Ynsan ogly köplenç şu dünýäde kynçylyklara sezewar bolýar. Kämahal ynsan gerdeni olara sabyr edip, şolary çekmäge tap getirip bilenok we ynsanyň haldan-hala girmegine sebäp bolýar. Elbetde, her bir kynçylyk ýa-da synag ynsany has kämil hala getirmäge-de sebäp bolýar, şol kynçylygy ýeňip geçse, onda mukdar taýdan has täsirli bolýar, ýeňi;äýen ýagdaýynda-da, Türkmen aganyň aýdyşy ýaly:”Ýeňilen pälwan göreşden doýmaz!” diýen ýagdaý boýunça, şol kynçylyk ýa-da kynçylyklaryň hötdesinden gelmäge başga usul we serişdeler bilen synanyşýar. Sabyr – bu ynsana Biribar tarapyndan örän wajyp zatlar üçin ulanmaga berlen bir aýratynlyk bolmaly. Meselem, günlerden uzak durmaga sabyr, sogaplary hemişelik amal etmek üçin sabyr, nebis we şeýtanyň waswaslaryna ýeňilmezlik üçin sabyr, maşgalaňy ekläp saklamak üçin sabyr, baky jenneti gazanmak we baky jähennemden halas bolmak üçin gerekli sabyr, sapaklaryňdan hem-de işleriňden başarnyk bilen dynmak üçin gerekli sabyr we ş.m. Hernäçe kyn hem bolsalar, olaryň berýän yzasyna daýanmak we halas bolmak üçin sabyr, elbetde, wajyp! Aslynda, hiç bir ynsana çydap bilmejegi ýüküň gerdenine ýüklenmejegi Bakara süresinde aýdyň beýan edilýär. Diýmek, Allahyň güwä geçmegi bilen, biz ynsanlar her öňümize çykan kynçylyklara döş gerip, onuň hötdesinden gelip bilýän bolmaly. Diýmek, bir ýa-da birnäçe ýollary bolmaly şol ýagdaýy amal etmek üçin we oňatja pikirlenmeli, “ýedi ölçäp bir kesmeli” we mümkinçilikleri, serişdeleri, bu babatda goldaw berjek ynsanlary bir ýa-da birnäçe laý(gezek) gözden geçirmeli. Sabyrda mert ynsan hökmünde Gurhanda Hz.Eýýub (aleýhissalam) görkezilýär. Hatda, ol sabyr gahrymany hem diýip bilinýär. Onuň maşgalasyndaky ähli raýatlar/ynsanlar wepat edýär, bedeniniň köp bölegini ýara gurşap alýar. Allahyň ilçisi bolmak ýaly agyr ýük hem gerdeninde, kowmy we olaryň Ylahy buýruklara bolan ýagdaýlary hem munyň üstesine. Hatda, onuň kalbyna we diline-de ýara ýetýär, şonda ol Biribara öz ejizligini boýun alyp, ýene-de Biribara ybadat etmäne şol ýürek we diline ilişen ýaralaryň päsgel berýäni üçin, olardan halas bolmak üçin nyýaz edýär we dilegi kabul edilýär. Şeýlelik bilen bularyň hemmesine Hz.Eýýub (a.s) sabyr bilen döş gerip, olaryň hötdesinden gelýär we biz ynsanlara bu babatda oňat görelde bolup durýar. Şu ýerde bir ýagdaýa göz ýetireliň: Kynçylyklara sabyr bilen çydap ýeňmek üçin, yhlas, wepaly ynsanlar(maşgala, dost we ş.m.) ýaly zatlar gerek, emma welin, iň gerekli zatlaryň başynda gelýäni – hemişe bu agyr ýüküň aşagyndan sag-salamat gutulmak üçin, Biribardan goldaw islemek we Oňa dileg etmek bolmaly! Bu babatda bir ayatda :” Sheyle kyn yagdaylarda, ybadat edin we sabyr bilen Menden dilan!“ diyilyar, diymek shol iki yagday bolsa, her kyncylyga doz gelip bolunjagyna goz yetirilyar. Pygamberimizde hem sabyr iň belent mertebededi. Onuň(SAW) çeken muşakgatlary, hunabalary, duş gelen kynçylyklary, belki-de, sanardan köpdi. Şoňa garamazdan Ol (SAW) olaryp barsyna Biribaryň goldawy bilen sabyr edip çydady we iň oňat ýagdaýda ymmaty bolan bizlere görelde boldy. Sagadat asrynda (Asr-y Saadet) sabyr bilen baglanşykly bolan bir wakany we nettijesinde hasyl bolan bir hadysy siziň bilen paýlaşmak isledim: \"Sabyr, bela ilki gelip catanda gorkezilen sabyrdyr!\" (waka takyk yadyma dushmedi, ensallah, sonra) Sabyr barada mübärek bir ynsan many taydan şeýle diýýär: “Ynsan öz ýaşaýan gününe seretmeli. Geçen günler, barybir, geçipdir, kynçylyklaryň geçenine begenmeli, olary pikir edip, gynanmaly däl. Geljek günler hem entäk gelmändir, kim bilýär, ol günler gelýänçä, biz baky äleme göçüp gideris. Diýmek, ynsan şu gününe diş-dyrnak bolup ýapyşmaly we iň gowy ýagdaýda ryzyk agtarma, her iki älemde bagtly bolmagynä sebäp boljak amallary ýerine ýetirmeli. Geljekdäki kynçylyklara ýa “baý bolmaklyga” hem-de geçmişdäki kynçylyklara we gowulyklara görä pikir-oýa batyp, gamgyn ýa şat bolmak däl-de, elbetde, bugüniňe görä hereket etmek iň dogrusy, ýogsam, bar güýç we sabryňy geçmiş we geljekdäki wakalara dagadyp, bugüniňe hiç-hili takatyň galmasa, anha, şonda ynsan örän ejiz bolar, lagşar. ” Hemmämiz üçin duş gelen we geljek kynçylyklara sabyr edip, Biribarryň hem goldaw bermegi bilen birlikde hötdelerinden gelmegini ýene Biribardan dilemek bilen!
