Salam agzalar!geliñ ýene de tire taýpalarymyz,dessurlarymyz barada gürrüñ edeliñ.ýöne muña mesele gözü bilen däl-de,söýgü gözi bilen bakmana çaly$alyñ.bir göz aýlasak,tireparazlygyñ dowam etýändigi hakykat.dogrudyr-her kime özüniñki,ganyna ýakyn bolan yssy görüner.adam ilki öz ýakynlaryna ýag$ylyk etmek islär(germanýada dogan doganyna añsat añsat karz bermez,i$ bilmese i$ bermez,belle$ilen wagtdan 30 sek gijä galaýsañam minnet eder-olaryñ medenýeti.biz üçin birhilem bolsa).gökleñ,ýomut,çowdur,ärsary,alili,teke,saryk,salyr we näme diýjegimem bilemok-tatlar(çärjewliler) esasy ulurak tirelerimiz.hersiniñ dilinde,dessurunda biraz tapawut bar,hersi bir aýratynlygy bilen ýada gelýär halk arasynda.bular ugrunda barmy bilmedim,ýöne umumy bir tirä sypat ýöñkemek dogry dälmikä diýýän.men-ä $olañ her birinden oñada-erbede,merde-namarda,uýatla-ganjyga...du$dum.milletimize ruhnamada belleni$i ýaly,bütewi türkmen ady berilmändir taryhda.türkmen diýlende tireler we olañ ba$yndaky hanlar,serdarlar we olañ gurury,mençilligi we du$mançylygy göz öñüne gelipdir.bu günem tire adymyzdan "sypatymyz",welaýat adyndan "ikinji sypatymyz" dile ýa-da akla gelýär.ugrunda bardyram belki,tekeler gopbamsy,saryklar gyzmarak,salyrlar gödegräk,balkan ýomutlary öwünjeñ,a$gabat we töweregi ýeñles,"taty ursañ dost bolar",köpbilmi$ alililer...bu ýazanlam ûçin bagy$laweriñ,hak bolmasyn,özüm ynanamok,käbirine ynanmak islämok. Tire taýpa diýlene meñ gözüme däp dessurlary gelýär we olary analiz etmek aklyma gelenok.ýagny ,gowy tarapyny görmäne çaly$ýan(erbet tarapy barmyka!). Сизем агзалар,хер бириниз дурли велайатлардансыныз,öz tiräñiz,aýratynlyklarybarada dolyrak ýazsañyz,türkmeni giñligi bilen tanar ýaly gowy bolar diýip hasap etýän
Türkmen binasy
-
samat
12 years ago
- Balkanda jynazada ymama pul berilýärmi$,tagtabazarda gabyr gaty uly gazylýamy$,kakada bir ýyllap her aýy berlende bir goýun soýmalymy$,salyrlañ gudaçylygy we adaglany$y,toýlarda edilýän hereketleñ manysy,gyz gelinleñ egin e$iginiñ,saçynyñ manysy...ýazsañyz köp peýdasy bolardy
-
vesna87
12 years ago
- mena lebap ilinden. Arassa arsary. Bizin gurleyish ahenimiz beyleki tirelere gruby eshdilya. Bu hakda ozumede enche yerde aytdylar. Bizda hich hachanam adaglanma kadasy yok. Gyz halanyna barya oglanam halanyn alya. Ya ol bashga tire berjek dal ya aljak dal diyan yok. Sonky dowura gyzlarymyzyn mara,balkana ya charjewe durmusha chykanlary gaty kan.toyumyzyn dapleri birazajyk uytgeshigrak.
-
sahett
12 years ago
- samat dosdy tuweleme gramotny mowzuk acypsyn ka wagt biderek mowzuklar acylya su tire-taypa meselesinde sony urusa yayya
-
OrAzZiK
8 years ago
- men Lebap ilinden. Arassa arsary ganly turkmen. Atamyratda ayshayan, aslym Hojambaz ilinden. yokardada yazypdyrlar biz barada. hawa, dilimiz beylekilere biraz uytgeshik gorunyandir, yor-yor diyip gurlenilyar bizin dilimiz, yone bulam turkmen dilinin bir bolegi, bizede mekdepde owretdiler edebi teke dilinde gurlemani, gurleyaasem gerek yerinde (meselem okuwa egzamen tabshyrmaga gidenimizdde). lebapda arsary diyeninde olaryn kopchulikleyin yashayan yeri deryanyn iki gyrasy. yagny kerkiden halajyn usti bn charjewe chenli deryanyn chep gyrasyndan, sag gyrasyndanam kerkiden hojambazyn usti bn charjewe chenli. amyderyada arsary az oydyan. kerkininem kop ilaty ozbek. 1500-1510 yyllar aralygynda ozbek hanynyn gechiren ozbek toparlarynyn kopusi kerkide yerleshen. kerkinin obalarynda arsarylar kop yashayar. charjewi ozleriniz bilyanizler. mumkin bashgada kop yerlerinde arsarylar yashayandyram welin, olardan belli habar aydyp biljekdal. charjewde tatlar, koytendag tarapda maynaklar yashayar. arsarylaryn in kop yeri astanababa, halach we garabekewul. eger arsaryny dash sypatyndan saygarayyn diyseniz Seyitnazar Seydinin keshbini yatlaberin.
