Şweýsariýadaky Sýurihiň Ýokary tehniki mekdebiniň hünärmenleriniň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary göwher tozy bilen Ýeri sowatmagyň usulyny teklip etdi. Geophysical Research Letters žurnalynda çap edilen barlagyň netijesine görä, göwher tozuny atmosfera sepmeklik Gün radiasiýasyny yzyna serpikdirmegiň täsirli serişdesi bolup biler. Köp barlaglaryň berýän netijesine görä, kömürturşy gazynyň zyňyndylaryny azaltmak ýaly, howanyň üýtgemegine garşy göreşmegiň adaty usullary indi planetanyň aşa gyzmagynyň öňüni alyp bilmeýär. Alymlaryň bir topary ählumumy maýlamagyň eýýäm düzedip boljak derejeden geçendigine (ýa-da şoňa ýakynlandygyna) ynanýarlar. Barlagçylar alternatiw usuly - Gün ýylylygyny yzyna serpikdirýän aerozollary sepmegi teklip edýärler. Bu wezipe üçin iň gowy öwrenilen dalaşgärleriň biri kükürt dioksidi boldy, ýöne ony ulanmak ozon gatlagynyň azalmagyna we kislota ýagşyna sebäp bolýar. Agzalan pürkmegiň täsirine baha bermek üçin ýörite synaglar geçirmek hökman däl – şonsuzam wulkanlar bu gazy hetdenaşa köp mukdarda çykarýarlar. Alymlar modelirlemäniň çäginde ýedi dürli maddanyň seljermesini geçirdiler: kalsit, göwher, alýumin, kremniy karbidi, anataz, rutil we kükürt dioksidi. Göwher tozy Ýeri sowatmak üçin iň oňat wariant boldy. Bu material diňe bir ýagtylygy yzyna serpikdirmek ukybyna eýe bolman, eýsem, himiki taýdan inert bolup, atmosfera üçin howpsuzdyr. Mundan başga-da, ol belli bir wagt howada galýar. Bu model 45 ýylyň dowamynda her ýylda bäş million tonna göwher tozuny sepmek, global temperaturany 1,6° C peseldip biljekdigini görkezdi. Şeýle-de bolsa, alymlar şeýle taslamanyň ep-esli çykdajylary talap etjekdigini bellediler, onuň bahasy 200 trillion dollar.

Täzelikler, Ata Watan tarapyndan 1 month ago
Teswir ýazmak üçin Içeri gir