Mukam demini zordan alyp ýatyrdy, kakasy aljyrap näme etjegini bilenokdy. Goňşulara seslendi --Döwran Döwran tiz kömege jaň ediň oglum ölýä çaltyrak jan ediň. Diýip gygydy. Ogulnabat daýzada oýüne dolanada gapydan giren wadyna howlularynda çagalarynyň aglap oturanyny görüp.  --näme bolýa, nämçün aglaýaňyz?  Hiçisi jogap berenokdy, Ogulnabat daýza ylgap öýe girdi, we adamsynyň ýüzü gana bulanan Mukamy gujagyna alyp oturanyny görüp, dyzlaryny ýere urup gözlerini ýaşa doldurdy. Birdenem seslendi --waah men gurýyn, men guraýyn bularmy geljekdi çagamyň başyna, beýlemi boljakdy soňy waah balam eeeý wah çagam... Goňşulary Döwran agada gelip  --tiz kömege jaň etdim bir azdan gelerler, diýip gapydan girende Mukama gözü düşüp,  --siz nämä otyrsynyz turuň ýeriňizden, ýörün tiz kömek gelýänçä diýip garaşyp oturman özümüz äkidelin hassa hana ogluňuzuň ýagdaýna byr serediňä. Diýip Mukamy gujagyna alyp maşynyna tarap ýöräp ugrady.  Ogulnabat daýzada yzlaryndan ylgady, şol wagdam gapylarynyn öňüne tiz kömek maşyny gelipdi. Mukamy maşyna mündürüp hassahana äkitdiler. Mukam hassahanada eýýäm ertesi gün özüne geldi. Mukayň özüne gelen wagty töwereginde hiçkim yokdy suwsap suw içmek üçin ýerinden turup gapa tarap ýöredi, gapydan çykyp kimden sur sorajagyny bilmän karidorda ýöräp barýarka birden goňşulary Döwran aga gözi düşýär we oňa tarap ýöräp ugraýar, anardan byr dogtor gelip                --Mukamyň ene-atasy sizmi? Diýip Döwran agadan soraýar                         --ýok mendäl ejesi bar olam häzir hassahana howlusynda otyr, dogtor ýone aýdyn Mukamyn ýagdaýy nahili,  --çagaň ýagdaýy öwerlik däl, bu ýaşda ýüreginiň beýle gowşak bolmas, we kellesinde nasazlyklaň bolmasy --duruň doktar Mukamyň kellesinde nasazlyk ýokdur, ol biziň bilşimizçe akylly çagady --siz düşünmediňiz meň diýjek bolýanm Mukamyn kellesinde byr çiş bar bolaýmasa, biz seretdik oglanjgyn kellesinde tikinler bar eken belkide on byr erbet zerar goren bolmaly kellesi we şondan galyp beýnisine ýa suw üýşen bolmaly ýada byr çiş dörändir diýip çaklaýas. --ýöne dogtor beýle bolup bilmezä --hassany getirenlerinde gulagyndan, burnundan gan gelýärdi, bu ýagdaýam köplenç kelleleri zarar gören hassalarda bolýar. Men anyk byr zad aýdyp bilmen ýöne çaganyň kellesini we ýüregini doly barlatdrmaly,  --doktor eger ol barlaglar gymmat bolsa bu çagaň maşgalasy ony tölap bilmezler öňem zordan günlerini görýäler                                                  --bagyşlan biziňhassahanamyzda beýle barlaglary geçirip biljek enjamlarymz ýok, beýle barlaglary ýörüte hassahanalarda geçirilýär. Edip biljek kömegim ýok bagşlan                                                                                      -bolýa ondo doktormen ejesine özüm aýdaryn hemmezady, diýip Döwran aga yzyna öwrülýär we gyrada aglap oturan Mukamy görýär.  --Mukam saňa näme bolly, nämä aglaýaň? Mukam Döwran agaň elinden  tutup --Döwran aga siz doktoryn aýdan zadlaryny ejeme aýdmaň, haýyş edýän men özüm aýdaýyn hemmesini, ejemi ilki köşeşdüireýin byr az son özüm aýdaýyn hemmesini. --bolýa aýd özüň, ýöne maňa söz ber hökman aýtjakdygyňa --söz berýän Döwran aga söz berýän.  Diýip Döwran aga söz berdi.  