Хусусы хабарчымыз Түркменбашыныӊ НГИЗТ-ныӊ баш инженериниӊ орунбасары Абдылла Аллагулыев билен сөхбетдеш болды. Сөхбетдешимизиӊ айтмагына гөрә, соӊкы йылларда юрдумызыӊ небит-газ пудагыныӊ мадды-энҗамлайын бинядыны беркитмек, тебыгы байлыклары гайтадан ишләп, ичерки сарп эдиҗилер ве экспорт үчин өнүм өндүрмек билен бир хатарда энергоресурлары экспорт этмек эсасы везипелериӊ бири болуп, бу угурдан нетиҗели ишлер дурмуша гечирилйәр. Ягны, Түркменистан дүнйәде газыӊ әтиячлык горы боюнча Руссиядан, Эйрандан, Катардан соӊ 4-нҗи орны эелейәр. Мавы янгыҗыӊ горларыны тапмак үчин геолог-гөзлег ишлерини гечирмек, янгыҗы гайтадан ишләп, тебыгы галындылардан арассаламакдан соӊра эсасы везипе экспорт маршрутларыны гиӊелдип, тебигы газы дүнйә базарына чыкармак болуп дуряр. Юрдумыз Гарашсызлыгыӊ илкинҗи йылларындан бәри газы экспорт эдйән дөвлетлериӊ хатарында таналып, хәзирки вагтда ыкдысады кувватымызы хас-да беркитмек, бәслешиге укыплы алыҗылар билен хызматдашлыгы ёла гоймак үчин түркмен газыны экспорт этмек боюнча өӊден херекет эдйән халкара газ гечириҗилерден дашары альтернатив тәзе газ гечириҗини гурмак зерурлыгы йүзе чыкды. Шейлеликде, Түркменистаныӊ башлангыҗы ТОПХ «Түркменистан-Овганыстан-Пәкистан-Хиндистан» газ гечириҗини гурмак барада таслама боюнча 2010-нҗы йылда ишҗеӊ херекете гиришилди. Түркмен газыны Азия дөвлетлерине акдырмагы гөз өӊүне тутян бу таслама агзалан дөвлетлериӊ әхлиси улы гызыкланма билдирип, шондан соӊра дегишли дереҗелерде өзара геплешиклер алнып барылды хем-де ылалашыклар газанылды. 2015-нҗи йылыӊ декабрь айында болса Түркменистанын, Овганыстаныӊ Президентиниӊ, Пәкистаныӊ Премьер-министриниӊ, Хиндистаныӊ Вице-президентиниӊ гатнашмагында Мары велаятында дабаралы ягдайда тасламаныӊ дүйби тутулды. Кувватлылыгы 1 йылда 33 млрд. куб метр газ гечириҗиниӊ узынлыгы 1800 км говрак болуп, шонуӊ 200 км говрагы юрдумызыӊ чәгинден гечмели. Таслама боюнча дүнйәдәки эгирт улы газ кәнлериӊ бири болан «Галкыныш» газ кәнинден Овганыстаныӊ Хырат, Кандагар велаятларыныӊ, Пәкистаныӊ Кветта ве Мутлан шәхерлериниӊ ичинден гечип, түркмен газыныӊ Хиндистаныӊ Фазилка яшайыш бөлегине ченли акдырылмагы гөз өӊүне тутуляр. Хәзирки вагда «Түркменгаз» ве «Түркменнебитгазгурлушык» дөвлет концернлери тарапындан тасламаныӊ түркмен бөлегини гурмак боюнча нетиҗели ишлер алнып барыляр. Мәлим болшы ялы, шу йылыӊ февраль айыныӊ 23-не дашары юртлардан ёкары дереҗели мыхманларыӊ гатнашмагында ТОПХ газ гечириҗиниӊ Овганыстаныӊ чәгине гечйән бөлегиниӊ ачылыш дабарасы мейиллешдирилйәр. Бу диӊе небит-газ пудагыныӊ ишгәрлери үчин дәл юрдумызыӊ хер бир раяты үчин гувандырыҗы ве тарыхы вакадыр. Юрдумызыӊ өзүне дүшйән пайы боюнча илкинҗи болуп, нетиҗели ишлери гечирмеги Түркменистаныӊ халкара хызматдашлыга ыграрлы, ыгтыбарлы хызматдашдыгыныӊ субутнамасыдыр. Юрдумызыӊ парахатсөйүҗиликли дашары сыясатыны дүнйә җемгыетчилиги голдап, өӊе сүрүлйән башлангычлар ыкрар эдилйәр. ТОПХ газ гечириҗиниӊ дурмуша гечирилишине гызыкланма билдирйән тарапларыӊ көп болуп, гурлушыкда инженер-техники тайдан хызмат этмек, консултатив көмеклери бермек, гурлушыгы малиелешдирмек боюнча теклиплериӊ гелип говушмагы ве бу угурдан анык нетиҗелериӊ газанылмагы тасламаныӊ белленилен мөхлетде дурмуша гечирилҗекдигине шаятлык эдйәр. Таслама дурмуша гечирилип, ише гиризилсе газы экспорт эдйән, үсташыр гечирйән, хем-де сатын алян дөвлетлериӊ ыкдысады кувватыныӊ артмагына салдамлы гошант гошар. Шол бир вагтда 12 мүӊден говрак тәзе иш орунлары дөрәп, илатыӊ иш билен үпҗүнчилигине оӊын тәсир эдер. Мундан башга-да, тасламаныӊ дурмуша гечирилмеги халкара хызматдашлыгыӊ геримини гиӊелдер хем-де юрдумызыӊ дүнйә аренасындакы абрайыны, шан-шөхрадыны хас-да беленде гөтерип, юрдумыздакы хер бир машгаланыӊ яшайыш-дурмуш дереҗесиниӊ хас-да говылашмагына шерт дөредер. Хер бир түркменистанлы тебигы ресурслара бай, парахатчылыклы, гелҗеге ынамлы сыясат алнып барян шейле дөвлетде яшаяндыгына буйсанмага долы хаклыдыр.

Köneler, abatturkmen tarapyndan 6 years ago
Teswir ýazmak üçin Içeri gir