Çeçenler Demirgazyk-Gundogar Kavkaz halklaryndandyr. Ozlerine Nokhçi, Nohço, Nahçuo yayran sekilde Nokhçuoy (Nohçoy) diyyarler, terjimesinde Nuh 'un halky diymekdir. Gonşylary olary oran atlar bilen tanayarlar. Kumuklar Miçikis, Avarlar (Tavlylar) Burtel, Kabardaylar Şaşan, Ruslar bolsa Çeçenler diyarler. Arheologlar we dil bilimcileri Nakhçi Nokhço (Nahçi Nohçolar)laryn, b.e.o. VII. baş mun yyllarynda Kavkazya'da yasandyklaryny, ozlerinden önunca bu yerde başga kowumlaryn yaşamadygyny dogrulapdyrlar. Hatda Nakhlaryn Demirgazyk aziya'dan Kawkazya gelip yerleştiklerini orta goyupdyrlar. Bu göçluk iki goldan bolupdyr. Derbent boyundan gelenlerin Çeçenler bilen su wagtky Dagistanlylaryn, Gundogar Garadeniz yolundan gelenlerin bolsa Çerkes kawumlarynyn boldugy dawasy gitdigice taraptar toplamakda. Barlygy bilinen,yone tarihi açykça aydylyp bilinmeyan İber Kawkaz Dowleti'nin hakyky aslynyn, şu wagtky Çeçenlerin atalary boldugy inkar edilmekde. Onomastik, toponomik we hidrostik atlar muny kabul etmekdedir. Taryhde asly Gargarlar, Duwaylar, Dzurdzuklar, Alaroidler, Cacaniler (tsatsani) Ganariler, Pşawwalar, Khawurlar, Tuşlar, Mohewclar (Mohevtsler) günümüz Çeçenlerinin uytgesik tirelerinin atları bolup kabul edilmekte. Hatda, Kharsur, Pşawa we Tuşlaryn Gürcüleşmiş Çeçen bolduklary bilinmekde. Nakhçi ya-da Kiti, Kistü (Gurzinlerin Çeçenlere berdikleri at) adynyn birinji gezek VII. yüzyylda Ermeni taryhçysy M. Kagan-katvatsi, Argvani Taryhy atly eserinde agzalandyr; sol taryhçy Çeçenlerin atalarynyn Ura atly bir atanyn nesli bolan Utaoy'dan Sadoy'dan, Gergaroy'dan çykdygyny belendirler. Günümizde Urartologlar, Çeçenlerin Urartularla garyndas boldugyny inkar etdiler, hatda demirgazyk aziya'da dowlet kuran Urartularyn yokarda ady geçen Ura'dan gelyandigine payy bardyr. Sundan şu jogap çykyar. Çeçenler Urartulardyr. Urartular , Çeçenlerin Demirgazyk aziya'da galan golu. Çeçenistan Çeçenje : Нохчийчоь, Nohçiyço ), ya da resmi ady İçkerya Çeçen Respublikasy ; Çeçence: Нохчийн Пачхьалкх Ичкери, Nohçiyn Respublika Içkeri ), Çeçenya diyip hem bilinir. Paytagty Grozni 'dyr. Demirgazyk-gundogarynda Russia Federasiyasy bagly Stavropol Kray, gundogarda we gunortada Dagistan bilen Gruziya, gunbatarda İnguşetiya we Demirgazyk Osetiya yer alarlar. Çeçenler musulman bir milletdir. Sovetler Birligi ’nin 1991 yylynda dargamasyndan sonra İçkerya Çeçen Respublikasy ady bilen jar etdenden sonra, Çeçenistan'y tanayan birinji dowlet Gruziya boldy, we sonra Kipr Türk Respublikasy bilen garşylykly tanama ylalasmasyna gol atyldy. Yanwar 2000'de Afganistan tarapyndan tanaldy. [1] . 1991'de gecirilen saylawda ilkinji prezident General Jahar Dudayew boldy. Boris Yeltsin guycli dowuri yglan edip soweşe dowam etdi. May 1992 'de Çeçen-İnguş parlamentosy Latyn alfabitini kabul etdi. 1997 'de Çeçen alfabitine geçdiler, Çeçenler Russia bilen federasyon ylalasmasyny gol cekmekden yuz owurdiler. 1996 'da sowesi bes etmek maksady bilen Zelimhan Yandarbiyew Ruslar bilen yarasyk ylalasygyna gol cekdi. O yyl wagtlayyn Primer ministr bolup Arslan Mashadow gecdi. Yzyndan 1997 'de garsydasy Şamil Basayev 'i yzda goyup Çeçenistan İçkerya Respublikasy'nyn ikinji prezidenti boldy yone 2005 'de öldürildi. Ölümünden sonra Argun'ly Abdul-Halim Sadulayew prezident obldy yone o da 17 Mart 2006 'da öldürildi. Çeçenistan öz ygtyyarly dowleti 1990'ly yyllaryn başynda yeke taraply bolup ozbasdak daldigini yglan edendir.