Soňra Mukam hassahanaň howlusunda gözlerine ýaş aýlap oturan ejesiniň ýanyna gelip                                        --eje ejejan bagyşla meni... . Ogulnabad daýza ýere bakyp oturan ýaşly gözlerini ýuwaşlyk bilen galdyryp, ogluna bakyp.    --gaýtam sen meni bagyşla oglum men seň göwnüňü ýykdym,  mugallymyň ýanynda hemmezadlary aýdyp. Ýöne oglum men bulary seň üçin etdim, nesip bolsa 2,3 ýyldan okuwuňy gutaransoň eliňe byr şadatnama bersinler diýip etdim. Men ol ýerde erbet zadlaram diýen bolsam seň gowluguň seň gelejegiň üçin aýtdym oglum  --bagyşla meni eje, ýone men gorkdum, ýene ýalnňz galaryn diýip gorkdum, sizem meni gelen ýerime iberersiňiz diýip gorkdum --bu zadlar nirden kelläňe geldi, sen biziň maşgalama gelip kömek etdin, ikimiz bile işläp maşgalamyzy kyn günnerden alyp çykdyk. Sen maşgalamyzyň byr bolegi boldyň, sen maňa ogul bolduň, haýsy ene öz çagasyny ýalňyz goýar. Mukam gözleriniň ýaşlaryny süpürüp      --bolýa eje men saňa ýalňyş düşünüpdürün, hä onsonom doktor maňa ertir çykyp bilersiň diýdi  --ertir...? başga zat diýmedimi ejeň gelsin zad diýmedimi?  --ýok eje başga hiç zad diýmedi Dowran aga bilen grleşýärdi --Oglum sen bäre garaş men doktory görüp geleýin. --eje men barada sorajak bolsana aladalanara zad ýok muş, diňe gün urupdur bolany                                                                                                           --sen nirden bilýäň? --ýaňy doktor Döwran aga aýdanda eşitdim.  --başga näme diýd onsoň                                            --hiçzadam, Ooo eger indi maňa gowja seredmeseler meni ýitirip bilerlersiňizem diýdi. Ýöne men sizi hiç taşlamana eje. Diýip ýylgyrdy. Gürleşip otyran ejeli ogluň ýanyna aňardan goňşulary Döwran aga gelip                       --howwo goňşy ogluňuz heeme zady aýdan bolsa gerek? Diýip sorady, Ogulnabat daýzada ýaşly gözleri bilen çalaja ýylgyryp --howwo aýtdy aýtdy, indi oglumuza gowja seredmesek ony ýitirip biljekdigimizem aýtdy.  Diýip ogly Mukamy bagryna basdy.   Ogulnabat daýzaň diýşi ýaly ýyllaram çalyt grçdi Mukam indi okuwunam gutaran byr ullakan oglandy. Okan çagalaryňky ýaly gowy bahalarly bolmasada elinde okuwy gutardygy hakndaky şadatnamasy bardy. Ýöne indi mükünem bolmasada ýokary okuw jaýyna girmegi arzuw edýerdi.   Adamlar ulandygyça aladalarynyňam ulanşy ýaly Mukamy kakasynyň hassalygy entegem geçenokdy we indi kakalaryna seretdirmäne hasam köp pul  gerek bolýardy. Mukam bolsa indi byr lomaý harytlar satylýan dükanynda işleýärdi. Mukam her gün öýlerine garaňky düşürän gelenokdy, Ogulnabat daýzada işleýärdi, ýöne indi oňada agyr düşýärdi çünki ýaşlary 40 dan geçipdi we 15 ýyllap şol byr agyr işde agyr musurlary daşap işlemek herkimede aňsad düşýändäldir. Mukam ejesiniň ýägdaýyna düşünýärdi, we işläp ýören işinden daşary ýenede byr iş gözlenýärdi, her tanyş bilişlerinden soraýardy. Byr gün işinde özünden gözünü aýyrman seredip duran byr müşderä gözü düşdi bu hemişeki müşderileriniň biridi, adam Kostýady.  ( Kostýa doly ady Konstantin 1981-nji ýylda dogulan. Milleti rus, we ene atasyndan aýry ýaşap şäherde kiçirak telekeçilik (biznes) ýöretýärdi ) Mukam okuwda öwrenmesede köp adamlar bilen işleşip rus dilinide byr az bilýärdi we Kostýaň ýanyna baryp                            --bagyşlaň men hälden bari ünüs berdim welin siz maňa seredip dursuňyz,we ýeke bugün dälde her geleňizde şeýle edýäňiz, men her gezek sizde nämçün beýle edýäniňizi soramana çekinýädim çünki siz müşderidiňiz. Ýa byr ýalnyşlyk etdimmi? diýip ýylgyrdy. Onda Kostýa                                                                --ýo ýo nämäň ýalňyşy men ýöne her gezek gelemde saňa seredip durýan                                     --maňa seredip durýaňyz? Ýa birine meňzedýänizmi? --ýok hiçkimede meňzedemok. Men ýöne sen işleşiňi synlaýan, günde näçe müşderiler bilen işleşýäňem welin sen hiç ýadamaýan ýaly ýüzüň mydam ýylgrypdur. --he..he.. bu byr hiljegä boldy soranym üçin bagşlaň.diýip işiniň başyna geçdi.  Mukam  Işläp duran ýerinden käte töweregine seredýädi byrden ýenede ozüne seredip duran Kostýa gözü düşdü we oňa elini galdryp mähirle ýylgyrdy, we Kostýaaňam özüne elini galdyryp begenjinden ýaňa ýüzleriniň ýylgyryp gyzarşyny görüp, byr hili geň galdy. Mukam  agşam öýlerine geldi, öýlerine gelende öýleri sesizlikdi, öňünden jigsi çykyp --iýmäne byrzadlar äkeldiňmaý? Diýip sorady onda Mukam  --ýok menä bu gün hiç zad aladym, hany ejem nirede işden gelmedimi entegem. --yok ejemä bugün ýaramansoň işede gidmedi. Mukam aýagyndaky köwşünem çykarman öýe girdi we basyrlyp ýatan ejesiniň ýanna baryp --eje saňa näme bolýa --maňa hiçzadam bolonok oglum hemme zad gowy byr az gyzdyrýan --hany gyzyň nirede jigim dagy aj diýäler olara nahar bişirmelä --hä o gyzam bugün toýa gitdi klasdaş jorasy durmuşa çykýamyş --hyym bolýa onda eje häzir men byr zadlar bişirerin diýip gidip eşiklerini çalyşyp eline byr pyçak bilen 5.6 sany ýer almasyny (kartoşka) alyp ejesiniň gapdalynda oturup artyp başlady we ejesine --eje kakamyň ýagdaýlary nähili? --aý oglum bilmedim indä dogtorlar başga ýere iwerip barladaýmasanyz diýäler. Özweklere ýada Azerbeýjana iberip görüň diýdiler --bää ýaman akylly ekenleraý. Nä biziňem pulumuz bolan bolsa şolaň ýanyna barmajagymzy bilenoklarmkaraý. --oglum men soraşdyrywam gördüm ol ýerlere iýermek üçin iň azndan 3500 dollar gerek bolor diýdiler  --ýöne ejejan bizde onça pul nireden bolsun, karyz alaly disegem nireden kiden. --bilýan oglum, öz ýygnanja pulumuzoma bardy 400 dollor  --bolýa eje pulormuzy ýygnap iberäýeris, men ýenede ikinji işem tapynsambize byr az kömek bolar. --ikinji işi näme etjek oglum sen öňemä daň bilen gidip gijan ýary gelýän --bilmedim eje bir zada etmeli, belki byr aňsatja iş bolsa. Wii eje diňle ýene byr üýtgeşiklik bar --o nämäň üýtgeşikligi? --men bu gün işde byr adam bilen tanyşdym özi rus eken entek adyna bilemok biziň byr müşterimiz, her gezek gelende maňa ýöne seredip durýady. Menem bu gün nämçün seredýänini soradym welin, ýöne işleýşimi gowy görenini aýtdy --waý nämçün beýdýäkä ýa birine menzedýämikä? --eje menem şeýle dir öýütdüm  --nähili adam oglum byr erwet adam bolaýmasy, sypaty nähili saňa meňzeýämi? Diýip ejesi byr hili şübheli sorady. Ondo Mukam --ýok eje maňa meňzänok, saňa nähili suratlandyrsamkam aý ýöne byr owadan  rus oglanyda eje. diýip Mukam ýylgyr.

Köneler, yurejigim tarapyndan 7 years ago
Teswir ýazmak üçin Içeri gir