Sabyr.
-
ata
15 years ago
- Asylly uyamyzyn goyan
Jowamygulkelim Sherhi atly mowzugyndan sabra degishli 2 hadys:
1- Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:
(Mesgut) bagtly kishi pitnelerden chetde galdyrylan adamdyr (3 gezek) we bir bela mubtela (sezewar) bolsa sabyr eden kishidir. (Suneni ebi Dawud, 2j. 236 sah.)
Dushundirish:
Resul ekrem hezretleri ozunin dogalarynda hemme wagt pitneden pena sorardy we ahli yslamy hem pitneden gacha durmaga buyrardy. Saklanmak bilen hem ona mubtela bolunsa, onun charesi sabyr etmek bolup, sabyr edyan kishi hem bagtlydyr. Yok yerden birinin ustunde dushup, bir mashgalanyn gununi bulap, hakmy-nahakmy derneman ozunin din garyndashlaryny dowlet adamlaryna yamanlap, edaralara chagyrdyp, adamlar arasynda dushmanlyk kopelip, dostluk tanaplary gyrylmagyna din we yslam hokumlerini owretmekden bashga ayby yok adamlaryn jepa chekmegine sebap bolyan kishiler shu hadysyn mazmunyna göra in betbagt adamlardyr. Sabyr edijiler we Allah tagala tarapyndan gelen belalara razy bolup durujylar hakynda Kuran Kerimde uly wadalar bar. Shol wadalara uchran adam bagtly boljagynda shubhe yok. Belalara sabyr etmek, kaza-kadara razy bolmak, hich hili bela-beter yok yurtlara (jennete) baryan birden bir yoldur. Adam ogly dunyade yashan mutdetinde gaygy-hasrat gorman yashamagy mumkin dal. Durmush, yashayysh tikenli choplerin ustunden yoremek we mushakgat tolkunlary bilen garshylashyp yoremekden ybaratdyr. Akylly kishi shol kulpetlere doz gelmage we gelejek rahatlary umyt edip ozuni yitirmezlige dalash etmeli. Her agyrlyk sonunda yenillik hem boljakdygyny Kuran Kerim wada beryar. Musulman adam elbetde shol wadany hatyrlap gownune teselli berer hem-de oz-ozune nesihat kylar. Dunya gaygy-hasrat mekanydyr. Bir sagat shatlyga bolsa yuz sagatlap gussasy bardyr.
2- Pygamberimiz s.a.w. aydypdyrlar:
Sabyr (gaygynyn) in ilki basha gelen wagtyndadyr. (sahyh buhari, 2j. 84 sah)
Dushundirish:
Adam ogly gaygy-hasratyn ilki gelen wagtynda dozumli dursa, sonabaka akly ustun bolup kem-kemden yuregi teselli tapar. Shonun uchin gaygy-hasratyn basha gelen in ilki pursatynda doz getirmage sabyr diyiler. Sabyr etmekde wada edilen sogaplar hem shona gora berler. Sabyryn tersi "jazag" (hay-way)-dyr. Emma yurek gamlanyp gozlerden yash chykmagy "sessiz aglamak" sabyra ters daldir. Chunki bu zatlar hakynda bende biygtyyardyr. Resulullah Ybrayym atly ogly olende gozyash edenligi malimdir. Bela we kulpet basha dushende "inna lillahi we inna ileyhi rojigun" (elbetde hemmamiz Allah tagala garashly we shonun huzuryna dolanyjydyrys) diyip doga okamak we mumkin bolsa resuluhuda adatyna eyerip taheret kylyp namaz okamak yagshydyr. Bela we musybatlardan emin adam dunyade tapylmaz. Shonun uchin ona her bir bende boyun alyk bolmalydyr we shonun barabaryna gunaden paklenmegi arzuw etmelidir. Chunki musybata sabyr etmek gunani yuwyan sabyndyr. Jazag-pazag etmek bolsa katgy haramdyr.
PS: Allah razy bolsun uyamyzdan!
ata 16 years ago- bu mowzuk www.turkmenpress.com portalynda hem cap edilayippdir, edil shu yerde bolshy yaly, duzedaymeli ekenim :)