezjek ?