Türkmenistan'da Hıristiyanlık Propagandası Türkmenistan'da Protestan olan Baptist Kilisesi (32) başta olmak üzere toplam üç misyoner örgütü faaliyet göstermektedir. Bu örgütler United Bible Societies (UBS) tarafından organize edilmektedir. (33) Türkmenistan'a ilk yerleşen misyoner örgütlerden birisi Türkiye'de de faaliyet gösteren ünlü "American Bible Society"dir. (34) Bible Society, İncil'in Türkmence'ye tercümesini 1993 yılında tamamlayarak dağıtıma başlamıştır. Bunun yanı sıra, Aşkabat'ta Aksa Camii'nin bulunduğu Gaja mahallesinde ikisi İngiliz, ikisi Amerikalı olmak üzere dört Hıristiyan misyoner papazın girişimleri sonucu girişinde "Mescid-i Hıristiyani" tabelası bulunan bir kilise açılmıştır. Söz konusu misyoner grubu ayrıca Aşkabat Havaalanı yakınlarında kilise inşa etmek üzere devletten arazi satın almıştır. Kilisenin üçü Rus, diğerleri Hıristiyanlığı yeni seçen Türkmen olmak üzere, 50 civarında cemaati bulunmaktadır. Aşkabat merkezinde yoğun olarak yaşayan Hıristiyanların devam ettiği Katolik ve Protestan kiliselerinde de Müslümanlara dönük olarak Hıristiyanlık propagandası yapılmaktadır. "Gospel Communications Network"te Türkmenistan'daki misyonerlik faaliyetleriyle ilgili olarak verilen bilgilere göre Protestanlar, 1990'de sadece 5 kişi iken on yılda 500 kişi üzerinde örgütlenmiştir. HCJB World Radio (35) adlı Amerika merkezli misyoner radyo 2001'de Türkmence yayına başlamıştır. Türkmence yayınlar Dave Hansen adlı misyoner tarafından organize edilmektedir. "Baptist World Alliance" (BWA) adlı Amerikan Baptist misyoner örgüt, Rahim Tashov adlı bir Türkmeni devşirerek papaz olarak görevlendirmiştir. Rahim Tashov, hem bir kilisenin başına getirilmiş hem de çocuklara yönelik olarak Hıristiyanlık propagandası yapan bir "Pazar Okulu" kurması sağlanmıştır. Bir başka yerli papaz Aşkabat'ta faaliyet gösteren Protestan Shokhrat Piriyev'dir. (36) Rahim Tashov bu yüzden Kasım 1999'da takibata uğramıştır. İnternet'te "Rahim Tashov" adına yaptığımız bir tarama sonucu misyoner örgütlerin bu takibatı kullanarak Türkmenistan hakkında, insan haklarını ihlal ettiği yönünde uluslararası bir karalama kampanya açtığına tanık olduk. Misyonerlerin Türk Cumhuriyetleri'ndeki hedef kitlelerinden birisi de etnik Ruslar ve diğer Ortodoks Hıristiyanlardır. Örneğin Türkmenistan'da Anatoli Belyayev ile karısı Natalya ve kızı Yuri Senkin misyonerlik yapan bir Rus ailesi Baptistler adına misyonerlik yaptığı için yönetim tarafından Mart 2000'de sınır dışı edilmiştir. Anatoli Belyayev, "Ashgabad Baptist Congregation"ın lideri idi. Rus Aleksandr Yefremov ve Vera Semina, Ukraynalı Vladimir ve Olga Chernov da bu grubun içinde yer almaktadır. (37) Bu gelişmeler Kitab-ı Mukaddes Şirketi'nin yayınlarında da yankılanmıştı. (38) Yedinci Gün Adventistleri (Seventh-day Adventist: SDA) de başkent Aşkabat'ta Pavel Fedotov öncülüğünde örgütlenmiş durumdadır. Papaz Fedotov, UBS ile bağlantılı olarak faaliyet göstermektedir. SDA'nın ele başı isimlerinden, Alexander Shvarts'ın kilise inşa etme girişimi Türkmenbaşı Saparmurat Niyazov tarafından engellenmiştir. Türkmenistan Hükümeti, misyoner örgütlere karşı nispeten duyarlı davranmakta ve faaliyetlerini kontrol altına almaya çalışmaktadır. Türkmenistan yönetimi, yalnızca Ortodoks Ruslara yönelik olarak serbesti tanımaktadır. (39) Bekleneceği üzere Türkmenistan'daki misyonerlere yönelik engellemeler hemen "International Religious Freedom"un raporlarına yansımıştır. (40) International Religious Freedom, bir anlamda ABD'nin devlet olarak misyoner örgütleri himaye aracı olarak iş görmektedir. Yehova Şahitleri'nin Orta Asya'da, özellikle Kazakistan ve Kırgızistan Cumhuriyetleri'nde ağırlıklı çalışmakta olup, Türkmenistan'da da faaliyetlerine rastlanılmaktadır. Türkistan'da Bedahşan Bölgesi'nde yaşayan yaklaşık 200 bin nüfuslu Nizari İsmailileri (Ağahanlar) mezhebini hesaba katmazsak, genel olarak Müslüman halk Hanefi ve Maturidi mezhebine mensuptur. Fergana Vadisi'ndeki bu birliği bozabilmek için Hıristiyan misyonerler, bölgede faaliyet gösteren İsmaili ve Şii kültürden çıkan Bahailiği desteklemektedirler. Bunun için Dünya Kiliseler Birliği, Dağlık Bedahşan'daki İsmaili nüfusun maddi kalkınması için Ağahanlar tarafından yapılan bir projeye destek vermekte ve insani yardım adı altında tonlarca gıda yardımında bulunmaktalar. (41) İstanbul'da kurulan "Kitab-ı Mukaddes" firmasına Kazakça, Kırgızca ve Türkmence bastırdıkları "İncil, Tevrat ve Zebur'dan Seçmeler" isimli kitap gibi yayınları, halka parasız olarak dağıtılmaktadırlar. İlginç bir nokta da, İstanbul'da bastırılan bu kitapların yine İstanbul'dan gelen Yehova Şahidi Türkler tarafından 1992 yılında dağıtılmaya başlanmış olmasıdır. Şehrin hemen her yerinde açıktan ve ev ev dolaşarak bu kitapları dağıtan Yehova Şahitleri özellikle üniversite ve ortaokul-lise öğrencileri arasında belli bir seviyeye ulaşanları çeşitli şekillerde ödüllendirmektedirler. Yehova Şahitleri, askerliğe karşıdırlar. Türkmenistan mahkemelerinin kararlarına rağmen Yehova Şahitleri askerliğe karşı direnmektedir. Bunlardan birisi Nikolai Shelekhov'dur. 21 yaşında olan Nikolai Shelekhov, askerlik yapmamak için direndiğinden 1,5 yıl hapse mahkum edilmişti. Shelekhov, daha önce 2000 yılında da bu yüzden bir yıl hapis cezası daha almıştı. Yehova Şahitleri bu gelişmeleri bir karalama kampanyası ile uluslararası arenaya taşımaktadır. (42)