Ýewropaly antropologlar Saksoniýadan (Germaniýa) tapylan Şöningen naýzalarynyň, takmynan, 200 müň ýyl ozal döredilendigini kesgitlediler. Bu öň pikir edişimizden 100–200 müň ýyl soňdur. Science Advances žurnalynda çap edilen barlag naýzalaryň geýdelberg adamlaryna däl-de, neandertallara degişlidigini görkezýär. Maýns uniwersitetinden Olaf Ýerisiň ýolbaşçylygyndaky antropologlar topary aminokislota geohronologiýasy usulyny ulandy. Ol organizm ölenden soň, beloklardaky aminokislotalaryň gurluşynyň üýtgemegine esaslanýar. "Ilkinji gezek Şöningen naýzalarynyň tapylan galyndylardaky aminokislotalara esaslanyp, çökündi gatlaklarynyň ýaşyny hasapladyk. Biziň hasaplamalarymyz naýzalaryň, takmynan, 200 000 ýyl ozal ýere gömlendigini görkezýär, bu bolsa olaryň orta paleolit döwrüne degişlidigini aňladýar, şol döwürde demirgazyk merkezi Ýewropanyň ýaşaýjylary geýdelberg adamlary däl-de, neandertallar eken” – diýip, barlagda aýdylýar. Naýzalar 1990-njy ýyllarda Şöningeniň goňur kömür käninden haýwanlaryň galyndylary we daş gurallary bilen bilelikde tapyldy. Ilkibaşda olaryň ýaşy 380–400 müň ýyl diýlip çaklanylýar we olaryň geýdelberg adamlaryna degişlidigi, neandertallaryň we kromanýonlaryň ata-babalary bolup biljekdigi aýdylýar. Alymlar täze açyş naýzalaryň golaýyndan tapylan atlaryň awlanylyşynyň çylşyrymly taktikasyna düşünmäge mümkinçilik berýändigini aýdýarlar.