Indi adaglanma toy meselesine gechsek, arsary halkynda soyshup toy edilyar, ya ene atasynyn diyenine eyerip toydan son soyushilyan yagdaylar kop dush gelyar. yone arsarylar oz dogan garyndashlaryndan gyz alyshyp berishmeyarler. yatdan alyar, yada beryar. yone ichinde bu dabi bozyanlaram bar. beyle adamlar halananoklar.
yany bashga bir saytda okadym, taypalaryn toy dapleri hakynda. ganly yaglyk diyaler, elleshdirilmek diyaler. toy dapleri barada aytsak adaglanma arsarylarda onunden edilenok, yakyn dost bolsada birinin gyzy beylekisinin ogly bolsada olar toy ederler diyip soz berilenok onunden, hemme zat oz yerinde edilyar. hemmede bolshy yaly adaglanma, toy sahedi bellenenden son gelinalyjyda alynmaga gidilyar gyz, gyz gaytjak wagty gyzyn atasy (yagny kakasy) omin edyar gyzynyn bagty uchin. yone bir zat, arsarylarda gyz gymmatrak. toy gijesi gushak chozdi bolyar, gapyny dine gyzyn dayzasy dinleyar. ganly yalyk goterilip hemme kisha gorkezilenok, dine gyzyn dayzasynda bolyar we ol molla okadyar, sonuny biljekdal. gyz mashgala gowy garshylanylyar, toydan son gaytarmasy bolyar 3 gun. galanam oz duzguni boyuncha gidiberyar. yene bir zat. beyleki illeri biljekdal, yone kerkide yashayanlar toydan on gyz wecher edenoklar, gyzyn 9 gormesinde uly sadaka berilyar, ertesi ya biriguni toy edilyar.
-
OrAzZiK
8 years ago
- men Lebap ilinden. Arassa arsary ganly turkmen. Atamyratda ayshayan, aslym Hojambaz ilinden. yokardada yazypdyrlar biz barada. hawa, dilimiz beylekilere biraz uytgeshik gorunyandir, yor-yor diyip gurlenilyar bizin dilimiz, yone bulam turkmen dilinin bir bolegi, bizede mekdepde owretdiler edebi teke dilinde gurlemani, gurleyaasem gerek yerinde (meselem okuwa egzamen tabshyrmaga gidenimizdde). lebapda arsary diyeninde olaryn kopchulikleyin yashayan yeri deryanyn iki gyrasy. yagny kerkiden halajyn usti bn charjewe chenli deryanyn chep gyrasyndan, sag gyrasyndanam kerkiden hojambazyn usti bn charjewe chenli. amyderyada arsary az oydyan. kerkininem kop ilaty ozbek. 1500-1510 yyllar aralygynda ozbek hanynyn gechiren ozbek toparlarynyn kopusi kerkide yerleshen. kerkinin obalarynda arsarylar kop yashayar. charjewi ozleriniz bilyanizler. mumkin bashgada kop yerlerinde arsarylar yashayandyram welin, olardan belli habar aydyp biljekdal. charjewde tatlar, koytendag tarapda maynaklar yashayar. arsarylaryn in kop yeri astanababa, halach we garabekewul. eger arsaryny dash sypatyndan saygarayyn diyseniz Seyitnazar Seydinin keshbini yatlaberin.
Indi adaglanma toy meselesine gechsek, arsary halkynda soyshup toy edilyar, ya ene atasynyn diyenine eyerip toydan son soyushilyan yagdaylar kop dush gelyar. yone arsarylar oz dogan garyndashlaryndan gyz alyshyp berishmeyarler. yatdan alyar, yada beryar. yone ichinde bu dabi bozyanlaram bar. beyle adamlar halananoklar.
yany bashga bir saytda okadym, taypalaryn toy dapleri hakynda. ganly yaglyk diyaler, elleshdirilmek diyaler. toy dapleri barada aytsak adaglanma arsarylarda onunden edilenok, yakyn dost bolsada birinin gyzy beylekisinin ogly bolsada olar toy ederler diyip soz berilenok onunden, hemme zat oz yerinde edilyar. hemmede bolshy yaly adaglanma, toy sahedi bellenenden son gelinalyjyda alynmaga gidilyar gyz, gyz gaytjak wagty gyzyn atasy (yagny kakasy) omin edyar gyzynyn bagty uchin. yone bir zat, arsarylarda gyz gymmatrak. toy gijesi gushak chozdi bolyar, gapyny dine gyzyn dayzasy dinleyar. ganly yalyk goterilip hemme kisha gorkezilenok, dine gyzyn dayzasynda bolyar we ol molla okadyar, sonuny biljekdal. gyz mashgala gowy garshylanylyar, toydan son gaytarmasy bolyar 3 gun. galanam oz duzguni boyuncha gidiberyar. yene bir zat. beyleki illeri biljekdal, yone kerkide yashayanlar toydan on gyz wecher edenoklar, gyzyn 9 gormesinde uly sadaka berilyar, ertesi ya biriguni toy edilyar.
samat 12 years ago- Menem maryly teke bolanyma gör-ä,öz gözýetimim bolan oba we beýleki görenlerim hakda ýazaýyn.obamyzda 3 tire diýäýeýin-teke(alajagöz $ahasy)(aslymyz täçgök serdaryñ yzyna dü$en topardan),bir sebäp bilen gelen we örñän sarahsly salyrlar hem de araplar-gullar(eýranly ýesirleriñ türkmenle$en nesilleri bar).sen arap,sen pylan diýmek indi indiler galjak bolýar.emma goñ$y oba-müjewir we seýitler bilen bu galjaga meñzänok.soñky 4 ýyl bäri oba çärjewden,saragtdan,da$owuzdan,kerkiden,kakadan gelin kabul etmäne ba$lady.gyzlaram söýeni bilen $ol ýerlere gidýär.gurbanlyk barada,tire içinden garynda$lyk taýyndan ýakyn 10-15 ma$galaly gruplar bilele$ip edýär we töwerek,garynda$lar we bütin öz tiräñ çagyrylýar.(ýetginjekler gelmäne utanýar.)biziñ alajagözlerimiz diñe dograma edýär,palaw däl.toý we ýas däplerin-ä bilemok tekeleñ